اهالي لب خط اما مغزشان دائما سوت ميكشد؛ آنهايي كه گوششان از وعده وعيدهاي مسئولان پر شده. زندگي در اين نقطه از شهر جرأت ميخواهد. فرقي هم نميكند چه آنجايي كه خطوط ريلي با تصميم دولت قبلي به زيرزمين منتقل شده و چه آنجايي كه برخلاف وعده وزير راه و شهرسازي همان دولت، مثل گذشته هنوز روي زمين مانده. در اواخر دوره كاري دولت دهم بود كه محمود احمدينژاد و علي نيكزاد، وزير وقت راه و شهرسازي در جمع شهروندان مناطق 17و 18پايتخت حاضر شدند و وعده دادند خطوط ريلي تهران- تبريز بهخاطر مشكلاتي كه بهوجود آورده به زيرزمين منتقل ميشود. اهالي قديمي اين نقطه شهر پس از سالها خوشحال شدند كه زندگي آنها هم سرانجام رنگ آرامش را خواهد ديد. اما واقعيت چيز ديگري بود. انجام كار بهصورت ضربالاجلي در منطقه 17، مشخص نكردن مالكيت حريم راهآهن پس از زيرزميني شدن خطوط ريلي و اينكه تكليف روي زمين چه ميشود، درنظر نگرفتن اعتبارات مورد نياز براي اجراي اصولي و صددرصدي طرح و از همه مهمتر سپردن كار به مشاوري كه بعدها توان فني- مهندسي كشور را زير سؤال برد فقط بخشي از واقعيتهايي بودند كه كمكم سر باز كردند. پس از ساخت تونل در منطقه 17، جت فنهايي نصب شد كه نهتنها آلودگي محلههاي اطراف را افزايش داد بلكه لرزش گاه و بيگاه خانهها با رد شدن قطارها را ديگر به لرزشهاي دائمي تبديل كرد. در منطقه 18و بهخصوص در محله شادآباد نيز اقداماتي صورت گرفت كه امنيت محل را از گذشته هم كمتر كرد.
- مكاني امن براي معتادان كارتنخواب
اگرچه اكثرا شادآباد را به نام بازار آهن ميشناسند اما در كنار خطوط ريلي زيرزميني اين نقطه از تهران، خانههاي مسكوني هم هستند كه اين روزها ساكنان آنها آرامششان به حداقل رسيده است؛ بهخصوص در محدوده شمالي خيابان هفدهم شهريور. در انتهاي كوچه شهيدسرحدي محدوده وسيعي وجود دارد كه اين روزها به حال خود رها شده است. از زير اين محدوده قطارهاي مسير تهران- تبريز ميگذرند و با تكميل 2خط جديد نيز قرار است قطارهاي متروي حومهاي، البته با سرعت بسيار بالا به روي ريل بروند.
در انتهاي كوچه سرحدي، بلوكهاي سيماني به بدترين شكل ممكن رديف شدهاند تا راه عابران را به زمين باير بالاي خطوط ريلي مسدود كنند. بلوكها يكي در ميان افتادهاند. همراه با عليرضا قهرماني، جوان تازه دامادي كه خانهاش لب خط است، از كنار بلوكهاي سرپا و از روي بلوكها شكسته شده و افتاده، به روي خطوط زيرزميني ميرسيم؛ زميني كه به زبالهداني تبديل شده است. كمي آن طرفتر، تونلي با ستونهاي بسيار وجود دارد. ستونهاي دودزده. عليرضا ميگويد: «قرار بود پس از زيرزميني شدن خطوط ريلي اينجا پاركينگ شود اما الان به مكاني امن تبديل شده براي معتادان كارتنخواب.» گوشه و كنار ستونها و ديوارها پر است از زباله؛ از ظروف يكبار مصرف و كوپهاي از پر مرغ گرفته تا لاشه يكگربه مرده و البته كلي سرنگ مصرفشده. تصور اينكه سرنگي آلوده در پاي يكي از بچههاي بازيگوش محل فرو رود سخت نيست. 50متر جلوتر راه فرار اضطراري به خيابان وجود دارد. نور چراغ قوهمان در تاريكي راهپله مخروبه با چشمان كارتنخوابي گره ميخورد كه در گوشهاي كز كرده؛ به قول عليرضا او يكي از معتادان كارتنخواب است كه از ساعت 5بعد از ظهر به بعد، تعدادشان شايد به بيش از 30-20 نفر برسد.
درست روبهروي تونل سولهاي وجود دارد كه به گفته فاطمه.ب، يكي ديگر از اهالي لب خط، پشت آنجا نيز محلي براي تجمع معتادان است. سؤال اينجاست كه اساسا اين سوله براي چه ساخته شده؟ حجت حسنپور ميگويد: «سوله را براي نصب دستگاههاي قطارها مثل ديزل ژنراتورها درست كردند، در حالي كه كمي آنطرفتر محل بهتري وجود داشت؛ محلي كه اكنون مكان مناسبي براي تخليه غيرقانوني نخاله است.»
در زير سوله 2حفره وجود دارد. روي يكي از آنها تقريبا سرپوشيده است؛ اگرچه درزي دارد كه درونش پيداست. روي ديگري اما پوشيده نيست؛ آن زير خطوط ريلي قرار دارند. قهرماني ميگويد تا حالا چند نفر بهخصوص بچههاي كوچك محل به درون اين حفره سقوط كردهاند و شانس آوردهاند كه فقط دست و پايشان شكسته و قطار بهشان نزده است. ميان سوله و خانهها فاصلهاي يكمتري و به عمق حدودا 5تا 8متر وجود دارد. اينجا نيز، زبالهداني شده است!
- كوچه درختي
يكي از اهالي ناگهان به فردي كه در حوالي كوچه درختي در انتهاي خيابان سرحدي قدم ميزند اشاره ميكند و ميگويد او يكي از پيمانكاران شركت راهآهن است. وقتي از او ميپرسيم چه برنامهاي براي اين محل داريدميگويد من فقط تابع امرم. عرض كوچه درختي با وجود ديوار بتني كنارش حدودا يكمتر است. به قول صفدري يكي از اهالي، اگر آتشسوزي براي خانههاي كوچه رخ دهد معلوم نيست نيروهاي آتشنشاني چگونه ميخواهند امدادرساني كنند. حسنپور نيز معتقد است كه نيروي انتظامي و شهرداري هم نميتوانند وارد كوچه شوند و كارتنخوابها را جمع كنند. صفدري ميگويد: «ما حتي ميترسيم چاههاي جذبي فاضلاب خانهمان بهخاطر لرزش عبور قطارها يكباره فرو بريزد.» فردي ژندهپوش قوطي اسپند را ميچرخاند و در حال و هواي خودش به سرعت از كوچه درختي ميگذرد و راه تونل را در پيش ميگيرد.
- نظر شوراياران: فقط يك كار مقطعي
خط ريلي تهران- تبريز پس از پل كن به روي زمين ميآيد. اگرچه قرار بوده اين خطوط هم تا تقاطع بزرگراه آزادگان (ايستگاه نيكپسندي) به زيرزمين منتقل شوند. شوراياران اين محله با نامهنگاريهاي بسيار با مسئولان راهآهن و پيگيري از طريق كميسيون عمران مجلس، همچنان اميدوارند كه خطوط به زيرزمين بروند. در محله شادآباد، اهالي اما معتقدند كه شوراياران چندان پيگير مشكلات موجود نيستند. البته مهدي رحماني، دبير شوراياري به خبرنگار همشهري ميگويد كه آنها از مسئولان دلسرد شدهاند. مصطفي نظري، ديگر شورايار اين محله هم ميگويد:« يك كار مقطعي اين است كه فعلا فاصله بين سوله و ديواره كوچه درختي را با مصالح پر كنند تا خطر سقوط از بين برود.»