حسن روحاني، رئيس جمهور روز يكشنبه اين هفته در نشستي با خبرنگاران، با اشاره به برخي گزارش‌ها درخصوص عدم‌تمايل بانك‌هاي بين‌المللي براي همكاري با بانك‌هاي ايران گفت: آمريكايي‌ها بايد در اين زمينه فعال‌تر باشند و به همه آنها با تأكيد اعلام كنند در معامله با ايران آزاد هستند. در اين حال برخي مقامات ازجمله سيدكمال سيدعلي، مديرعامل صندوق ضمانت صادرات خبر داده كه علت عدم‌امكان گشايش ال سي دلاري، موانع تبديل و تسويه آن از كانال خزانه‌داري آمريكاست.
- سوئيفت و ال‌سي در پرده ابهام
چرايي عدم تمايل بانك‌هاي اروپايي به همكاري با ايران موضوعي است كه ميرمحمد صادقي، نايب‌رئيس اتاق بازرگاني درباره آن مي‌گويد: بعضي از بانك‌هاي اروپايي احتياط مي‌كنند و هنوز آماده همكاري با بانك‌هاي ايران نيستند. به گفته ميرمحمد صادقي، در حال حاضر مقداري ال سي باز شده و دسترسي به سوئيفت به‌وجود آمده، اما اين مسئله هنوز براي همه بانك‌هاي ما جامع نيست و عموميت ندارد. ميرمحمدصادقي خاطرنشان كرد: مشخص است كه آمريكا هيچ تضميني به بانك‌هاي اروپايي نمي‌دهد.
- گره‌گشايي بانكي با مذاكره مستقيم
اما احمد حاتمي يزد، از كارشناسان بانكي ايران درباره ابهام‌هاي ايجاد‌شده بر سر همكاري‌هاي بانكي ايران و اروپا مي‌گويد: بانك‌هاي اروپايي در 10سال گذشته بابت همكاري با شبكه بانكي ايران بيش از 50ميليارد دلار از سوي آمريكا جريمه شده‌اند و ترس آنها وقتي برطرف مي‌شود كه مطمئن باشند درصورت همكاري دوباره با ايران جريمه نخواهند شد.
اين مدير اسبق بانك صادرات ايران، راه‌برون‌رفت از مشكل را مذاكره مستقيم بين ايران و آمريكا و نه اروپا براي شفاف‌كردن همكاري‌هاي بانكي بين كشورمان و بانك‌هاي بزرگ بين‌المللي دانست و تأكيد كرد: هرچند تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي با تخصص و برجستگي توانستند مذاكرات هسته‌اي را به فرجام برسانند، اما نبود تيمي از كارشناسان و خبرگان برجسته پولي و بانكي در جريان مذاكرات باعث شده تا ابهام و ترديدهايي در روابط بانكي ايران و دنيا ايجاد شود.
اين كارشناس بانكي چالش ديگر بر سر توسعه روابط بانكي ايران و اروپا را تغيير در مقررات بين‌المللي ناظر بر بانك‌هاي دنيا و اعمال استانداردهاي جديد دانست و با اشاره به توافق بانك‌هاي معتبر جهان براي اجراي توافقنامه بازل 3تا سال 2018 تأكيد كرد: براساس موافقت‌نامه بازل 3كنترل‌ها و ضوابط پيچيده‌اي بر فعاليت بانك‌ها اعمال خواهد شد تا جلوي برخي موارد ازجمله تأمين مالي تروريسم، پولشويي و... گرفته شود و هر تراكنش بانكي قابل رصد و پيگيري باشد.
حاتمي يزد با اشاره به غفلت بانك‌هاي ايران در اجراي مقررات بازل 2طي 10سال گذشته گفت: البته اجرايي كردن اين ضوابط داراي پيچيدگي‌هاي حقوقي و فني زيادي است و بانك‌هاي معتبر دنيا حاضر نخواهند شد با بانك‌هايي كه اين استانداردها را اجرايي نكرده‌اند، همكاري كنند چرا كه به اعتبار بين‌المللي آنها لطمه وارد مي‌شود. حاتمي يزد، درباره استفاده بانك‌هاي ايران از خدمات ارتباطي سوئيفت براي مخابره پيام‌هاي بانكي هم تأكيد كرد: واقعيت اين است كه شبكه بانكي به سوئيفت وصل شده و مشكلي از اين حيث وجود ندارد، تنها مشكل اينجاست كه برخي بانك‌هاي خارجي با وجود دريافت پيام‌هاي مخابره شده از سوي بانك‌هاي ايران از تأييد آن سرباز مي‌زنند كه اين مشكل هم به‌تدريج و در نتيجه رايزني‌ها و موافقت‌هاي بين بانكي قابل حل است.
- پاسخ سيف به ابهام‌ها
اما در اين ميان مقامات دولتي و بانكي هم پاسخ خاص خود را دارند. ازجمله ولي‌الله سيف رئيس‌كل بانك مركزي هم گفت: طبيعي است كه بانك‌هاي اروپايي به‌دليل شبكه بسيار گسترده كارگزاري كه قبل از تحريم در ايران وجود داشت با ابهاماتي مواجه باشند و همين امر مراوده بانكي را كمي كند مي‌كند. وي سه‌شنبه شب در حاشيه همايش شوراي گفت‌وگوي دولت و بخش خصوصي گفت: تمامي بانك‌ها در آغاز كار با يك‌سري سؤالات و ابهامات مواجهند و تجربه نشان مي‌دهد زماني كه براي آنها مسائل را توضيح مي‌دهيم ابهامات آنها رفع مي‌شود.
به گزارش ايرنا، سيف تأكيد كرد: البته اينكه چه زماني به‌طور كامل اين ابهامات رفع شود، مورد ارزيابي قرار نگرفته چرا كه در يك دوره طولاني به شبكه كارگزاري گسترده‌اي رسيده‌ايم و در حال حاضر ارتباط كارگزاري بانك‌هاي ايراني در حال گسترش است.وي ادامه داد: بسياري از بانك‌هاي اروپايي اشتياق فراواني براي همكاري مشترك با سيستم بانكي ايران دارند ولي برخي از آنها همچنين در حال بررسي شرايط هستند. درهرحال بانك‌ها مجهز به سيستم پيام رسان سوئيفت هستند. وي با بيان اينكه نبايد فكر كنيم همه مشكلات بانكي بايد يك شبه حل شود، گفت: برخي از ايرادات غيراصولي به برقراري روابط بانكي با ايران دارند كه با مراجعه به اوفك (وزارت خزانه داري آمريكا)، تأييديه‌هاي لازم را دريافت كرده و در اين رابطه مشكلي وجود ندارد.
- خزانه‌داري آمريكا مانع گشايش
معاون اسبق ارزي بانك مركزي هم با اشاره به گشايش ال‌سي غيردلاري توسط بانك‌هاي ايراني گفت: بانك‌ها با دلار نمي‌توانند ال‌سي گشايش كنند، اما با يورو و ارز‌هاي ديگر امكان‌پذير است كه آن هم منوط به پذيرش بانك طرف مقابل است. به گزارش فارس، سيدكمال سيدعلي افزود: علت عدم‌امكان گشايش ال سي دلاري، موانع تبديل و تسويه آن از كانال خزانه‌داري آمريكاست. وي تأكيد كرد: بانك‌هاي خارجي هنوز با نگراني به اين مسئله برقراري ارتباط با بانك‌هاي ايراني نگاه مي‌كنند.