6سال پيش مشاوران املاك به سامانه ثبت معاملات متصل شدند تا با صدور كد رهگيري براي هر نوع معاملات مسكن راه سوءاستفاده در اين بخش بسته شود. از اين طريق بانك اطلاعاتي نسبتا كاملي از ميزان معاملات مسكن تشكيل شد و مهمترين موضوعي كه وجود اين سامانه را توجيهپذير كرده بود، بسته شدن4 راه برخي كلاهبرداريهاي رايج در بازار مسكن بود. خريداران با دريافت كدرهگيري، عملا امكان معامله مجدد روي ملك مورد نظر را مسدود ميكنند و اين موضوع مانع فروش يك واحد مسكوني به چند نفر ميشود. با وجود اين، از همان ابتدا برخي انتقادها نسبت به اين سامانه از سوي دفترداران اسناد رسمي مطرح شد و كار به شكايت نزد ديوان عدالت اداري كشيد.
- حذف كد رهگيري
رئيس ديوان عدالت اداري اعلام كرد كه لزوم دريافت كد رهگيري براي مشاورين املاك از سوي ديوان عدالت اداري ابطال شده و رأي صادره در اين بخش لازمالاجراست. حجتالاسلام والمسلمين محمدجعفر منتظري به خبرگزاري ميزان گفت: اين موضوع در پي ابطال بندهاي 5و 6مصوبه كد رهگيري سازمان امور مالياتي از سوي هيأت عمومي ديوان عدالت اداري رقم خورده است. وي خاطرنشان كرد: اين رأي بهزودي در روزنامه رسمي كشور چاپ ميشود.
- و آتش اتحاديه املاك
در اين ميان، رئيس اتحاديه مشاوران املاك در واكنش به مصوبه ديوان عدالت اداري مبني بر عدمضرورت دريافت كد رهگيري به همشهري گفت: اين مصوبه مربوط به گذشته است و موضوع جديدي محسوب نميشود. بهزودي در اين زمينه نظر كارشناسي خود را اعلام خواهيم كرد.حسام عقبايي در گفتوگوي ديگري با تسنيم به تكذيب اين موضوع پرداخته و اعلام كرده است: كد رهگيري حذف نشده و ضرورت دريافت آن مصوبه هيأت وزيران است. وي افزود:دريافت كد رهگيري همه قولنامهها و قراردادهاي املاك ازجمله خريد، فروش و اجاره از سال 1388براي همه 120 هزار مشاور املاك اجباري است و چنانچه كد رهگيري صادر نشود براساس ماده 28نظام امور صنفي آن واحد صنفي پلمب خواهد شد.
- مخالفت دفترداران
مهمترين مخالف ثبت معاملات در سامانه املاك، دفترداران اسناد رسمي هستند. برخي از مشاوران املاك مدعي هستند كه دفترداران بهدنبال حفظ جايگاه شغلي خود و كسب درآمد از محل ثبت معاملات هستند و به همين دليل با كد رهگيري مخالفت ميكنند. با وجود اين، دفترداران دلايل خود را براي مخالفت دارند. چندي پيش نصير مشايخ ، عضو هيأتمديره كانون دفترياران البرز گفت: كد رهگيري مانع تنظيم اسناد معارض نميشود، كد رهگيري از روي كدپستي تعيين ميشود و اگر كد پستي را يك رقم عوض كنيم يك كد رهگيري ديگر براي همان ملك قابل دريافت است. وي تأكيد كرد: اعتماد به كد رهگيري انحراف از تنظيم قانوني سند رسمي املاك است. ديوان عدالت اداري روي اين موضوع ايراد گرفته است.
- صورت مسئله باقي است
در اين شرايط اگر حكم ديوان عدالت اداري به مرحله اجرا برسد عملا دريافت كد رهگيري ديگر اجباري نخواهد بود. دفترداران معتقدند كه هنگام ثبت معاملات مسكن، به استعلام در مورد مالك قبلي ميپردازند تا زمينه سوءاستفاده وجود نداشته باشد اما مسئله اين است كه در مراحل اوليه معاملات مسكن كه در بنگاه معاملات مبالغ پيش پرداخت، جابهجا ميشود، خريدار چگونه ميتواند نسبت به اصالت ملكي كه خريداري ميكند اطمينان پيدا كند؟