به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، اردشیر جوانمردزاده سرپرست هیأت کاوش در دشت سومار با اعلام این خبر گفت: دیماه 1394 بررسی‌های باستان‌شناسی در محدوده جغرافیایی حوزه رود گنگیر در دشت سومار و تراسهای پیرامون رودخانه به سمت شمال آن تا محدوده سد شرفشاه شروع شد.
این باستان‌شناس اظهار داشت: با توجه به اینکه هدف اصلی طرح یاد شده بررسی و شناسایی شواهد باستان‌شناسی موجود در محدوده انتقال آب و شبکه زهکشی آبیاری سومار بود نهایت دقت به عمل آمد تا مبادا اثری قبل از شناسایی و مطالعه تخریب و نابود شود.
جوانمردزاده تصریح کرد: با این وجود، متأسفانه در اغلب نقاط دشت سومار شبکه انتقال آب و زهکشی زمینهای کشاورزی منطقه برای استفاده از آبیاری تحت فشار کامل شده و یا در مراحل نهایی قرار دارد که این مسئله باعث تخریب و تسطیح محوطه‌هایی در داخل زمینهای کشاورزی شده است.
او گفت: انتظار می‌رفت پس از شناسایی و اعلام موقعیت محوطه‌ها و آثار باستانی منطقه به مجریان طرح عمرانی یاد شده، عملیات انتقال آب شروع شود؛ اما متأسفانه این امر از قبل شروع شده و هم‌اکنون مراحل نهایی خود را می‌گذراند.
این باستان‌شناس افزود: طبیعی است که تخریب‌ها و تهدیدهاي ناشی از این مسئله، موضوع نجات و جلوگیری از تخريب‌ها را بسیار الزامی می‌کند از این رو باید تمام تلاش خود را در این راستا به کار گیریم.
وی با اشاره به اینکه اغلب محوطه‌های موجود در داخل زمینهای کشاورزی در معرض تسطیح هستند و یا اینکه قبلاً تسطیح شده اند تصریح کرد: از میان 53 اثر و محوطه شناسایی شده تقریباً نیمی به صورت مستقیم در معرض تخريب‌هاي ناشی از طرح انتقال آب گرمسیری و مکانیزه کردن شبکه آبیاری قرار دارند.
سرپرست هیأت کاوش در دشت سومار با ابراز تأسف تصریح کرد که در مواردی محوطه‌ها کاملاً تسطیح شده و نهشته‌های آنان از بین رفته است.
جوانمردزاده افزود: در مواردی نیز به دلیل مدفون شدن بخشهای پیرامون تپه‌ها توسط رسوبات آبرفتی، محدوده محوطه‌ها مشخص نیست و احتمالاً هر نوع فعالیت عمرانی و خاک‌برداری منجر به تخریب لایه‌های فرهنگی آنان خواهد شد.
این باستان‌شناس تأکید کرد: امیدواریم با همت و همکاری مسئولین ذیربط در نهادهای مرتبط عمرانی بتوانیم آثار نیاکان خود را حفظ و صیانت کنیم.
طرح موسوم به طرح گرمسیری طرح ایجاد شبکه‌های انتقال آب به دشت‌های استان‌های ایلام و کرمانشاه است که توسط شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران و بدون هیچگونه هماهنگی با میراث فرهنگی و انجام مطالعات فرهنگی - تاریخی اجرا می‌شود.
گفتنی است، براساس بند ج ماده 114 قانون برنامه 5 ساله چهارم، تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی - تاریخی «میراث فرهنگی» اقدام و در طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند.