همشهری آنلاین: طی تحقیقات یک ساله‌ پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف، سیاهه انتشار آلاینده‌های تهران منتشر شد که در این سیاهه منابع متحرک با سهم ۸۵ درصد عامل اصلی آلاینده شهر تهران معرفی شده است.

به گزارش مهر، حسین افشین، استادیار دانشکده‌ مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف و عضو هیات علمی این دانشگاه با اعلام انتشار آلایندگی شهر تهران گفت: آلودگی هوا پدیده پیچیده‌ای است كه عوامل گوناگونی در كمیت و كیفیت آن تاثیرگذار است.

وی افزود: این پدیده محصول جانبی و نامناسب پیشرفت صنعت و تکنولوژی است که متاسفانه پا به پای آن رشد کرده و حال دامنه آن از یک شکل محلی و ملی فراتر رفته و به یک معضل بین‌المللی و جهانی تبدیل شده ‌است.

افشین ادامه داد: نوع سوخت مصرفی، تكنولوژی‌های مورد استفاده در منابع آلوده‌كننده، تكنولوژی‌های مورد استفاده برای كاهش آلودگی، وضعیت جوی، موقعیت مكانی، وضعیت هندسی، واكنش‌های شیمیایی اتمسفریک، پدیده‌های فیزیكی حذف آلایندگی مانند رسوب و ته‌نشینی، بخشی از عواملی هستند كه در شكل‌گیری و شدت آلودگی هوا نقش مؤثری دارند.

وی خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد مشکل هوای آلوده تهران با تصمیمات کارشناسی و تدابیر درست مدیریتی حل شود، مطمئنا بی‌درنگ و بدون استفاده از آمارهای صحیح و واضح از عوامل ایجاد چنین وضعیتی میسر نخواهد بود.

افشین با اشاره به راه‌کارهای جلوگیری از آلودگی هوا گفت: اولین گام در این زمینه شناسایی منابع انسانی و طبیعی تولید آلاینده‌های اتمسفری و دسته‌بندی آنها با هدف تعیین سهم نسبی این منابع در ایجاد آلودگی در زمان‌ها و مکان‌های مختلف است؛ پس از آن با توجه به اطلاعات حاصله می‌توان تاثیر اقدامات و اولویت‌بندی آنها را تعیین و به تدریج اجرا کرد.

وی افزود: به همین منظور دانشگاه صنعتی شریف طی قراردادی با شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران مسئولیت تهیه سیاهه انتشار شهر تهران را برعهده گرفت.

افشین خاطرنشان کرد: آخرین سیاهه انتشار برای شهر تهران توسط شرکت جایکا ژاپن در سال ۸۲ تدوین شده بود، در صورتی که در کشورهای پیشرفته سیاهه انتشار هر ساله برای هر شهر به‌روزرسانی می‌شود. بدون داشتن سیاهه انتشار نمی‌توان برنامه‌ریزی علمی دقیقی برای کاهش آلودگی شهرهای کشور داشت.

سرپرست پروژه‌ انتشار این سیاهه با اشاره به تلاش‌های یک ساله‌ پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف در این خصوص گفت: این تحقیقات با تلاش حدود ده نفر از دانشجویان دانشکده‌ مهندسی مکانیک در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری صورت پذیرفته است. در این سیاهه، میزان آلایندگی وسایل نقلیه در سال۱۳۹۳ در شهر تهران بررسی و اندازه‌گیری شده است.

وی افزود: این سیاهه بیانگر مقادیر آلاینده‌های منتشره ناشی از منابع آلاینده، در یک بازه زمانی و یک موقعیت خاص است و به عنوان یک ابزار مهم و ضروری در اتخاذ تصمیم‌گیری‌ها در زمینه کاهش و کنترل آلودگی هوا به شمار می‌رود.

افشین گفت: بر اساس این پژوهش‌ میزان کل تولید آلاینده‌ها در شهر تهران از منابع ساکن و متحرک ۷۲۵ هزار تن در سال تخمین زده شده است.وی در ادامه مقادیر انتشار آلاینده‌ها بر اساس نوع آلاینده‌ها را به شرح زیر اعلام کرد:


جدول انتشارسالانه آلاینده‌ها در شهر تهران بر حسب تن بر سال

مقدار كل آلاينده توليدي در شهر تهران PM VOCs CO NOx SOx آلاينده‌ها
725622 8601 84017 508809 86673 37522 انتشار سالانه

افشین خاطرنشان کرد: نتایج نشان می‌دهد سهم منابع متحرک ۸۵ درصد و سهم منابع ساکن ۱۵درصد است. بنابراین منابع متحرک سهم اصلی در آلودگی شهر تهران را دارد و از بین منابع آلاینده آنچه همیشه برای شهر تهران در حالت اضطرار قرار می‌گیرد، ذرات معلق است.

وی در ادامه با اشاره به سهم وسایل نقلیه مختلف در انتشار سالانه ذرات معلق در شهر تهران، خودروهای دیزلی و موتورسیکلت‌ها را به عنوان آلاینده‌های اصلی در انتشار PM (ذرات معلق) اعلام کرد و در این خصوص گفت: بعد از خودروهای دیزلی و موتورسیکلت‌ها، اتوبوس‌های بخش خصوصی و پس از آن اتوبوس‌های شهرداری بیشترین سهم را در تولید ذرات معلق دارا هستند.

استادیار دانشکده‌ مهندسی مکانیک گفت: همان‌طور که مشاهده می‌شود به کمک سیاهه انتشار اطلاعات دقیقی از میزان آلاینده منتشر شده بدست آمده است و مسئولین و متخصصان این حوزه با کمک نتایج به دست آمده می‌توانند راهکارهای لازم را به کار گیرند.

وی افزود: دانشگاه صنعتی شریف این آمادگی را دارد تا سیاهه انتشار کلیه کلان‌شهرهای ایران را محاسبه کند تا به کمک آن بتوان تصمیم‌های کارشناسی مناسبی برای کاهش آلودگی در کلان‌شهرها اتخاد کرد.


جدول 2. سهم وسايل نقليه مختلف در انتشار سالانه ذرات معلق و مونوكسيد كربن شهر تهران