دوست داشتم من هم سهم كوچكی در كار خیر مردم این شهرك داشته باشم. بالاخره روز پنجشنبه رسید و من برای پیدا كردن این دیوار مهربانی راهی نعمت‌آباد و محله بخارایی شدم. پیدا كردن شهرك بخارایی كمی برایم مشكل بود زیرا كمتر در میان محله‌های 14گانه منطقه اسمی از این شهرك و محله برده شده بود. بالاخره محل مورد نظر را پیدا كردم. اولش كمی از دیدن آن دیوار جا خوردم. خیلی ساده و بی‌آلایش تعدادی لباس، كیف و كفش روی آن آویزان بود. با پرس‌وجو از همسایگان متوجه شدم ایده دیوار مهربانی را 2 همسایه كه با هم باجناق هم هستند، مطرح کرده و این كار خیر را به راه انداخته‌اند. سراغ این 2 باجناق رفتیم و مصاحبه كوتاهی با آنها انجام دادیم.
- دیواری به رنگ سادگی
مهربانی زمان و مكان نمی‌شناسد. تمامی هم ندارد. وقتی حرف از راه‌اندازی دیوار مهربانی افتاد، اهالی محله‌های منطقه ما هم از این طرح استقبال كردند تا مهربانی‌شان با یگدیگر را بار دیگر نشان دهند. اما دیوار مهربانی منطقه ما با همه دیوارهای شهر متفاوت است. زیرا این دیوار در یكی از محله‌های محروم و حاشیه‌ای شهر تهران در محله بخارایی شكل گرفته است. محله‌ای كه بیشتر اهالی آن اقشار آسیب‌پذیر جامعه‌اند اما از قطار مهربانی جا نمانده‌اند و لباس‌هایی در حد نو كه دیگر نیازی به آن ندارند را برای استفاده دیگران روی دیوار مهربانی آویخته‌اند. جالب‌تر اینكه این دیوار مرتب توسط اهالی پر و توسط نیازمندان خالی می‌شود تا در این روزهای زمستانی كسی احساس سرما نكند. «لازم نداری بذار و لازم‌داری بردار» این جمله معروف تمام دیوارهای مهربانی شهر است كه روی بنر و دیوارها نوشته شده‌اند. اما در محله بخارایی اهالی به خاطر كمبود امكانات، روی مقوایی ساده با خودكار این جمله را نوشته‌اند كه این خود نشان از سادگی دیوار مهربانی آنها دارد.
- مهربانی و بخشش باید فرهنگسازی شود
ارسلان گل محمدی، یكی از ساكنان قدیمی محله شهرك بخارایی است. او اكثر اهالی شهرك را می‌شناسد و از اوضاع و احوال زندگی آنها با خبر است. گل محمدی درباره ایده اجرا كردن این كار روی دیوار خیابان ده ده می‌گوید: «طرح دیوار مهربانی را در یكی از محله‌های شهر دیده بودم. البته بعد‌ها شنیدم در فضای مجازی خیلی سر و صدا كرده است اما من ایده اجرا كردن این دیوار را از روی یك دیوار دیگر در محله یافت‌آباد دیدم. خیلی از همسایه‌ها به من می‌گویند كه تو می‌خواستی از یك موج تازه به راه افتاده در فضای مجازی پیروی كنی و خودت را نشان بدهی. اما واقعیت امر این است كه من می‌خواستم فرهنگ بخشش و مهربانی را در محله‌ام رواج دهم.» گل محمدی از استقبال اهالی شهرك از این طرح خیلی خوشحال است و می‌گوید: «خودم فكر نمی‌كردم مردم اینقدر استقبال كنند. واقعاً برایم جای تعجب داشت. هر روز به چشمم می‌بینم كه همسایه‌ها لباس‌ها و وسایل جدیدتری به این دیوار آویزان می‌كنند.»
گل محمدی در مورد برداشتن این لباس‌ها از سوی افراد غیر‌نیازمند می‌گوید: «اصلاً برای ما مهم نیست كه افراد غیر‌نیازمند از این وسایل استفاده كنند. ما یك جمله روی كاغذ نوشتیم و روی دیوار گذاشتیم. قرار نیست ما بنشینیم و نگاه كنیم كه چه كسانی از این لباس‌ها برمی‌دارند. قطعاً كسی كه برمی‌دارد نیاز دارد هرچند از نظر ما دارا باشد.»
- نیازمند مشاركت همسایه‌ها هستیم
محمد غفاری، باجناق گل محمدی است و یكی از كسانی بوده كه با ارائه این طرح از سوی باجناقش موافق بوده و كمكش كرده است. وی در این‌باره می‌گوید: «وقتی باجناقم گفت می‌خواهد در محله دیوار مهربانی راه بیندازد خیلی خوشحال شدم و خودمان به همراه خانواده در اجرای این طرح پیشقدم شدیم. نخستین لباس‌ها و وسایل را خودمان آویزان كردیم و بعد از آن همسایه‌ها از ما پیروی كردند.» غفاری به امكانات محدود این دیوار اشاره می‌كند و می‌گوید: «دیوار مهربانی ما خیلی ساده و بدون امكانات است. من با كمك همسایه‌ها تصمیم داریم سایبانی برای اینكه وسایل و لباس‌ها در زمستان خیس نشوند روی دیوار نصب كنیم. البته طرح دیوار باید مانند سایر دیوارهای مهربانی رنگ‌آمیزی شده و جلوه خوبی داشته باشد به نظر من با این تغییرات استقبال اهالی بیشتر می‌شود.»
وی به اضافه كردن اقلام دیگری غیر از لباس برای این دیوار اشاره می‌كند و می‌گوید: «همسایه‌ها تصمیم گرفته‌اند در كنار لباس و كیف و كفش، آذوقه و مواد غذایی هم كنار این دیوار بگذارند. البته همه این اقدامات نیازمند مشاركت همه اهالی است و با تعداد محدود همسایه‌ها نمی‌شود این طرح را پیش برد.»
- شهرداری منطقه از این طرح حمایت كند
فاطمه اسكندری یكی دیگر ساكنان شهرك بخارایی است و در سرای محله شهید كاظمی مشغول به كاراست. وی در مورد حمایت‌های شهرداری منطقه به این طرح می‌گوید: «به نظر من این طرح خیلی خوب است. بهتر است شهرداری فضاهایی را برای این اقدام اختصاص دهد یا حداقل بنر یا سایبانی برای آنها بسازد.» اسكندری به لزوم اجرای این طرح در محله‌های دیگر منطقه اشاره می‌كند و می‌گوید: «این طرح باید در تمام محله‌های منطقه اجرا شود و كمك كردن به همنوع باید به یك فرهنگ تبدیل شود. در این صورت افراد سودجو هم دیگر نمی‌توانند سوءاستفاده كنند. اگر این طرح فقط در یك یا 2 محله اجرا شود به‌طور حتم خیلی زود فراموش می‌شود. این طرح‌ها باید دائمی شود.» وی مشاركت خوب بانوان محله شهرك بخارایی را تحسین می‌كند و می‌گوید: «مردم این شهرك شاید خودشان خیلی تمكن مالی نداشته باشند اما درددل افراد نیازمند را خوب می‌دانند و از سختی‌های زندگی همسایه‌های خود با خبرند.»
- مهربانی همیشگی باشد
خانم رجبی یكی دیگر از اهالی این محله است كه از برپایی این دیوار خوشحال است و می‌گوید: «وضع زندگی ما و بسیاری از همسایه‌ها خیلی تعریفی ندارد. همسر من یك كارگر ساده است و به خاطر مشكلات مالی در این محله زندگی می‌كنیم. امكانات رفاهی و خدماتی اینجا خیلی كم است. با اینحال اهالی با هم صمیمی و مهربان‌اند. هوای همدیگر را دارند. حتی پیش از اینكه این دیوار مهربانی نصب شود، ما همسایه‌ها لباس‌ها و لوازمی كه استفاده نمی‌كردیم را به یگدیگر می‌دادیم. البته با این دیوار بخشش اهالی زیباتر شده است.» او پیشنهاد می‌كند كه این كار فقط محدود به فصل زمستان نباشد و با آمدن فصل بهار، این كار رونق بیشتری بگیرد.»
- سودجویان سوءاستفاده می‌كنند
زهرا غلامی، یكی از ساكنان شهرك بخارایی است و در مورد اجرای این طرح روی دیوار كمی گله دارد. او می‌گوید: «من موافق كمك به نیازمندان و اصل موضوع وقف و بخشش هستم. بچه‌های ما از این كار الگو گرفته و مهرورزی را از كودكی یاد می‌گیرند. در جامعه‌ای كه به نام حضرت محمد(ص) و رسول مهربانی بنا شده است، باید بیشتر از این با هم مهربان باشیم.»او البته از موضوعی نگران است و می‌گوید: «متأسفانه افراد سودجویی هستندكه این لباس‌ها و وسایل را از روی دیوار برداشته و به‌عنوان اجناس دست دوم به مردم می‌فروشند.» غلامی به جریانی كه هفته گذشته برایش در یكی از بازار‌ها پیش آمده می‌گوید: «من هفته گذشته از یكی از بازارهای هفتگی در محله خرید كردم. دستفروشی لباس‌هایی را در نایلون گذاشته و به قیمت 3 هزارتومان می‌فروخت و دلیل اصلی ارزان فروختنش این بود كه نباید در نایلون‌ها را باز كنیم. ما هم چند دست لباس خریدیم و به خانه آمدیم. وقتی نایلون‌ها را باز كردیم تمام لباس‌ها دست دوم بودند. وقتی سراغ فروشنده رفتم، یكی از فروشندگان آنجا گفت این شخص در شهر می‌چرخد و لباس‌هایی كه روی دیوار مهربانی‌ها آویزان می‌كنند برمی‌دارد و به مردم می‌فروشد. این كار بسیار ناپسند است و امیدوارم در مورد دیوار مهربانی محله ما این اتفاق نیفتد.»
* همشهري محله - منطقه 19