فرزاد هوشيار پارسيان مديرعامل اين سازمان معتقد است بخش اعظمي از فعاليت‌هاي آن معطوف به حوزه پيشگيري از آسيب‌هاست و از روند اجراي طرح انضباط شهري در حوزه آسيبهاي اجتماعي و برنامه‌هاي سال 95 سخن گفته است.
- چه شد كه شهرداري اجراي طرح انضباط شهري و رفع آسيبهاي اجتماعي را در برنامه خودش قرار داد؟
در ابتداي سال 94دكتر قاليباف اعلام كرد كه ماموريت اول شهرداري مقابله با فقر و دومين هم مقابله با آسيبهاي اجتماعي است. از طرفي مگا پروژه شهرداري بازسازي اجتماعي منطقه 12با محوريت محلات جنوبي منطقه مثل محله‌هاي هرندي، عودلاجان و پامنار بود. در سال 94 و 95ماموريت اساسي شهرداري مقابله، كنترل و كاهش آسيبهاي اجتماعي در تهران و بازآفريني هويت شهري در قالب يك انضباط شهري است. محله هرندي كه به گود عرب‌ها معروف بوده سال‌هاي طولاني گرفتار آسيبهاي اجتماعي بود، در دهه 70رفتار بولدوزري با آن شد و در دهه 80به سراغ تخريب خانه‌ها رفتند به قصد جمع كردن آسيب‌ها اما اكنون جنس مداخلات در آن انفعالي نيست و داخل خود محله و خانه‌ها انجام مي‌شود. نخستين موضوعي هم كه مردم خواستند اجرا شود امنيت است به همين دليل جمع‌آوري معتادان متجاهر و كارتن خواب‌ها انجام شد و الان منطقه عاري از وجود آنهاست اما تا وقتي كه زيرساخت‌هاي اجتماعي و ساماندهي اجتماعي محله هرندي شكل نگيرد احتمال بازگشت آسيب وجود دارد.
- بعد از جمع‌آوري معتادان و انتقال آنها به كمپ، مددكاران موردنياز نه توسط بهزيستي بلكه توسط شهرداري تأمين شدند. سازماني مثل بهزيستي هم از كمبود اعتبارات و مشكلات قانوني صحبت مي‌كند. با اين نوع همكاري‌ها نگران نيستيد آن چيزي كه براي كاهش آسيبهاي اجتماعي محله هرندي مدنظرتان بوده محقق نشود؟
قطعا ما حكومت محلي هستيم و مدير اين شهر ماييم. نبايد اجازه دهيم با كم كاري و ضعف سازمان‌هاي ديگر شهر دچار مشكل شود. خدا را شكر همه سازمان‌ها اعلام آمادگي كردند و در حوزه جمع‌آوري نشان داده شد كه همه سازمان‌ها مايل به همكاري هستند و يك هماهنگي فراسازماني وجود دارد اما مهم‌تر از جمع‌آوري، مداخلات پس از آن است كه اميدواريم با فرايندي كه طي مي‌كنيم به آن نقطه هم برسيم.
- يكي ازاين مداخلات پس از بحران مجتمع بهاران است كه در چند مورد با مخالفت‌هاي مردمي به‌ويژه در مناطق 4و 17 روبه‌رو شد. براي آنها چه تصميمي گرفته‌ايد؟
در هر دو منطقه با مردم و ائمه جماعات وارد مذاكره شديم. تصوير ذهني غلطي در مردم شكل گرفته بود كه بهاران محل حضور كارتن خواب‌هاست درحالي‌كه اينگونه نيست. بهاران مركز كارآفريني و توانمندسازي براي اقشار آسيب ديده اجتماعي و در معرض آسيب است. فرد در معرض آسيب يعني جوان بيكار كه در خانه همه ماست البته مخاطب اول، از معتادان ترك كرده است كه مي‌خواهند به زندگي برگردند. در بعضي از تصاوير ذهني كه ايجاد شده از عبارت «زندان‌هاي كوچك در شهر» استفاده شده و اين خيلي ظالمانه است.
- اين عبارت از كجا رايج شد؟
بخشي از بدنه انتخاب شده مردم كه در شوراياري‌ها مشغول به فعاليت هستند اين مسئله را مطرح كرده‌اند. سعي كرديم اين تصوير ذهني را اصلاح كنيم كه تا حدودي موفق بوديم و ادامه خواهيم داد. بهاران يك زيرساخت شهري است كه كارآفريني و اقتصاد محلي را به‌عهده دارد. به هر حال زيرساخت‌هاي شهري هميشه مخالف‌هاي محلي داشته. مردم هميشه مي‌گويند ما ميدان تره بار مي‌خواهيم اما نه سر كوچه‌مان، سطل زباله مي‌خواهيم اما نه جلوي خانه‌مان.
- با توجه به همين شناختي كه شهرداري از مردم دارد بهتر نبود براي مكان يابي اين مراكز از كارشناسان جامعه‌شناس كمك مي‌گرفتيد؟
قطعا انجام شده. بهروز غريب پور، بنيانگذار فرهنگسراي بهمن مي‌گويد بعضي‌ها در ميدان بهمن با قمه مرا تهديد مي‌كردند كه چرا مي‌خواهي چنين مركزي داير كني، آنجا كه مركز فرهنگي بود. اما در مواجهه با بيش از 40مجتمع بهاراني كه ايجاد شده اعتراض براي راه‌اندازي 2 نقطه آن هم به‌خاطر تصوير ذهني غلط، موفقيت آميز است. اين طرح مطالعات اتاف (ارزيابي تأثيرات اجتماعي فرهنگي) دارد.
- پس يعني شتاب زده نبوده؟
طرح بهاران يك سال‌ونيم پيش مطرح شده، يك‌سال به‌صورت پايلوت در منطقه 9اجرا شده و 250نفر آنجا مورد آزمايش قرار گرفتند و بعد به مناطق 22گانه ابلاغ شده. اينجا يك مركزفرهنگي اجتماعي است و معتاد حق ورود ندارد. مطالعات انضباط شهري هم به 3 سال پيش برمي‌گردد و مدارك آن در مركز مطالعات شهرداري موجود است و بيش از 12 مطالعه اجتماعي در مورد محله هرندي را هم بررسي كرديم.
- از رفع آسيبهاي اجتماعي به‌عنوان يك مگا پروژه براي شهرداري نام برديد، اين مگا پروژه به بودجه خوبي نياز دارد. چه بودجه‌اي براي سال آينده آن درنظر گرفته شده كه بتواند همچنان جلو رفته و روي زمين نماند؟
ما در بودجه‌هاي خودمان نديديم، دربودجه منطقه12 ديده شده و ما همان بودجه روتيني كه براي آسيبهاي اجتماعي شهر قرار است ببينيم درنظرگرفته‌ايم اما نگاه شهردار در مورد آسيبهاي اجتماعي كه همه جاي دنيا هم به آن رسيده‌اند اين است كه قطعا اگرامروز شهرداري تمام بودجه‌اش را بياورد در حوزه آسيبهاي اجتماعي، اين آسيب‌ها بازهم حل نخواهد شد. اگر رئيس جمهور بودجه كشور را به آسيبهاي اجتماعي اختصاص دهد باز هم نمي‌شود آن را حل كرد. كلانشهرهاي كشور دچار سونامي آسيبهاي اجتماعي هستند و تنها راهي كه دنيا آن را تجربه كرده و موفقيت آميز بوده، سونامي مشاركت‌هاي اجتماعي است. خود مردم بايد مداخله كنند تا آسيبهاي اجتماعي كاهش يابد. مردم وقتي براي جلوگيري از آن درمورد خانواده‌شان هزينه مي‌كنند نوعي پيشگيري است و زيست شهري و اخلاق شهروندي تقويت مي‌شود از همين پول‌هاي خرد مردم هم اتفاق‌هاي بزرگ رقم مي‌خورد.
- مردم چه مشاركتي در مورد محله هرندي انجام دادند؟
كل برنامه مشاركت آنهاست مثل اقداماتي كه در مورد تحصيل كودكان بازمانده از تحصيل انجام مي‌شود. بيش از 20سازمان مردم نهاد در محله هرندي وجود دارد، 3 مركز كودكان كار از سوي شهرداري با بيش از 600 دانش‌آموز در جنوب منطقه فعاليت دارد كه به‌طور كامل با مشاركت مردم اداره مي‌شود. بيش از 3هزار كودك كار خيابان تحت پوشش مدارس پرتوهستند كه ما يك ريال هم پرداخت نمي‌كنيم؛ كودكاني كه 60درصدشان غيرايراني‌اند ودر اين مراكز خدمات پزشكي، روانشناسي، آموزشي و غذاي گرم دريافت مي‌كنند.
- تهيه بانك اطلاعاتي كودكان كار كه قرار بود سازمان خدمات اجتماعي آن را دنبال كند به كجا رسيده است ؟
مشخصات 3هزار كودك را توانسته‌ايم ثبت كنيم. در اين حوزه كار خيلي پيچيده است و با مداخلات انفعالي موافق نيستيم. كاركردن كودكان از نظر كنوانسيون‌هاي جهاني مورد پذيرش نيست و ماهم آن را قبول داريم اما نگاه كارشناسي درستي وجود دارد كه مي‌گويد اگر اين بچه‌ها به مشاغل عادي روي زمين مشغول باشند به‌مراتب بهتر ازاين است كه به مشاغل زيرزميني روي بياورند كه ديده نمي‌شود و اتفاقات بدتري برايشان رخ خواهد داد. ما دنبال اين هستيم كه اين مراكز را گسترش دهيم تا بتوانيم همه كودكان كار خيابان را تحت پوشش قرار دهيم. حضورما در اين عرصه يعني پيشگيري، وضعيت ما دراين حوزه در مقايسه با ديگر كشورها بسيار مطلوب است.