درحالي‌كه دانشگاه‌هاي بزرگ در پايتخت، جايگاه قابل توجهي در اين زمينه ندارند، دانشگاه ياسوج توانسته است در رديف برترين‌ها قرار بگيرد.با دكتر محمودرضا رحيمي، رئيس اين دانشگاه درباره نقش كرسيهاي آزادانديشي در محيط‌هاي دانشگاهي گفت‌وگو كرده‌ايم.
- آقاي دكتر، در دانشگاه ياسوج چه كرده‌ايد كه موفق به كسب رتبه دوم برگزاري كرسيهاي آزادانديشي شده‌ايد؟
ما تنها يك فضاي باز و آرام براي دانشجويان تدارك ديده‌ايم، همين! دانشجويان هم با طي روند قانوني مسائل را مطرح و بحث علمي مي‌كنند.
- خب همين فراهم كردن فضاي باز و آرام ظاهرا كار آساني نيست، مثلا دانشجويان در كرسيهاي آزادانديشي شما حرف خارج از چارچوب نمي‌زنند؟
به‌نظر من آنچه اهميت دارد اين است كه ضرورت توجه به كرسيهاي آزادانديشي درك شود؛ چه از طرف دانشگاه، چه استاد و چه دانشجو. در اين صورت مي‌شود كارها را بهتر پيش برد. البته در اين كرسي‌ها و نشست‌ها گاهي حتي منازعاتي هم به‌وجود مي‌آيد اما با رفتار مسئولان دانشجويان به اين درك رسيده‌اند كه برگزاري يا شركت در اين كرسي‌ها عملا هيچ‌گونه محدوديت و مشكلي براي آنها ايجاد نمي‌كند. در يك مقطع زماني برگزاري كرسيهاي آزادانديشي به‌صورت كمي مطرح بود ولي الان ما به سوي كيفي‌سازي كرسيهاي آزادانديشي هم حركت كرده‌ايم، به اين ترتيب كه مباحث غني‌تر و عميق‌تر مطرح شود.با اين روندي كه پيش مي‌رود آينده مطلوبي براي اين موضوع پيش‌بيني مي‌كنم.
- مهم‌ترين مانع توسعه كرسيهاي آزادانديشي از نظر شما چيست؟
موانع زيادي هست، درباره آنها صحبت هم شده اما معتقدم يكي از اصلي‌ترين مسائل اين است كه اعضاي هيأت علمي رغبتي براي شركت در كرسي‌ها ندارند.
- خب، شما همين مشكل را چطور در دانشگاه‌تان حل كرديد؟
ما بايد به اعضاي هيأت علمي اطمينان خاطر بدهيم كه برگزاري يا شركت در كرسي‌ها و بيان نظراتشان هيچ‌گونه فضاي ناامني يا حاشيه‌اي براي آنها ايجاد نمي‌كند. مشكل اساسي درنظريه‌پردازي اين است كه معمولا ايده‌ها در سطحي نيست كه كرسيهاي نظريه‌پردازي به آنها اختصاص داد و نياز به يك بستر زماني داريم كه اين ايده‌ها شكل بگيرند. اين معضل كم و بيش در ساير دانشگاه‌ها نيز وجود دارد. اگر روند كنوني پيوسته ادامه پيدا كند هم همكاران به اين نتيجه مي‌رسند كه نگراني از بيان آزادانه نظراتشان در كرسي‌ها نداشته باشند و هم اينكه به‌تدريج يك فضاي رقابتي مي‌شود. در حوزه كرسيهاي آزادانديشي مشكل خاصي نداريم، از چند سال قبل يك بستري آماده شده و كاملا جاافتاده است.در واقع مهم‌ترين كاري كه ما كرديم ايجاد فضاي مطمئن براي دانشجويان و اعضاي هيأت علمي دانشگاه درمورد برگزاري يا شركت در اين كرسي‌هاست.
- براي افزايش استقبال دانشجويان از كرسي‌هايي كه برگزار مي‌شود چه مي‌كنيد؟
سعي مي‌كنيم به حضور افراد شناخته شده كشوري و محلي در دانشگاه بيشتر بها داده شود تا با حضور آنها و دانشجويان در قالب كرسيهاي آزادانديشي مسائل مورد بحث و بررسي قرار گيرد. كرسيهاي آزادانديشي دانشجو‌محور و كرسيهاي نظريه‌پردازي استاد محور هستند البته در كرسيهاي آزادانديشي اعضاي هيأت علمي نيز شركت مي‌كنند. در كنار هم بودن اساتيد و دانشجويان باعث شكل‌گيري فضاي سالمي بر مبناي گفت‌وگو و تبادل نظر مي‌شود. در هيأت نظارت و شوراي فرهنگي دانشگاه به‌شدت روي رعايت محورهاي اعلام شده از سوي مقام‌معظم رهبري تلاش مي‌شود و بيشتر بر موضوعاتي تمركز مي‌كنيم كه ضمن جذابيت، بحث درباره آنها مفيد باشد. در مجموع فكر مي‌كنم اگر همه جامعه دانشگاهي به فوايد اين كرسي‌ها توجه كنند، حتما براي توسعه آنها تلاش بيشتري خواهند كرد.
- فوايد كرسيهاي آزادانديشي
در كرسيهاي نظريه‌پردازي و آزادانديشي در يك فضاي صميمي و دوستانه مي‌توان بين نقد و انديشه پيوندي برقرار كرد كه هر كدام به جاي نفي مطلق ديگري، او را در خود بازتاب مي‌دهد.از اين رهگذر، فضاي گفت‌وگو و تعامل شكل مي‌گيرد و چنين سازوكاري به‌تدريج گفت‌وگو، نقد و مفاهمه را به ارزش تبديل مي‌كند. در چنين فضايي مي‌توان گفتمان را در جامعه به‌صورت فرهنگ نهادينه كرد و با برگزاري اين جلسات و با گذشت زمان، آستانه تحمل افراد، احزاب و گروه‌ها را بالا برد.