عمید نمازیخواه: گفت‌وگو با محمد روح اللهی، مدیر عامل شرکت مخابرات استان تهران، نکات بسیار جالبی دارد که نمی توان از آنها به آسانی گذشت.

اول اینکه با اجرای طرح هم کدی، افزایش 16 درصدی تعرفه تلفن ها را خواهیم داشت که البته به گفته او، این افزایش تعرفه، باعث افزایش درآمد شرکت مخابرات نمی شود.

(اگرچه باز هم جای شکرش باقی است که افزایش 16 درصدی تعرفه ها باعث ضرر مخابرات نمی شود!) اما نکته دیگری که شاید نیاز به توضیح ندارد و ذکر عین سؤال و جواب‌ها کافی است:

سوال-اجرای این طرح (هم‌کدی) چقدر هزینه خواهد داشت؟ جواب-هزینه ها در هر استان متفاوت است. سوال-در تهران چقدر است؟ جواب-برآورد دقیقی ندارم که بگویم. 

با وجود اینکه هنوز مدیرعامل شرکت مخابرات استان تهران برآورد دقیقی از هزینه های طرح هم کدی ندارد، طرح هم‌کدی در مجلس پیگیری می شود و مسئولان شرکت مخابرات منتظرند که این طرح به علاوه افزایش 16 درصدی تعرفه ها تصویب شود.

شرکت مخابرات استان تهران اقدام به تغییر تمامی تلفن های شهر تهران کرد و با تکرار رقم اول شماره، تلفن‌ها از 7 رقمی تبدیل به شماره تلفن های 8 رقمی شدند و این در حالی بود  که تغییرات نرم افزاری و فنی ایجاد شده در سیستم عملاً امکان افزایش 70 میلیون شماره تلفن را برای شرکت مخابرات فراهم کرد.

اما شرکت مخابرات هم اکنون این 70 میلیون خط را بلوکه کرده و در شهر تهران حدود 8/5 میلیون شماره در حال کار هستند که تقریباً برای تهران کافیست.

  • اول اینکه تکلیف شماره های بلوکه شده چیست و دوم اگر شرکت مخابرات در راستای اجرای اصل 44 به بخش خصوصی واگذار شود، بخش خصوصی چگونه می تواند هزینه خطوط بلوکه شده را بپردازد؟

حدود 2 سال پیش بحث هایی پیش آمد که شماره های 7 رقمی جوابگوی شهر تهران نیست و اصل این موضوع را همه پذیرفتند، مانند سازمان تنظیم مقررات؛ تنها بحثی که ماند در مورد چگونگی و نحوه تغییر شماره ها بود.

2 موضوع قابل بررسی بود. یکی اینکه استان تهران چند کد داشته باشد که این راه عملی بود، ولی مشکلات اجتماعی فراوانی داشت، مثلا 021 و 022 و ..... شود یا اینکه چند کد 4  رقمی باشد که نمونه چنین مسئله ای را در چندین شهر دنیا داریم. این امر مورد پسند ما نبود.

پیشنهاد ما این بود که شماره ها 8 رقمی شود و دیگر کد 21 تهران تغییر نکند. سرانجام هم سازمان تنظیم مقررات پیشنهاد ما را قبول کرد.

این موضوع که ما می توانیم با 8 رقمی کردن شماره ها حدود 70میلیون شماره اضافه کنیم، در تئوری درست است، ولی اینکه ما 70 میلیون خط را اشغال کرده ایم حرف غلطی است.

بلوک هایی که سازمان تنظیم مقررات از لحاظ نامبرینگ یا همان شماره ها ارائه می دهد 10 هزار شماره ای است (هر بلوک 10 هزار شماره) یعنی ما می توانیم کد 8 رقمی داشته باشیم و در عین حال تنها 10 میلیون خط را اشغال کرده باشیم.

پس استفاده از کد 8 رقمی به معنی استفاده از بلوک 70 میلیونی نیست. در استان تهران هم اکنون 8/5 میلیون شماره کار می کند و در شهر تهران 15/4 میلیون شماره.

طرح ما (هم کدی) نشان داد که همخوان با بحث کشور است.

با توجه به اتفاقی که در مصوبه مجلس در مورد بحث هم‌کدی افتاد دیدیم که قرار شد تمامی شهر ها کدهای 2 رقمی با شماره های 8 رقمی داشته باشند مانند تهران.

با این حال اگر بحث هم‌کدی پیش آید استان تهران به پیشواز رفته و دیگر احتیاجی به تغییر مجدد ندارد.


 یعنی سیستم نامبرینگ ما با استاندارد ITU مطابقت دارد؟

 بله. در غیر این صورت شما چگونه می توانید با دیگر کشورها تماس تلفنی برقرار کنید.

  • با وجودی که در زمان ریاست وقت، سازمان تنظیم مقررات با 8 رقمی شدن شماره ها مخالف بودند و گفتند که این شیوه منسوخ شده، ولی هم اکنون همین شیوه ادامه دارد. نه؟

ایشان چنین اظهار نظرهایی را داشتند ولی در نهایت با توافق خود سازمان تنظیم مقررات که حتی ایشان هم حضور داشتند این طرح تصویب شد.

نکته همین بود که ما اگر 8 رقمی شویم 70 میلیون شماره را بلاک می کنیم ولی با توضیحات کارشناسان فنی روشن شد که ما به مقداری که مصرف می کنیم بلاک می کنیم و شما از این 70 میلیون هر چقدر که ما مصرف نکردیم را می‌توانید بدهید به بخش خصوصی.

  •  پس می‌گویید الان 70 میلیون خط بلاک نشده است؟

خیر. به اندازه تقاضا و مصرف خط بلاک شده داریم، منتهی الان موضوع این است که آیا اپراتوری هست که از این خطوط اضافی استفاده کند؟ اگر هست ما هم واگذار می کنیم.

  •  این مسئله برای خصوصی سازی مشکل‌ساز نیست؟

به نظر من عیبی ندارد. هنگامی که خطوط تهران اشباع شده دیگر چه احتیاجی به اپراتور خصوصی هست؟ ولی اگر بخواهند هیچ منعی از نظر فنی وجود ندارد.

  •  چرا با 8 رقمی شدن شماره ها ما افزایش تعرفه ها را خواهیم داشت؟

مثلاً اگر هم اکنون از کرج به تهران زنگ بزنند، بین شهری محسوب می شود.

پالس شهری هر 3 دقیقه 7/4 تومان است و اگر با این سیستم هم کدی، کسی از کرج به تهران تماس بگیرد همان تعرفه شهری را می پردازد که این مسئله از نظر ما صحیح نیست و به همین خاطر افزایش تعرفه خواهیم داشت.

طرح هم‌کدی که مجلس تصویب کرد یک نکته ای هم دارد که در صورت اجرای این طرح نباید درآمدهای دولت کاهش پیدا کند و شرکت مخابرات هم که دولتی است.

در طرح هم کدی هنگامی که کدهای بین شهری در یک استان حذف شود، دیگر تماس های بین شهری به شهری تبدیل می شود که تعرفه آن کمتر از بین شهری‌است.

برای همین موضوع با محاسباتی که انجام شد قرار شد 16 درصد به تعرفه مکالمات تلفنی اضافه شود و این موضوع برای رفاه حال مردم است.

  • مسئله هم کدی برای شرکت های اینترنتی دردسرساز نمی شود؟

 اتفاقاً این موضوع به نفع آن‌هاست.

مثلاً دیگر اگر کسی بخواهد از کرج از ISPهای (اینترنت) تهران استفاده کند، احتیاجی به کد گرفتن ندارد در صورتی که تاکنون توجیه اقتصادی نداشته است.

 افرادی که هم اکنون بیشتر از تلفن شهری استفاده می کنند و به نسبت خیلی کم از تلفن بین شهری استفاده می کنند بیشتر متضرر نمی شوند؟

ما یک موضوعی را در مخابرات داریم با عنوان ضریب علاقه مندی.

این ضریب میزان اشتیاق شهرها را نسبت به تماس ها تعریف می کند. مثلاً اسلامشهر بیشتر با تهران تماس می گیرد تا بندرعباس.

در واقع می توانیم بگوییم که شهرها هرچه از هم دورتر باشند ضریب علاقه مندی آن‌ها به یکدیگر کمتر است و با این حساب با طرح هم کدی و افزایش تعرفه ها، افزایش درآمدی ما نخواهیم داشت. زیرا شهرهای یک استان بیشتر با یکدیگر تماس دارند نسبت به استانهای دیگر.

  •  طرح هم‌کدی باعث افزایش ترافیک خطوط نمی شود؟

بله.این افزایش را خواهیم داشت و احتمالاً مخابرات به زحمت می افتد.

  • فکر نمی کنید با این طرح شرکت های اینترنتی کوچک از بین می روند. زیرا نمی‌توانند با شرکت های بزرگی که در مراکز استان ها قرار دارند رقابت کنند، آیا برای این مشکل چاره ای اندیشیده اید؟

 خیر. فقط کل استان می شود یک بازار.

  • منظور من هم همین است. دراین صورت شرکت های کوچک توانایی رقابت با دیگر شرکت های اینترنتی را ندارند، چه در تبلیغات و چه در قیمت؟

 خب، همین طور ISPهای شهر های بزرگ مانند تهران هم نگرانند، چون اگر در کرج قیمت پایین تر باشد، تهرانی ها از کرج اینترنت می گیرند. اتفاقاً در برخی موارد برعکس است.

چون در تهران هزینه هایی مانند مکان و خدمات بالاست دیگر برای شرکت‌ها بهتر است که بروند و در حومه کار خود را پیگیری کنند.

حتی اگر در یک روستا هم مستقر شوند می توانند به تمام استان سرویس دهند. از طرف دیگر تعداد کاربران اینترنت هم بالا می رود.

  • تغییر مجدد در شماره تلفن های ثابت به دلیل عدم پیروی شرکت مخابرات ایران از استانداردهای ITU است؟

ما الزامی برای تغییر شماره ها نداشتیم و این مسئله در واقع در مجلس پیگیری شد و ما هم تابع قوانین هستیم. طرح قبلی و طرح کنونی هر2 با استاندارد ITU مطابقت داشتند.

ولی در طرح دوم شهرهای کوچک و روستاها دیگر هیچ مشکلی با تماس با مراکز استان ها نخواهند داشت.

  •  افزایش 16 درصدی تعرفه ها تصویب شده است؟

ما پیشنهادمان را به مجلس ارائه کرده‌ایم و دلایل عدم افزایش درآمد را هم گفته‌ایم. شورای اقتصاد هم پس از کار کارشناسی یا تصویب می‌کند یا خیر.

  •  اجرای این طرح چقدر هزینه خواهد داشت؟

هزینه ها در هر استان متفاوت است.

  • در تهران؟

برآورد دقیقی الان ندارم که بگویم.

  • هزینه‌ها از کجا تأمین خواهد شد؟

 از منابع داخلی مخابرات.

  • خصوصی شدن مخابرات  می تواند باعث کند شدن سرویس دهی به مناطق محروم شود؟

بدون تردید جاهایی هست که سرمایه گذاری برای بخش خصوصی، اقتصادی نیست ولی باید به آن مناطق هم خدمات رسانی شود. به این مناطق USO می گویند.

برای USOها مشخص شده که در بخش هایی که سرمایه گذاری در آن اقتصادی نیست ولی احتیاج به خدمت رسانی هست، با یک سری شاخص های خاص دولت به بخش خصوصی کمک می کند تا متحمل ضرر نشود و خدمت گذاری به آن مناطق به نحو احسن انجام شود. این مسئله در قرارداد تمامی اپراتورها هم دیده می شود.