قرار است اين كار تا پايان سال از طريق بورس انجام شود، مسئولان سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر هنوز به اين موضوع واكنش نشان نداده‌اند.به گزارش همشهري، شركت سرمايه‌گذاري سايپا پيش از اين هم سهام شركت مادر خود يعني سايپا را برخلاف قانون تجارت خريده بود، حال سرمايه‌گذاري سايپا در تلاش است بار ديگر با استفاده از همين روش و با ايجاد يك رابطه تودرتو 6درصد از سهام خود را بخرد و درصد مالكيت سهامش را در گروه سايپا به 22.5درصد برساند تا بتواند 3صندلي از هيأت مديره اين شركت را براي اتخاذ تصميم‌هاي مهم اقتصادي در اختيار بگيرد.
محمد جمالي، مديرعامل سايپا در گفت‌وگو با همشهري از ارائه توضيحات بيشتر در اين‌باره امتناع و اعلام كرد كه اطلاعي در اين‌باره ندارد و بايد مسئولان امور سهام در اين‌باره صحبت كنند. از او پرسيديم آيا به‌عنوان مديرعامل سايپا از اين جابه‌جايي سهام اطلاع ندارد؟ او گفت: خير. عباس فارسي مدير تأمين منابع مالي اين شركت نيز ازاين جا به جايي سهام ابراز بي‌اطلاعي كرد، در عين حال روابط عمومي سايپا نيز در اين‌باره پاسخي ارائه نداد.
ابراز بي‌اطلاعي مديران ارشد سايپا در حالي است كه شركت سايپا 75درصد سهام سرمايه‌گذاري سايپا را در اختيار دارد و از سوي ديگر از طريق شركت سرمايه‌گذاري سايپا 16.6درصد از سهام سايپا را به‌صورت مستقيم و غيرمستقيم در كنترل دارد. اين ميزان سهام در حال حاضر از طريق شركت‌هاي پيشگامان بازرگاني ستاره تابان وتجارت الكترونيك خودرو تابان در اختيار شركت سرمايه‌گذاري سايپاست و مالك اصلي سهام سرمايه‌گذاري سايپا نيز خود شركت سايپاست.
- چه اتفاقي قرار است بيفتد؟
ماجرا از اين قرار است كه در حال حاضر شركت سرمايه‌گذاري رنا و توسعه سرمايه رادين(متعلق به سرمايه‌گذاري رنا) در مجموع 273.7ميليارد تومان به شركت سرمايه‌گذاري سايپا بدهكارند كه از اين مقدار بدهي195.2ميليارد تومان متعلق به رادين و 78.5ميليارد تومان متعلق به رناست.
اين بدهي در پي قراردادي به نام قرارداد تأمين مالي كه در 5آبان‌ماه 1389منعقد شده، به بار آمده است. براساس توافق دو طرف در آذر‌ماه قرار است به جاي پول 6درصد از سهام سايپا به شركت سرمايه‌گذاري سايپا بابت بدهي‌هاي رنا و رادين پرداخت شود.
2طرف توافق كرده‌اند كه به جاي 273ميليارد تومان بدهي رنا و رادين به سرمايه‌گذاري سايپا 6درصد از سهام سايپا را به قيمت هر سهم 1675ريال بدهند، درحالي‌كه قيمت هر سهم سايپا ديروز روي تابلوي بورس2241ريال نمايش داده مي‌شد. اين در حالي است كه در اطلاعيه‌اي كه ديروز از طريق سايت رسمي بورس تهران منتشر شد قيمت پايه هر سهم 3500ريال براي فروش سهام درنظر گرفته شده است.
براساس اين اطلاعيه قرار است 2اسفند‌ماه اين بلوك 6درصدي از طريق بورس فروخته شود. قبلا علي شيدايي، مديرعامل سرمايه‌گذاري رنا گفته بود: طبق تصميمات اتخاذ شده قرار است بلوك 9.5درصدي شركت سايپا بابت بخشي از بدهي‌ها به سرمايه‌گذاري سايپا واگذار شود. قيمت پايه هر سهم اين بلوك 167.5تومان و ارزش آن 270ميليارد تومان تعيين شده و به بالاترين قيمت فروخته مي‌شود.
- آيا فروش سهام سايپا اشكال قانوني دارد؟
پرسش اساسي در ماجراي فروش سهام سايپا كه يك انتقال پيچيده سهام است اين است كه آيا فروش سهام سرمايه‌گذاري رنا به‌عنوان بدهي به شركت سرمايه‌گذاري سايپا منجر به آن نمي‌شود كه شركت سايپا خود به سهامدار اصلي خودش تبديل شود؟ آيا اين كار قانوني است؟
قبل از اين هم 2شركت ايران‌خودرو وسايپا بار‌ها سعي داشتند با انجام معاملات ضربدري سهام خودشان را به سبد خودشان منتقل كنند كه از سوي شوراي رقابت از آن جلوگيري و منجر به تصويب يك مصوبه در 28فروردين1390 شد.براساس اين مصوبه چنانچه واگذاري سهام شركت سايپا منجر به كسب سهام مديريتي براي شركت‌هاي رقيب (بالفعل يا بالقوه) شود خريدار يا خريداران از جهت ايجاد انحصار يا اخلال در رقابت به‌موجب مواد43 و بعد قانون اجراي سياست‌هاي كلي اصل44 قانون اساسي مسئول و مستوجب تعقيب قانوني خواهند شد.
به‌منظور پيشگيري از ايجاد اخلال در رقابت، سازندگان و عرضه‌كنندگان نهاده‌هاي توليدي كه با خريد سهام مذكور موجب تمركز عمودي در بازار خودرو خواهند شد بايد از خريداري سهام يادشده خودداري كنند، در غيراين‌صورت ضمن اينكه معامله فاقد اعتبار قانوني است و در قبال عواقب آن نيز مسئول خواهند بود.
- معماي پيچيده سهام سايپا
درصورت انجام معامله سهام سايپا در 2 اسفند شركت سرمايه‌گذاري سايپا به سهامدار عمده شركت سايپا و سرمايه‌گذاري رنا تبديل مي‌شود اين در حالي است كه سهامدار عمده شركت سرمايه‌گذاري سايپا خود سايپاست. براساس اطلاعات موجود پس از انجام معامله 2اسفند‌ماه سهام سرمايه‌گذاري رنا در سايپا به 16.3درصد خواهد رسيد درحالي‌كه سهم سرمايه‌گذاري سايپا از مرز 22.5درصد تجاوز خواهد كرد. به اين ترتيب شركت سرمايه‌گذاري سايپا به بزرگ‌ترين مالك سايپا تبديل مي‌شود. شركت سرمايه‌گذاري سايپا در حال حاضر 39درصد از سهام سرمايه‌گذاري رنا را نيز در اختيار دارد.
اگرچه اين مبلغ بابت پرداخت بدهي‌هاي رنا و رادين به سرمايه‌گذاري سايپا پرداخت مي‌شود اما اين كل مبلغ نيست و آنطور كه در مفاد قراردادآمده است بخشي از بدهي كه معادل245ميليارد تومان است بايد به‌عنوان فرع قرارداد هم پرداخت شود كه براي آن هم سهام حق‌تقدم و جريمه‌هاي ديگر درنظر گرفته شده است. براساس بند ، 5 اين توافقنامه مقرر شده است كه همچنين مانده بدهي رنا و رادين از بابت فرع موضوع قرارداد تأمين مالي به شركت سرمايه‌گذاري سايپا از محل افزايش سرمايه طي 6ماه پرداخت و تهاتر شود.
معناي اين بند در حقوق مالي اين است كه طرفين قرارداد احتمالا قصد دارند بخش ديگري از سهام سرمايه‌گذاري رنا را به سرمايه‌گذاري سايپا منتقل كنند كه اين كار معادلات سهام سايپا را بسيار پيچيده‌تر مي‌كند. در عين حال تبصره همين بند حاوي نكته كليدي ديگر است. در اين تبصره آمده است درصورت عدم‌اجراي بند فوق در موعد مقرر(حد اكثر 29اسفند 94) به ميزان فرعي بدهي به مبلغ 2451089737939ريال از محل دارايي‌هاي مورد توافق طرفين متعلق به رنا و رادين به سرمايه‌گذاري سايپا واگذار خواهد شد.