در اين ميان، سهم گروههاي تئاتر شهرستان را در گرمشدن تنور جشنواره تئاتر فجر نميتوان ناديده گرفت. اين گروهها با وجود تحمل سختيهايي چون حمل دكور و دوري راه و البته كمكهزينه ناچيز معتقدند در جشنواره امسال آنچه باعث دلگرمي گروههاي شهرستاني شده، نظم و احترامي است كه نثار هنرمندان و گروههاي شهرستاني ميشود.
- يك فرصت كوچك
احمد ندافي نمايش «چشمان مورب، گيسوان پريشان» را از اردكان در نخستين روز جشنواره در بخش مرور تئاتر ايران روي صحنه برد. او كه مانند ديگر گروههاي نمايشي يك روز قبل از اجرا به تهران آمده و 2روز بعد هم به شهر و ديار خود بازگشته است، درباره برگزاري جشنواره سيوچهارم تئاتر فجر به همشهري ميگويد: در دوره حضور در جشنواره بيشتر درگير دكور و اجراي خودمان شديم و تنها توانستيم يك نمايش صحنه و يك تئاتر خياباني ببينيم. كاش وضعيت بهگونهاي بود كه ميتوانستيم نمايشهاي بيشتري ببينيم و با ديگر گروهها تعامل داشته باشيم.
وي كه نمايش خود را در تالار چهارسو تئاترشهر روي صحنه برده، ادامه ميدهد: امسال در برگزاري جشنواره و اجراهاي صحنهاي نظم بهتري حاكم بود و پيگيريهاي دبيرخانه را هم نميتوان ناديده گرفت. با اين حال، جشنواره تئاتر فجر با 34سال سابقه برگزاري هنوز ايرادها و كمبودهايي دارد كه اميدوارم به مرور زمان برطرف شود. گروههاي شهرستاني هر سال تنها يكبار فرصت ديده شدن دارند و به اميد كسب تجربه و برقراري ارتباط و تعامل در جشنواره حضور مييابند.
- تنها اميد شهرستانيها
مهدي شايان، كارگرداني شهرستاني است كه با «ادامه مطلب» در بخش مسابقه تئاتر ايران حضور دارد. او با اشاره به برنامهريزي بهتر و كم شدن دغدغه هنرمندان شهرستاني ميگويد: امسال به اكثر قولها و وعدهها عمل شد و همهچيز سر زمان معين اتفاق افتاد. يكي از مشكلات حضور گروههاي شهرستاني تعداد عوامل است كه بهدليل امكانات كم، از يك گروه 15نفري تنها 2نفر ميتوانند تا پايان جشنواره در تهران بمانند. مشكل ديگر گروهها نداشتن شناخت از سالنهاي جشنواره است. شهرستانيها يك روز قبل از اجرا صحنه را ميبينند و براي اجرا در آن بايد بيشتر توان صرف كنند.
شايان كه از رشت به جشنواره آمده، با انتقاد از شعار «تئاتر براي همه» ميافزايد: بهنظرم اين شعار تحريف شده چرا كه نميتوان گفت همه بايد تئاتر ببينند. نمايش يك هنر خاص است و تماشاگر خاص خود را دارد. مفهوم تئاتر براي همه اين است كه براي تمام سليقهها نمايش داشته باشيم. بايد اعتراف كنم با اين وسعت سرزمين، تنوع فرهنگي و جمعيت ايران، تئاتر فجر براي ما كافي نيست. اگر كارگرداني بهويژه از شهرستان جشنواره را از دست بدهد، بايد يك سال ديگر منتظر باشد. گروههاي شهرستاني نيازمند ديده شدن هستند و بهنظرم بايد جشنوارههاي بيشتري در طول سال داشته باشيم.
- انديشه ناب روي صحنه
شيما جوادپور از بوشهر به جشنواره تئاتر فجر آمده است. او كه «مجلس قرباني سمنار» بهرام بيضايي را در تالار بازسازيشده قشقايي اجرا ميكند، به همشهري ميگويد: خوشبختانه امسال علاوه بر نظمي كه حاكم است، سعي شده سالنهاي مناسب در اختيار كارگردانان قرار دهند. گروههاي تئاتر شهرستان توقع زياد ندارند.
اين درست كه بسياري از كارگردانان وقتي به جشنواره راه نمييابند، فكر ميكنند حقشان خورده شده اما بهنظرم مهم انديشه و فكري است كه بايد در ميان گروههاي تئاتر وجود داشته باشد. وي با اشاره به تمركز بسياري از كارگردانان بر شيوههاي اجرايي روز و قاببنديها ميافزايد: معتقدم يك كارگردان چه در تهران باشد يا شهرستان بايد بداند قرار است انديشهاي را روي صحنه بياورد. همه ميدانيم كم و كاستي هميشه وجود داشته است. كارگردان، بازيگر و ديگر عوامل بايد بدانند از تئاتر چه ميخواهند و اگر فكر و انديشه درست شود، مشكلات ديگر هم حل ميشود.