سازمان جهانی بهداشت می‌تواند شیوع زیکا در رده یک "وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با ابعاد بین‌المللی" که نیاز به پاسخ هماهنگ شده جهانی دارد، قرار دهد.
به نوشته يو‌اس‌اي تودي آمش آدالجا، دستیار ارشد در مرکز امنیت بهداشتی در مرکز پزشکی دانشگاه پیتسبورگ می‌گوید اعلام چنین وضعیتی، «منابع بسیار بیشتری را برای مهار کردن شیوع بیماری بسیج خواهد کرد.» به گفته او، اگر وضعیت اضطراری اعلام شود، «وظیفه قانونی برای پاسخ فوری برای مهار شیوع بیماری به وجود می‌آید.»
بروس آیلوارد، دستیار دبیر کل سازمان جهانی بهداشت گفت، یک مقصود دیگر اجلاس دوشنبه این است که اطمینان حاصل شود که کشورها اقدامات نامتناسبی برای مهار مسافرت یا تجارت به خاطر ترس از ویروس زیکا انجام ندهند. بسیاری از کشورها در طول شیوع ابولا مرزهای خود را بستند که باعث آسیب دیدن اقتصادهای شکننده غرب آفریقا شد.
ویروس زیکا مانند مالاریا یا ویروس نیل غربی به‌وسیله پشه‌ها انتشار می‌یابد. این ویروس به طور مستقیم از انسان به انسان دیگر منتقل نمی‌شود. به گفته سازمان جهانی بهداشت، چهارپنجم افراد آلوده به این ویروس، هیچ علامتی ندارند. افراد علامت‌دار هم معمولاً دچار بیماری ملایمی مانند تب خفیف، دانه‌های پوستی، درد مفصل، قرمزی چشم و سردرد می‌شوند.
سازمان جهانی بهداشت درباره رابطه میان این ویروس که برای نخستین در ماه مه در نیمکره غربی شناسایی شد، و افزایش ناگهانی در موارد میکروسفالی، نقصان جنینی که با جمجمه کوچک و رشد ناکامل مغزی همراه است، ابراز نگرانی کرده است.
سیلووین آلدگیری از منطقه پان‌آمریکن سازمان جهانی بهداشت می‌گوید، امسال ممکن است 3 تا 4 میلیون عفونت با ويروس زیکا رخ دهد.
سازمان جهانی بهداشت تابه‌حال فقط در سه مورد وضعیت اضطراری بهداشت عمومی اعلام کرده است: همه‌گیری جهانی آنفلوانزای خوکی H1N1 در سال 2009؛ شیوع ابولا در آفریقای غربی در سال 2014؛ و ظهور مجدد فلج اطفال یا پولیو در سوریه و سایر کشورها در سال 2014. اما به گفته آدالجا، سازمان جهانی بهداشت در مورد شیوع ویروس‌های دیگر مانند ویروس مرس یا نشانگان تنفسی خاورمیانه وضعیت اضطراری بهداشت عمومی اعلام نکرده است.
پیتر هوتز، رئیس دانشکده ملی بیماری‌های گرمسیری در کالج پزشکی بیلور در هوستون می‌گوید سازمان جهانی بهداشت باید بر ضد پشه آئدس که ویروس زیکا و سایر ویروس‌ها را منتقل می‌کند، «اعلام جنگ کند». به گفته او سازمان جهانی بهداشت باید یک «فیلد مارشال» برای رهبری این جنگ منصوب کند.
هوتز گفت، مقامات باید به آزمایش جمعیت‌های پشه از لحاظ ناقل بودن ویروس زیکا بپردازند و همچنین آزمایش خون بر روی ساکنان محلی انجام دهند تا موارد عفونت با ویروس را شناسایی کنند.
به گفته او، سازمان جهانی بهداشت باید به سم‌پاشی برای نابودی پشه‌ها و کاستن از آب‌های راکد که محل تکثیر پشه‌ها هستند، بپردازد.
به‌علاوه این سازمان باید مطالعات مقدماتی برای آزمایش شیوه‌های تجربی برای مبارزه با پشه را آغاز کند. این آزمایش‌ها شامل استفاده از پشه‌های به طور ژنتیکی مهندسی‌شده برای جلوگیری از زادوولد پشه‌ها، باکتری به نام ولباچیا که تخم حشره‌ها را در شماری از گونه‌ها، البته نه پشه‌های آئدس عامل ویروس زیکا، از بین می‌برد؛ و توزیع یک داروی ضد کرم به نام ایورمکتین است که هر پشه‌ای را که شخص دریافت‌کننده دارو را بگزد، می‌کشد.