تنگه باب المندِب Bab-el-Mandeb بین یمن در شبه جزیره عربستان (در خاورمیانه) و جیبوتی و اریتره در شاخ آفریقا واقع شده است. به تنگه بابالمندِب، تنگه مندِب یا مندَب هم گفته میشود.
اصطلاح "باب المندب" به معنای دروازه غم و اندوه و یا دروازه اشکها است. نام بابالمندب به خاطر مخاطرات هدایت کشتیها در این تنگه به آن داده شده است. طبق یک افسانه عرب زلزلهای که آسیا را از آفریقا جدا کرد باعث غرق کشتیها در این منطقه شد در نتیجه نام بابالمندب بر روی این تنگه گذاشته شد.
طبق فرضیههای اخیر، تنگه بابالمندب احتمالاً مکانی بوده که اولین مهاجرتهای انسان امروزی از قاره آفریقا در تقریباً 60000 سال پیش از طریق آن انجام شده است. این فرضیه میگوید که در آن زمان، سطح اقیانوسها بسیار پایینتر از حالا بوده و تنگه بابالمندب بسیار کمعمق یا خشک بوده است. همین امر اجازه این قبیل مهاجرت را داده است.
آبراهی بسیار استراتژیک براي كشتيها كه ارتباط مستقيم بين اقيانوس هند و درياي مديترانه را از طريق درياي سرخ و كانال سوئز برقرار ميكند. نفتکشها با گذر از اقیانوس هند وارد بابالمندب شده، با گذشتن از دریای سرخ به "کانال سوئز" و پس ازآن به دریای مدیترانه میرسند تا رهسپار غرب شوند.
این آبراهه بسیار مهم در فاصلهٔ ۳۶ کیلومتری ناحیهٔ جنوب روستای ذباب در کرانهٔ خليج عدن واقع شده است و در حدود ۸۴ کیلومتر از شهر ساحلی مخا فاصله دارد.
تنگه بابالمندب 20 مایل (32 کیلومتر) عرض دارد و به وسیله جزیره پریم (Perim) به دو کانال تقسیم میشود. کانال غربی 16 مایل (26 کیلومتر) و کانال شرقی 2 مایل (3 کیلومتر) عرض دارد. با ساخت کانال سوئز، تنگه اهمیت استراتژیک و اقتصادی زیادی یافت. کانال سوئز دریای مدیترانه را به خلیج سوئز که شاخهای از دریای سرخ است متصل میکند. کانال سوئز سریعترین مسیر کشتی رانی بین اروپا و آسیا محسوب میشد.
برآورد میشود که روزانه 3.8 میلیون بشکه نفت خام و فرآوردههای نفتی تصفیه شده از طریق تانکرها از میان تنگه بابالمندب عبور داده میشود. بسته شدن تنگه بابالمندب میتواند تانکرهایی که از خلیج فارس خارج میشوند را مجبور به انحراف از مسیر کند و به زمان و هزینه حمل و نقل بیفزاید.
خاک و جزایر یمن نقش مهمی در امنیت این تنگه مهم بازی میکند. برای همین دولتی که در یمن بر سر کار میآید برای بسیاری از کشورها از جمله همسایگان و قدرتهای جهانی اهمیت دارد. به ویژه این که میتواند اجازه استقرار نیروی هوایی و دریایی کشوری دیگر را در این منطقه استراتژیک بدهد.
تنگه باب المندب هم مانند تنگه هرمز از مهمترین گذرگاههای انرژی و مسیر نفتکشها به سوی غرب است. کشتیرانی در تنگه هرمز و تنگه بابالمندب تا قبل از کشف نفت تابع هیچ معاهده بین المللی نبود، به این معنا که تردد کشتیها از این گذرگاهها تا زمانی که برای کشورهای ساحلی مشکلی ایجاد نمیکرد، ایرادی نداشت.
- کوههای بابالمندب
کوههای متعددی بر فراز این تنگه پراهمیت قرار دارند. این تنگه از پایه کوه "جبال المندب" گذر میکند. ارتفاع این کوه در حدود ۳۰۰ متر از سطح دريا میباشد. سپس کوه "شیخ سعید" و در پایهٔ همین کوه نیز روستایی به همین نام وجود دارد که تعداد ساکنانش بیش از ۶۰ نفر نیست. در سمت مشرق آن کوه "منهلی" است که ارتفاعش در حدود ۳۱۰ متر است و نيز کوه "جبل مراد" و کوه "العقد". در کرانه تنگه بابالمندب روستا المندب واقع شده است و جمعیتش در حدود ۸۰۹ نفر میباشد. در بعضی از آثار وسنگ نوشتهها آمده است که تاریخ روستای "المندب" به دوران پادشاهی سبا و ذوريدان میرسد. همچنین در سمت جنوب روستای المندب، روستای دیگری بنام "بیت الفقیه" وجود دارد كه دارای ۸۳۹ نفر جمعیت میباشد، ساکنان این روستا به صيد و ماهيگیری اشتغال دارند.