با دستور ولاديمير پوتين، رئيسجمهور روسيه كه بسياري از رسانهها را شگفتزده كرد روز گذشته نخستين بخش از نيروهاي نظامي و جنگندههايي كه حدود 8ماه قبل به سوريه آمده بودند اين كشور را به مقصد خانه ترك كردند. همزمان با روز دوم مذاكرات دولت سوريه و مخالفان اين كشور در ژنو، وزارت دفاع روسيه تصاويري از پرواز نخستين گروه از جنگندههاي روسي را از پايگاه حميميم براي بازگشت به روسيه منتشر كرده و گروهي از نظاميان روسيه هم سوار هواپيما شدند تا به كشورشان بازگردند. پوتين دوشنبهشب با اعلام اينكه «ماموريت تعيين شده براي نظاميان اين كشور را محقق شده ميداند» از خروج بخش عمده نيروهاي روسي از سوريه خبر داد.
كسي از تعداد دقيق نيروهاي نظامي روسيه خبر ندارد اما برخي منابع از حضور 3 تا 6 هزار نفر از نيروهاي روسي طي حدود 8ماه گذشته در سوريه خبر ميدهند. ويكتور اوزرف، رئيس كميته دفاع مجلس علياي پارلمان روسيه روز گذشته اعلام كرده كه حدود هزار نيروي نظامي روسيه در 2 پايگاه سوريه باقي ميمانند. وزارت دفاع روسيه همچنين از باقي ماندن سامانههاي قدرتمند دفاع موشكي اس-400 در سوريه خبر داده است.
با وجود آغاز روند خروج نيروهاي روسي مقامهاي مسكو تاكيد كردند كه با حضور بخشي از نيروهاي اين كشور حملات عليه گروههاي تروريستي همچنان ادامه پيدا ميكند. در همين راستا مواضع داعش در اطراف شهر باستاني پالميرا توسط جنگندههاي سوريه و روسيه بمباران شد. در سپتامبر سال گذشته ميلادي نيروهاي روسي بهتدريج وارد سوريه شدند و طي چندينماه حضور خود در اين كشور با حملات هوايي گسترده موفق شدند پيشروي نيروهاي نظامي سوريه را تسريع كنند. اين اقدام در شطرنج سوريه بهصورت ناگهاني اوضاع را بهنفع دمشق تغيير داد.
- استقبال از اقدام روسيه
در صحنه ديپلماتيك اين روزها حساسترين مذاكرات براي صلح سوريه در ژنو پيگيري ميشود؛ مذاكراتي كه سازمان ملل شكست در آن را بهمعناي بازگشت به جنگي بدتر توصيف كرده است. استفان ديميستورا، نماينده سازمان ملل در سوريه كه نقش ميانجيگر اين مذاكرات را دارد روز گذشته از تصميم روسيه استقبال كرد. ديميستورا گفت: اعلام اين خبر از سوي رئيسجمهور روسيه در آغاز اين مذاكرات يك پيشرفت چشمگير به حساب ميآيد و ما اميدوار هستيم كه تاثير مثبتي بر مذاكرات داشته باشد.
رياستجمهوري سوريه هم در بيانيهاي از خروج نيروهاي روسيه با توافق و هماهنگي صورت گرفته ميان مسكو و دمشق خبر داده است. در بيانيه رياستجمهوري سوريه آمده است كه خروج نيروهاي روسي در راستاي تحولات جاري اين كشور صورت ميگيرد. گزارشها نشان ميدهد بشار اسد، رئيسجمهوري سوريه با ولاديمير پوتين، همتاي روس خود همچنين پيش از رسانهاي شدن اين مسئله مذاكرهاي تلفني داشتهاند.
يك منبع نزديك به دولت سوريه اعلام كرد پايگاههاي نظامي روسيه در سوريه مثل هميشه به فعاليت خود ادامه خواهند داد و هيچچيزي در روند عمليات نظامي تغيير نخواهد كرد. عمران الزعبي، وزير اطلاع رساني سوريه هم روز گذشته تأكيد كرد: هماهنگي ميان روسيه و سوريه براي مبارزه با تروريسم در بالاترين سطح خود قرار دارد و همچنان به همين صورت باقي خواهد ماند. همچنين رؤساي جمهور آمريكا و روسيه درباره خروج نيروهاي روسي از سوريه بهصورت تلفني گفتوگو كردند.
كرملين در بيانيهاي اعلام كرده كه در اين تماس دو طرف خواهان افزايش تلاشها براي حل و فصل بحران سوريه شده و اعلام كردهاند كه از مذاكرات صلح سوريه در ژنو با نظارت سازمان ملل حمايت ميكنند. مخالفان سوري كه در نشست ژنو حاضر شدهاند هم از اقدام روسيه استقبال كرده و گفتهاند اين مسئله انرژي مثبتي به مذاكرات ميبخشد.
رئيس شوراي امنيت سازمان ملل متحد هم اعلام كرد كه تمام 15عضو اين شورا معتقدند كه اعلام خروج بخش اعظم نيروهاي روسيه از سوريه «اقدامي مثبت» است. برخي منابع اعلام كردهاند كه گروه تروريستي جبهه النصره در تدارك حملهاي گسترده در سوريه طي 48ساعت آينده است اما نيروهاي ارتش سوريه اكنون در وضعيتي بهسرميبرند كه دست بالا در نبرد اين كشور را دارند. مقامهاي سوريه اعلام كردهاند ارتش اين كشور قصد دارد بهزودي عمليات مهمي براي آزادسازي شهر پالميرا انجام دهد.