به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محمد بهشتی این مطلب را در همایش ملی "نوروز، میراث صلح" که در محل پژوهشگاه برگزار شد، مطرح ساخت.
او افزود: زمانیکه از میراث فرهنگی ملموس و غیر‌ملموس، منقول و غیر‌منقول صحبت می‌کنیم در حقیقت از آثاری سخن می‌گوییم که به صفت مظهریتشان در فرهنگ اهمیت می‌یابند، یعنی اگر مظهریت نسبت به فرهنگ در آثار تاریخی مد نظر قرار نگیرد آنها موضوعیت خود را از دست خواهند داد.
وی با بیان اینکه اگر یک شی موزه‌ای را بدون دلالت فرهنگی تاریخی‌اش در نظر بگیریم به درد ما نمی‌خورد، گفت: این وضعیت راجع به آئین‌ها و سنت‌ها هم وجود دارد و اگر صفت مظهریت آنها نباشد اهمیت آثار نادیده گرفته می‌شود.
او فرهنگ پاسخ را سئوال کیستی و کجایی مردم و دانایی اهل یک سرزمین دانست و افزود: ممکن است که یک جامعه متذکر این دانایی باشد یا نباشد که در این صورت آثار تاریخی وظیفه دارند که کیستی و کجایی را به یادشان بیاورند.
بهشتی با اشاره به اینکه در طول تاریخ دوره‌هایی را داشته‌ایم که جامعه دچار نسیان شده افزود: هر جامعه‌ای همواره از فرهنگ خویش برخوردار است اما همیشه از آن بهره‌مند نیست و این بهره‌مندی مقدماتی دارد که باید اتفاق بیفتد.
او گفت: یکی از اتفاق‌هایی که در طول تاریخ به تناوب شاهد آن بوده‌ایم نسیان فرهنگی است و نظر کردن به آئین‌ها قرار است ما را از نسیان خارج کنند.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: برخی از آثار تاریخی در قید حیات‌اند مانند نوروز، محرم، زبان فارسی و ... که قادریم با آنها ارتباط برقرار کنیم ولی برخی نیز مانند سفال‌ها، لوح‌ها و ... قادر به سخن گفتن نیستند، اما آنهایی که زنده‌اند آنهایی هستند که ما هنوز زیر سایه‌شان می‌نشینیم و از میوه آنها بهره‌مند می‌شویم.
وی با بیان اینکه برخی از آثار مظهریت بیشتری دارند و برخی مظهریتشان به کمال رسیده و آینه‌های تمام قدی رو به فرهنگ هستند تصریح کرد: اگر به صفت آینه به نوروز بنگریم قد و بالای فرهنگ خودمان را در آن خواهیم دید.
او با اشاره به مواردی که نوروز می‌تواند آنها را حل و فصل کند، گفت: نوروز مانند یک برهان قاطع می‌تواند بگوید ایران وجود دارد و مرزهای جغرافیایی آن کجاست.
به گفته بهشتی، نوروز همان تیری است که از چله کمان آرش رها شده و مرزها را مشخص کرده است.
بهشتی با اشاره به اینکه تقسیمات سیاسی قلمروی فرهنگی ایران را تکه پاره کرده است، گفت: بعد از فروپاشی شوروی حتی تحصیل کرده‌های ما از اینکه تاجیک‌ها فارسی سخن می‌گویند تعجب می‌کردند، حالا ببینید این افراد با کشورهایی که فارسی صحبت نمی‌کنند ولی نوروز را جشن می‌گیرند، چقدر سوءتفاهم دارند.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تاکید کرد: این کشورها با خودشان و ما در خیلی از موضوعات اختلاف دارند و در مجامع جهانی خیلی از اوقات رقیب هم هستیم و گاهی برای بهبود روابط متوسل به غریبه‌ها می‌شویم اما وقتی موضوع نوروز مطرح می‌شود همه رفیق می‌شویم.
به گفته بهشتی، نوروز همه را باهم آشنا و مهربان می‌کند و زمانیکه از پنجره نوروز به هم می‌نگریم می‌بینیم که تا چه اندازه همدیگر را دوست داریم.
بهشتی تصریح کرد: خیلی اوقات این تصور وجود دارد که فرهنگ ایرانی پایش روی زمین نیست و ما باید پایمان به زمین برسد در صورتیکه نوروز به ما شهادت می‌دهد که هیچ پدیده فرهنگی در ایران نیست که پایش روی زمین و سرش روی ابرها نباشد.
او افزود: به این دلیل که اول فروردین نوروز است و این در مورد هیچ روزی صدق نمی‌کند زیرا که در این روز گیاهان، جانوران و... یک جور دیگر فعالیت می‌کنند یعنی نوروز زمین را در اختیار دارد و پایش روی زمین است.
وی با بیان اینکه نوروز شهادت می‌دهد که ما دچار گسست و انقطاع فرهنگی نشده‌ایم تصریح کرد: ممکن است که از فرهنگ خویش بهره‌مند نباشیم ولی از آن برخورداریم و فرهنگ کار خودش را انجام می‌دهد، حتی اگر ما در رودخانه فرهنگ در جهت رودخانه پارو نزنیم ولی او به فعالیت ادامه داده و خشک نمی‌شود.
بهشتی در پایان تصریح کرد: پدیده‌هایی مانند نوروز، شاهنامه، اصفهان دوره صفوی و... که آینه‌های تمام قد فرهنگ ایرانی‌اند چه مورد توجه ما قرار گیرند و چه نگیرند وجود داشته و در زندگی ما تأثیر دارند و اگر ما بخواهیم طعم سعادتمندی را بچشیم خوب است که در این آینه‌ها نظر کنیم و به یاد بیاریم که کیستیم.
- ارایه 50 مقاله علمی
علیرضا حسن‌زاده رییس پژوهشکده مردم‌شناسی دیگر سخنران این نشست گفت: ضرورت‌ها و نیازهایی که در ارتباط با نوروز مطرح بود و مفهوم میان فرهنگی آن توجه ما را به مقوله صلح برانگیخت و در نهایت برگزاری این همایش با این نام رقم خورد.
او افزود: در این همایش بر اساس مفهوم "نوروز، میراث صلح" 9 محور موضوعی عنوان و مقالات بسیاری به دبیرخانه همایش ارسال شد که چکیده این مقالات در 3 جلد کتاب به همت انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به چاپ رسیده است.
وی تصریح کرد: در این همایش 50 مقاله علمی از سوی چهره‌های برجسته مردم‌شناسی و نوروز‌شناسی در 5 سالن موازی ارایه خواهد شد.
به گفته حسن‌زاده نوروز پیام‌آور صلح است و قرن‌هاست که ایرانیان از طریق آن با ملل دیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
همایش ملی"نوروز، میراث صلح" به مدت دو روز و با ده نشست علمی در تالارهای همایش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، موزه ملک، موزه پست و پژوهشکده تخصصی آرامستان ادامه دارد.