به گزارش همشهري، همزمان با 100ميليارد دلاري شدن بورس تهران، فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار پس از 4سال و پس از آغاز برجام بار ديگر بورس تهران را به عضويت خود درآورد. براساس گزارش تازه فدراسيون جهاني بورس‌ها، تهران سي و هفتمين بورس بزرگ دنياست. ارزش كل بازار سهام، يكي از شاخص‌هايي است كه براساس آن بورس‌هاي دنيا با يكديگر مقايسه مي‌شوند.
اين شاخص در گزارش‌هاي فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار بر مبناي هر دلار آمريكا محاسبه مي‌شود. هم اكنون بورس نيويورك با ارزشي معادل 17هزار ميليارد دلار بزرگ‌ترين بورس دنياست. ارزش كل بورس تهران نيز اگرچه در سال 92 به 432هزار ميليارد تومان معادل 144ميليارد دلار(با احتساب هر دلار 3هزار تومان در سال 92) رسيده بود اما اين مقدار پس از سقوط 15دي‌ماه 92در سال‌جاري به سطح 85ميليارد دلار تنزل كرده بود.
روند صعودي ارزش بورس تهران از ابتداي دهه 80آغاز شد و در ميانه‌هاي سال 83 در بالاترين نقطه به 42ميليارد دلار رسيد. در آن زمان ارزش هر دلار آمريكا كمتر از 900تومان بود اما هم اكنون ارزش هر دلار آمريكا در بازار آزاد در محدوده 3400تومان است. ارزش بورس تهران در زمان نزول 2 ساله تا اجراي برجام بيشتر از 60ميليارد دلار نزول كرد. براساس تازه‌ترين گزارش فدراسيون جهاني بورس‌ها، بورس تهران پس از بورس‌هاي قطر، ايرلند و ابوظبي در رتبه سي‌وهفتم جهان قرار گرفته است. ارزش كل بورس‌هاي دنيا 61هزار ميليارد دلار است. بورس‌هاي نيويورك، نزدك و توكيو 3بورس بزرگ دنيا هستند.
- تغييرات جديد در شركت‌هاي بزرگ بورس
روند صعودي ارزش سهام شركت‌هاي ايراني از ابتداي دهه 80 آغاز شد و در كل اين دهه به‌طور متناوب ادامه داشت، با آغاز دهه 90شتاب بيشتري گرفت و براي نخستين بار ارزش شركت‌هاي بورس به بيشتر از يك ميليارد دلار رسيد به‌طوري كه در سال 92ارزش كل سهام هلدينگ خليج‌فارس به 42هزارو 500ميليارد دلار معادل 14ميليارد دلار(هر دلار 3هزار تومان) رسيد. اما پس از 15دي‌ماه 92همزمان با نزول ارزش كل بورس تهران ارزش كل شركت‌هاي بورس هم كاهش يافت و تا 15دي‌ماه 94به پايين‌ترين سطح خود رسيد.
در سال 92پس از هلدينگ خليج‌فارس پالايش نفت بندرعباس با ارزشي معادل 6.5 ميليارد دلار (19هزارو 391ميليارد تومان) در رتبه دوم بورس قرار گرفته بود اما تغيير نرخ خوراك و ركود اقتصادي منجر به آن شد كه ارزش سهام اين شركت به 1.5ميليارد دلار برسد و اين شركت به رتبه 20بورس سقوط كند. در سال 92پس از اين دو شركت بزرگ، شركت‌هاي فولاد مباركه اصفهان، ملي صنايع مس، مخابرات و گسترش نفت و گاز پارسيان در جايگاه‌هاي بعدي قرار گرفته بودند و ارزش سهامشان به‌طور ناچيزي در محدوده 5.6ميليارد دلار در نوسان بود اما پس از سقوط سنگين بورس تهران از 15دي‌ماه 92ارزش سهام اين شركت‌ها تحت‌تأثير ركود شديد اقتصادي و ركود بورس با افت سنگيني مواجه شد.
اما اكنون با آغاز روند صعودي بورس و در شرايطي كه ارزش كل بورس تهران بار ديگر به سطح 100ميليارد دلار رسيده است، ارزش شركت‌هاي بزرگ نيز در حال صعود است به‌طوري كه ديروز ارزش كل سهام شركت هلدينگ خليج‌فارس به8.3 ميليارد دلار رسيد. نكته جالب توجه اينكه فولاد مباركه اصفهان پس از چندين سال نزول بار ديگر به رتبه سوم بورس صعود كرده و با ارزشي معادل 2/3ميليارد دلار پس از همراه اول كه هم اكنون 4.5ميليارد دلار مي‌ارزد قرار گرفت.
- بورس تهران به فدراسيون جهاني بورس‌ها بازگشت
در شرايطي كه فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار از پاييز سال 1390به‌دليل اينكه سازمان جهاني (آيسكو)، عضويت سازمان بورس اوراق بهادار ايران را به رسميت نشناخت و از فهرست اعضاي خود خارج كرده بود بار ديگر پس از 4سال به عضويت خود درآورد. مقامات سازمان بورس هنوز در اين‌باره اطلاعاتي ارائه نكرده‌اند.
فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار كه شامل معتبر‌ترين بورس‌هاي دنياست، يك نهاد رسمي بين‌المللي است كه بورس‌هاي متشكل دنيا را تحت يك استاندارد و قواعد مشخص پذيرش مي‌كند. اعضاي اين فدراسيون شامل غول‌هاي مالي معتبر دنيا هستند كه بخش بزرگي از دارايي‌هاي بازار‌هاي مالي دنيا را در اختيار دارند، هم اكنون55بورس بزرگ دنيا با 61هزار ميليارد دلار دارايي عضو اين فدراسيون هستند كه تقريبا مجموع كل دارايي بورس‌ها را در سراسر دنيا شامل مي‌شود.
بورس تهران نيز از 2دهه پيش (1995) با رعايت استاندارد‌ها و قواعد اين فدراسيون به عضويت فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار درآمده بود اما اين فدراسيون در پاييز سال 90نام بورس تهران را از فهرست اعضاي خود حذف كرد و به جاي آن نام بورس عربستان سعودي را اضافه كرد. پيش از اين لورنزو گالي، رئيس بخش مطالعات آماري فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار، درباره حذف نام بورس تهران از فهرست جهاني به همشهري گفته بود:
هر كدام از بورس‌هاي عضو اين فدراسيون بايد يكي از مقامات بازار سرمايه‌‌اش به عضويت سازمان جهاني آيسكو (سازماني كه نهاد‌هاي ناظر بازار سرمايه را مورد تأييد قرار مي‌دهد) درآيد و چون هنوز نهاد ناظر بازار سرمايه ايران(سازمان بورس و اوراق بهادار) به عضويت آيسكو در نيامده است عضويت ايران در فهرست جهاني بورس‌ها به حالت تعليق در مي‌آيد.
او با بيان اينكه اين شرط بسيار مهمي براي فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار است افزود: تا وقتي بررسي شرايط بورس تهران در آيسكو كامل نشود، عضويت بورس تهران در فدراسيون جهاني به حالت تعليق در خواهد آمد. اين فدراسيون دليل اصلي اخراج بورس تهران از فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار را عضويت وزير امور اقتصادي و دارايي در شوراي بورس دانسته بود، مقامات فدراسيون جهاني بورس اوراق بهادار در آن زمان حتي به همشهري گفته بودند، موضوع عضويت وزير اقتصاد را در شوراي بورس كه اشكال قانوني دارد قبل از اخراج بورس تهران در مجمع جهاني بورس‌ها در آفريقاي جنوبي به اطلاع مقامات ايراني رسانده و در اين زمينه اخطار داده بود.