معاونت ميراث فرهنگي ديروز اعلام كرد: پرونده نامزدي ثبت‌جهاني منطقه حفاظت‌شده ارسباران پس از 2سال پيگيري كارشناسان و نمايندگان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي وگردشگري، سازمان حفاظت محيطزيست و سازمان جنگل‌ها و مراتع به همراه پرونده نامزدي ثبت‌جهاني شهر يزد روز گذشته براي نمايندگي ايران در يونسكو ارسال شد.
محمدحسن طالبيان، گفت: «پرونده نامزدي ثبت‌جهاني ارسباران پس از پيگيري سازمان‌هاي جنگل‌ها و مراتع، حفاظت محيطزيست و ميراث فرهنگي، تلاش كارشناسان و حمايت مسئولان ملي، استاني و محلي آماده و با پست بين‌المللي به نمايندگي ايران در پاريس ارسال شد.»
به گفته طالبيان، منطقه حفاظت‌شده ارسباران به‌عنوان دومين پرونده نامزد در فهرست آثار جهاني ايران پيش از فوريه به نمايندگي ايران در يونسكو تحويل داده شد تا پس از بررسي و ارزيابي در سال2017 در كميته ميراث جهاني يونسكو مطرح شود. معاون ميراث فرهنگي كشور همچنين از ارسال پرونده نامزدي ثبت‌جهاني يزد به‌عنوان نخستين پرونده شهر تاريخي و فرهنگي ايران به يونسكو خبر داد و افزود: «يزد نخستين شهر تاريخي و فرهنگي ايران است كه پرونده آن با كمك و همكاري كارشناسان عالي ميراث فرهنگي در تهران و استان يزد و همچنين مسئولان دستگاه‌هاي شهري تهيه و تدوين شد.»
طالبيان افزود: پرونده ثبت‌جهاني شهر تاريخي و فرهنگي يزد از مدت‌ها پيش در جريان بود و اين پرونده با همكاري تمامي ارگان‌ها براي نمايندگي ايران در يونسكو ارسال شد.
به گفته معاون ميراث فرهنگي، پرونده ثبت جهاني يزد همچون پرونده منطقه حفاظت‌شده ارسباران پيش از ماه فوريه تحويل كميته ميراث جهاني يونسكو شده است تا در چرخه بررسي و ثبت‌جهاني قرار گيرد.
وي شهر يزد را يكي از شهرهاي مهم حاشيه كوير ايران اعلام كرد كه خلاقيت و ابداعات فراواني در طول تاريخ از قرن 4 تا قرن 14هجري و به‌مدت بيش از هزار سال در آن مشاهده مي‌شود. بافت تاريخي شهر يزد همچنين نسبت به ديگر شهرهاي كشور از سلامت بيشتر و مديريت نسبي قابل‌قبولي برخوردار است. بافت خشتي شهر يزد همچنين وسعت بسيار دارد و ارزش‌هاي معماري و شهري خود را تا به امروز حفظ كرده است.
طالبيان در توضيح ارزش‌هاي تاريخي و منظر فرهنگي شهر يزد افزود: منظر فرهنگي شهر يزد كمتر تحت‌تأثير تاسيسات مدرن قرار گرفته و در نتيجه پس زمينه طبيعي شهر و تمامي مناره‌ها، مساجد، ميادين، محلات، حسينيه‌ها، تكيه‌ها، آب‌انبارها و قنات‌هاي اين شهر ساختار ايراني- اسلامي خود را حفظ كرده و يزد اكنون نسبت به ديگر شهرها، الگوي شهر ايراني- اسلامي است.
او با اشاره به اينكه با ايجاد قنات، شهر يزد در طول تاريخ قابل سكونت شد، افزود: معماران و استادكاران يزدي معماري منحصربه فرد در خانه‌ها، بازار و فضاهاي عمومي براي آسايش ساكنان سرزمين ايجاد كردند و تنوعي از معماري را در طول تاريخ به نمايش گذاشتند.
معاون ميراث فرهنگي كشور همچنين درخصوص همخواني شهر يزد با محيطزيست و اقليم آن منطقه گفت: انرژي پايدار و جايگزين در شهر يزد اهميت بسيار دارد و مصالح به‌كار رفته در ساخت بناهاي اين شهر با محيطزيست همگون است و معماران توانسته‌اند از انرژي باد، خاك و آب به زيبايي در اين شهر بهره بگيرند.
طالبيان با تأكيد بر اينكه شهر يزد براي آينده ايران و توسعه پايدار اهميت زيادي دارد، افزود: معماران يزد روي زمين، زير زمين و حتي بام‌هاي اين شهر توجه ويژه‌اي به زيبايي و كاربري بناهاي ايجاد شده داشتند.
- ارسباران نگين تنوع زيستي ايران
پرونده منطقه حفاظت‌شده ارسباران نيز كه در تاريخ 1393/5/29 به شماره 204 در فهرست ميراث طبيعي كشور ثبت‌شده بود با مشاركت و همكاري جمعي از برجسته‌ترين محققان كشور تهيه شد. معاون ميراث فرهنگي پيش‌تر گفته بود: ثبت‌جهاني پرونده منطقه حفاظت‌شده ارسباران نه‌تنها از منظر حفاظتي بسيار اهميت دارد كه اين فرصت را فراهم مي‌كند تا جمع زيادي از گردشگران داخلي و خارجي از اين منطقه بازديد كنند و اين اتفاق منجر به شكوفايي اقتصادي جوامع بومي و محلي و زمينه‌اي براي ايجاد توسعه پايدار در منطقه شود. منطقه حفاظت‌شده ارسباران نگين تنوع زيستي ايران است. اين منطقه با داشتن كمتر از 5صدم مساحت كشور بيش از 13درصد پوشش گياهي ايران را در خود جاي داده و بيش از 20گونه انحصاري از گياهان، سمندر ايراني به‌عنوان يك گونه انحصاري جانوري و يك گونه حشره مختص به اين منطقه زيست مي‌كنند.
- ارسباران ذخيره‌گاه زيست‌كره
منطقه حفاظت‌شده ارسباران 29درصد از پستانداران كشور، 44درصد پرندگان ايران، 32درصد از دوزيستان كشور، 9درصد آبزيان و 20درصد خزندگان ايران را در خود جاي داده است. منطقه ارسباران در مقياس جهاني نيز به تنهايي معادل 34درصد پوشش گياهي كشور ارمنستان، 25درصد از پوشش گياهي كشور آذربايجان، 25درصد پوشش گياهي فرانسه، 25درصد پوشش گياهي گرجستان و 17درصد پوشش گياهي كشور ايتالياست. اين منطقه حفاظت‌شده به‌دليل حضور عشاير ايل شاهسوند كه قدمت سكونت چندهزار ساله در اين منطقه دارند و تعامل پايدار انسان و طبيعت را ايجاد كرده‌اند از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. ارسباران در سال 1977 با پيگيري سازمان محيطزيست به‌عنوان ذخيره‌گاه زيست‌كره در برنامه انسان و كره مسكون يونسكو ثبت شد.