اين در حالي است كه طبق اعلام مسئولان وزارت راه و شهرسازي، ازجمله معاون بخش امور مسكن اين وزارتخانه، قرار بوده ضوابط تدوين شده در اوايل دي‌ماه امسال رونمايي شده و نهايتا پيش از پايان سال براي اجرا ابلاغ شود. ابلاغ ضوابط بلندمرتبهسازي مي‌تواند بسياري از آشفتگي‌هاي فعلي را در برج‌سازي‌هاي كلانشهرهاي كشور از بين ببرد. با وجود اين، چنين ضوابطي همچنان روي ميز شوراي عالي شهرسازي و معماري معطل مانده و در اين ميان بيشترين انتقادها درخصوص بلندمرتبهسازي اما به پايتخت معطوف شده است.
با چنين تفسيري اساسا صحبت و نقد به بلندمرتبه‌هاي تهران صحيح به نظر نمي‌آيد. اين نكته را نيز نبايد از قلم انداخت كه بيش از يك‌سال است پروانه جديدي براي ساخت بناي بالاي 12طبقه در تهران صادر نمي‌شود. اين موضوع را مهدي چمران، رئيس شوراي شهر تهران نيز بارها مورد تأكيد قرار داده است. اعضاي كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران نيز به‌عنوان ناظران بر اين حوزه شهري، بر چنين مسئله‌اي صحه مي‌گذارند.
- كريدورهاي هوايي تهران باز است
اگرچه مدت‌هاست كه در منطقه22 تهران بلندمرتبهسازي صورت مي‌گيرد ولي بايد درنظر داشت كه اين امر طبق چارچوب‌هاي طرح جامع و تفصيلي به‌عنوان اسناد بالادستي صورت مي‌پذيرد. شهردار تهران هم چهارشنبه هفته گذشته هنگام بهره‌برداري از فاز دوم پرديس درياچه شهداي خليج‌فارس ضمن اشاره به انتقادات مطرح شده در اين رابطه گفت: «تمامي اين اقدامات براساس ضوابط و مقررات مربوطه انجام مي‌شود.» محمدباقر قاليباف با بيان اينكه ممكن است افراد به‌خود قانون هم انتقاد داشته باشند، افزود: «ما هم اين انتقاد را وارد مي‌دانيم اما تا زماني كه مقررات وجود دارد، بايد آن را مبناي كار قرار داده و اگر اشكالي هم در مقررات ديده مي‌شود، بايد تلاش كنيم تا آن اشكال را اصلاح كنيم.»
از صحبت‌هاي شهردار تهران مي‌توان اين برداشت را داشت كه براي نظم‌بخشي به حوزه ساخت بناهاي بلند بايد ضوابط آن هرچه سريع‌تر از سوي شوراي عالي شهرسازي ابلاغ شود؛ ضوابطي كه شهريور‌ماه امسال پس از رفع ابهامات از سوي كميسيون ماده5 به دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي ارسال شد.
از سوي ديگر ساخت‌وسازهاي منطقه 22 با ادعاي مانعي در كريدور هوايي تهران مورد نقد قرار مي‌گيرد. اين درصورتي است كه به نظر كارشناسان حوزه شهري ازجمله پژمان پشمچي‌زاده، معاون معماري و شهرسازي شهرداري تهران ميزان باد در شهر بسيار قوي‌تر است كه با بلندمرتبهسازي راه آن مسدود شود. به گفته وي، نسيم بسيار ملايم ۲متر بر ثانيه در ارتفاع ۱۰۰۰متري در وسعت‌تهران انرژي بسيار بزرگي است و چيزي نمي‌تواند جلوي آن را بگيرد. وي همچنين با بيان اينكه مديريت شهري بيش از همه نهادها، تلاش كرده كه ضوابط بلندمرتبهسازي را ايجاد كند، گفته اگر شوراي‌عالي معماري و شهرسازي انتقادي به بلندمرتبهسازي داشت، حق اين بود كه حداقل به‌صورت آزمايشي اين ضابطه در تهران اجرايي مي‌شد تا جريان كار در تهران قفل نشود.
اريك گودبرگ، مشاور سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (UNIDO) هم در حاشيه پانزدهمين نمايشگاه بين‌المللي محيط‌زيست به خبرنگار همشهري گفت كه تحقيقات نشان مي‌دهد بناهاي بلند فقط در حد محلي مي‌تواند روي آب و هوا تأثير منفي بگذارد كه آن هم با توسعه فضاي سبز پيراموني و ايجاد فضاي سبز عمودي قابل رفع است.
- تعريف جديد بلندمرتبه
به هرترتيب، صدور مجوز جديد بناهاي بالاي 12طبقه كه طبق تعاريف قديمي در زمره بناهاي بلند به‌حساب مي‌آيند، در پايتخت متوقف است. اگرچه محمدرضا حافظي، كارشناس حوزه شهرسازي و عضو هيأت علمي دانشگاه تربيت مدرس بر اين نظر است كه بايد تعاريف در اين رابطه به‌روز شوند. اينطور كه وي گفته پيش‌بيني‌ها حكايت از آن دارد كه به‌زودي تعاريف جديد و به‌روزي از ساختمان‌هاي بلند در كشور خواهيم داشت. به‌عبارت ديگر، از ضوابط فعلي كه ساختمان‌هاي 12طبقه به بالا را بلند مي‌داند، عبور مي‌كنيم.
- بي‌ضابطگي در ادوار گذشته
نايب رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران بر اين نظر است كه برج‌سازي، موضوعي نيست كه بتوان آن‌را رد كرد يا زير سؤال برد زيرا در همه جاي دنيا صورت مي‌پذيرد. محمدمهدي تندگويان با اشاره به اينكه بلندمرتبهسازي اگر اصولي باشد، مي‌تواند به‌عنوان راهكاري براي جمعيت‌پذيري تلقي شود، افزود: «ساخت‌وسازهاي غيرقانوني و بلند‌مرتبه‌سازي‌هاي بي‌ضابطه در تهران، به‌دليل تخلف مديران شهري در ادوار گذشته بوده كه امروز سر كار نيستند.»
وي تأكيد كرد كه در يكي دو سال گذشته، هيچ‌گونه بلندمرتبهسازي بدون توجه به پيوست ترافيكي در تهران انجام نشده است. تندگويان همچنين به نكته‌اي اشاره كرد كه براساس آن بناهاي بلند عامل تشديد آلودگي هوا نيستند؛ «آلودگي هواي اكثر كلانشهرهاي دنيا كه برج‌هاي بسيار بلندتري از تهران دارند، نصف تهران و حتي يك چهارم تهران هم نيست. اصلي‌ترين عامل آلودگي هواي تهران، خودروهايي هستند كه از دَرِ كارخانه كه خارج مي‌شوند و از همان روز اول كه به حركت در مي‌آيند، آلاينده هستند.»