وقتي آپارتماني را به اجاره ميدهيد دريافت اجارههاي ماهانه يا سالانه آن سرمايهگذاري جريان نقدي ناشي از آن است. شايد يك يا چندماه هم اين مبلغ منفي شود. مثلاً مستأجر شما بگويد خرج ساختمان كردهام كه سهم مالك بوده است! به هرحال اين اجاره يا جريان نقدي ابتدا و انتهاي دوره زماني ارزش متفاوت دارد چرا كه «ارزش زماني پول» مطرح ميشود. يك ميليون تومان امروز بهتر است از يك ميليون تومان فردا (ماه ديگر يا سال ديگر) چرا؟
زيرا ميتوان آن را به بانك سركوچه سپرد و بازده يا سود پسانداز آن را دريافت كرد. دليل ديگر «نااطميناني» از آينده است. چهكسي ضمانت ميكند كه مالك و سرمايهگذار مزبور تا دوره زماني بعد زنده باشد! تا با مصرف آن بازده براي خود و خانواده مطلوبيت كسب كند. بههرحال، «به شرط ثابت ماندن ساير عوامل و شرايط» كه تكيه كلام اقتصاددانان خرد است، وقتي نرخ بهره بالا ميرود با فرض آنكه «بن»هاي يك كسب و كار تغيير نكند (هرچند اين فرضي غيرمعتبر است) و جريان نقدي هم در همان سطح باقي بماند، آنگاه افزايش نرخ تنزيل روي افزايش نرخ بهره منعكس ميشود، بنابراين با توجه به رابطه معكوس جريان نقدي سرمايهگذاري با نرخ تنزيل، جريان نقدي آتي آن دارايي كاهش مييابد يعني قيمت سهام پايين ميرود. عكس آنچه گفته شد در مورد كاهش نرخ بهره صادق است.
خلاصه آنكه نرخ بهره از مجاري زير بر قيمت سهام اثرگذاري دارد:
1- پايين آمدن نرخهاي بهره هزينههاي استقراض را پايين ميآورد و لذا سود بالقوه سهام شركت را بالا ميبرد. از آنجا كه قيمت سهام يك بنگاه از عايدات خالص و سود آن بنگاه متابعت ميكند لذا قيمت سهام بالا ميرود.
2- كاهش هزينه بهره، فعاليتهاي اقتصادي جامعه را رونق ميبخشد، مصرفكنندگان به مصرف بيشتر كالاها و خدمات تمايل بيشتر نشان ميدهند (يك كالاي بادوام با درصد بهره كمتر مردم را تشويق به خريد بيشتر ميكند) و لذا فروش بنگاهها افزايش مييابند و اين خود موجب بالاتررفتن قيمت سهام ميشود.
3- كاهش هزينه بهره سرمايهگذاران را قادر ميسازد تا از داراييهايي كه دارند بيشتر و بهتر بهعنوان اهرم براي خريدها يا سرمايهگذاريهاي استقراضي استفاده نمايند و اين عمل به بالا رفتن قيمت سهام منجر ميشود.
نكته مهم در اين يادداشت «به شرط ثابت ماندن ساير عوامل» بود يعني بدانيد كه رابطه نرخ بهره و قيمت سهام به عوامل ديگري نيز وابسته است و لذا سياستسازان پولي بايد با ديدي جامعتر به رابطه كاهش نرخ بهره و افزايش قيمت سهام با رونق بورس توجه كنند.