اگر قرار است به‌زودي عازم سفر شويد يا نوروز را در شهري جز محل سكونت‌تان بگذرانيد، بايد مراقب باشيد تا سلامتي‌تان را قرباني حال و هواي سفر نكنيد. ما براي شما توصيه‌هايي داريم كه رعايت‌كردنشان سفر سالم‌تري برايتان رقم مي‌زند.
- خوشمزه بخوريد اما سالم
توصيه مي‌كنيم حتي‌المقدور در رستوران‌هاي نامعتبر بين راهي، غذا نخوريد. شايد خيلي گرسنه باشيد يا شكل و شمايل رستوران، بوي غذا يا غذا خوردن بقيه مشتري‌ها شما را وسوسه كند اما خوردن يك وعده غذا به چند روز درگير بيماري بودن، آن هم در يك سفر خانوادگي، اصلا نمي‌ارزد. بعضي رستوران‌هاي بين راهي غذاي مانده و بي‌كيفيت‌شان را با استفاده از ادويه‌هاي خوش عطر و طعم و غليظ، فرآوري مي‌كنند تا قابل خوردن شوند. فريب اين عطر و طعم و رنگ را نخوريد و براي يكي‌دو وعده، به غذاهاي كنسروي اكتفا كنيد.
كار سخت شد؟ بله. قبول داريم. چون تغذيه مهم‌ترين عامل سلامتي شما در سفر است و چاره‌اي نداريد جز آنكه نسبت به آن دقيق و حساس باشيد. براي اينكه بد خوري در سفر باعث بيماريتان نشود، غذاي مورد نيازتان را با خود همراه ببريد. بهترين غذا، كنسرو‌ها هستند؛ به شرط آنكه قبل از خوردن، ۲۰دقيقه جوشانده شوند. همراه بردن غذاهاي سرد مثل الويه يا غذاهاي گرم و پخته شده مثل انواع كوكو، خوراك‌ها يا پلو‌ها را توصيه نمي‌كنيم. اين مواد در طول راه به‌تدريج فاسد مي‌شوند و آلودگي‌هاي مواد غذايي، با گذشت زمان به‌طور تصاعدي تكثير مي‌شوند؛ در نتيجه حتي اگر فقط چند ساعت از پخت يا خارج‌كردنشان از يخچال گذشته باشد به‌شدت بيماري زا مي‌شوند.
ساندويچ‌هاي خانگي هم گزينه بسيار خوبي به‌عنوان يك وعده غذايي يا ميان وعده در سفر هستند. از نان، پنير، گوجه‌‌فرنگي و خيار، كره، عسل و مربا، گردو، كره بادام‌زميني، شكلات صبحانه، خرما، مغز بادام و پسته و... ده‌ها نوع ساندويچ خوشمزه مي‌توان درست كرد كه تا رسيدن به مقصد شما را سير نگه دارند.
نكته مهم ديگري كه بايد بدانيد، اين است كه خوردن ميوه و سبزيجات در سفر ضروري است تا به بهبود گوارش و تأمين املاح و ويتامين‌هاي مورد نياز بدنتان كمك كند. اما بايد حتما قبل از خوردن، همه را به دقت ضدعفوني كنيد. در مقابل وسوسه كندن ميوه از درخت، چيدن سبزيجات از باغ و مزرعه و خوردن ميوه‌هاي نوبرانه‌اي كه از كنار جاده خريده‌ايد مقاومت كنيد. مگر آنكه قبل از خوردن، همه را به خوبي بشوييد و با ضدعفوني‌كننده سبزيجات از ميكروب‌ها پاك كنيد.
- اگر دچار اسهال و استفراغ شديد:
مهم‌ترين كار اين است كه مايعات و املاح از دست رفته بدنتان را جبران كنيد. آب سالم، دوغ يا محلول او آر اس درست كنيد و بنوشيد.
- اگر تب داشتيد، استامينوفن بخوريد.
- از غذاهاي چرب و سنگين اجتناب كنيد و تا پايان گرفتن علائم، غذاهاي آبكي، كته ماست و غذاهاي بدون گوشت و مرغ بخوريد.
- مراقب باشيد تا ديگران از شما بيماري را نگيرند. براي اين كار، ظروف غذاي خود را جدا كرده و بهداشت فردي را رعايت كنيد. همچنين دست‌هايتان را بسيار بشوييد.
- درصورت ادامه يافتن اسهال بيش از 2 روز، حتما به پزشك مراجعه كنيد.
در سفرهاي نوروزي و شهرهاي پرگردشگر، به‌دليل تماس‌هاي بيشتر بين افراد و نقل و انتقال عوامل بيماري‌زا بين شهرهاي مختلف، احتمال اينكه بيمار شويد خيلي بيشتر است. بهترين راه براي در امان ماندن از بيماري، شستن پي در پي دست‌ها به‌ويژه قبل از غذاخوردن و بعد از دستشويي رفتن است. اسپري‌هاي ضدعفوني‌كننده دست، محلول‌هاي ضدباكتري و ژل‌هاي شست‌وشو همراه خود داشته باشيد تا درصورت دسترسي نداشتن به آب، باز هم بتوانيد دستانتان را تميز كنيد.
نكته مهمي كه بايد بدانيد اين است كه استفاده از صابون‌هاي قرارداده شده در دستشويي‌هاي مراكز عمومي بعضا نه‌تنها عامل رفع آلودگي نيستند، بلكه خيلي وقت‌ها خودشان وسيله انتقال انواع قارچ‌ها، ويروس‌ها و ميكروب‌ها هستند. پس بهتر است در چنين محيط‌هايي از صابون مايع تميز و مطمئني كه با خود همراه برده‌ايد، استفاده كنيد. صابون‌هاي كاغذي هم گزينه‌هاي خوبي براي سفر هستند. حتما دستمال كاغذي خود را همراه داشته باشيد و تا جايي كه ممكن است از دستمال كاغذي و دستمال توالت مراكز عمومي استفاده نكنيد.
- مراقب باشيد سفرزده نشويد
اگر جزو افرادي هستيد كه در جاده حالشان بد مي‌شود، سردرد مي‌گيرند و حالت تهوع و سرگيجه اوقاتشان را تلخ مي‌كند، يعني به بيماري حركت دچار هستيد.اين بيماري كه به بيماري جاده هم معروف است، خيلي‌ها را درگير مي‌كند و براي مواجهه با آن چاره‌اي نداريد مگر آنكه يا در جاده خواب باشيد و يا قرص‌هاي ضدتهوعي را كه پزشك براي بيماري شما تجويز كرده، مصرف كنيد.
سفرزدگي فقط مخصوص جاده نيست. مسافرت با هواپيما هم دردسرهاي خودش را دارد و بيماران قلبي، افراد دچار كم‌خوني شديد، بيماران تنفسي و بيماراني كه مشكلات گوش مياني دارند هم در سفرهاي هوايي دچار مشكل مي‌شوند.
- پاكيزه بنوشيد
شايد تجربه‌اش را داشته باشيد كه در سفر، اصطلاحا آب به آب شويد و حالت تهوع، استفراغ، اسهال و حتي تب را تجربه كنيد. اين مشكل نسبتا شايع، به‌دليل عفونت‌هاي ميكروبي يا باكتريايي اتفاق مي‌افتد؛ عفونت‌هايي كه معمولا از طريق آب و غذا منتقل مي‌شوند و متهم رديف اول آنها، غذاهاي مانده يا آب آلوده از منابع غيراستاندارد يا غيرآشاميدني است. گاهي حتي املاحي كه به‌طور طبيعي در آب يك منطقه زندگي مي‌كنند، باعث بيماري شما مي‌شوند هر چند همان املاح، با بدن ساكنان بومي منطقه به سازگاري رسيده‌اند و باعث بيماري آنها نمي‌شوند.
بنابراين بسيار مهم است كه در سفر، آب آشاميدني سالم بنوشيد. آب آشاميدني سالم، آبي است كه خودتان آن را جوشانده‌ايد يا با مواد ضدعفوني كننده، پاكيزه كرده‌ايد. يادتان باشد هر آبي بدون توجه به منبع، زلالي يا رنگ و بو و مزه آن، غيربهداشتي محسوب مي‌شود مگر اينكه با كلر ضدعفوني شود. در سفر پودر پركلرين همراه داشته باشيد و قبل از نوشيدن آب، 3قاشق مرباخوري (۱۵ گرم) پودر پركلرين را در يك بطري تيره رنگ با گنجايش يك ليتر آب اضافه كرده و به هم بزنيد. اين مايع، ماده گندزدايي است كه بايد همه جا همراه خود داشته باشيد.
قبل از نوشيدن هر آبي، 7 قطره از محلولي كه درست كرده‌ايد را به يك ليتر آب اضافه كرده و به هم بزنيد. پس از نيم ساعت آب را بنوشيد و مطمئن باشيد بيمار نخواهيد شد.نكته‌اي كه بايد يادآوري كنيم اين است كه اگر پودر كلر مدتي بماند (مثلا بيش از يك تا 2هفته) هنگام استفاده، آب را تلخ مي‌كند.