اين كشورها در تلاشند تا طرح فريز نفتي را بهمنظور تثبيت ميزان توليد نفت به اجرا بگذارند تا از اين راه قيمت طلاي سياه را مورد حمايت قرار دهند. رسيدن به توافق بر سر طرح توقف افزايش توليد در سطحماه ژانويه اما با وجود پيشرفتهايي كه داشته، چالشهايي نيز سد راه خود ميبيند.
ايران از ابتدا موضع خود در برابر اين طرح را بهگونهاي اعلام كرده است كه بهعنوان يك استثنا به حسابآيد. وزير نفت بارها بيان كرده است كه با توجه به پايان تحريمها، ايران به افزايش توليد و صادرات خود ادامه خواهد داد تا سهم سابق خود را از بازار نفت بازپس بگيرد. بر اين اساس امكان فريز نفتي براي ايران وجود ندارد. در ديداري كه زنگنه با وزير انرژي روسيه برگزار كرد، اين ديدگاه و شرايط استثنايي ايران براي طرف روسي تشريح شد و وزير انرژي روسيه نيز حق ايران براي بازگشت به شرايط گذشته را پذيرفت.
با وجود اين طي روزهاي اخير برخي مقامات عربستاني اظهار داشتهاند كه ايران هم بايد توقف افزايش توليد را به اجرا بگذارد تا اين طرح امكان اجرايي شدن داشته باشد. اين اظهارات برخلاف آنچه از سوي ساير كشورهاي نفتي بهعنوان حق ايران پذيرفته شده، ابراز شده است. تاكنون كشورهايي همچون روسيه، عمان و نيجريه بهطور رسمي از مستثني شدن ايران از اجراي طرح فريز نفتي حمايت كردهاند با وجود اين برخي از كشورهاي عربي خواستار پيوستن ايران به اين طرح نفتي هستند.
در اين شرايط وزير نفت ايران با تأكيد بر اينكه افزايش توليد و صادرات نفت ايران فعلا متوقف نميشود، گفت: «اگر وقت كنم حتما در نشست نفتي دوحه شركت ميكنم.» بيژن زنگنه در گفتوگو با مهر با بيان اينكه افزايش ظرفيت توليد و صادرات نفت ايران تا رسيدن به سطح پيش از اعمال تحريمها افزايش مييابد، گفت: توافق كشورهاي بزرگ توليدكننده نفت شامل كشورهاي عضو و غيرعضو اوپك همچون روسيه و عربستان براي اجراي طرح «فريز» نفتي يك گام مثبت است. وزير نفت تصريح كرد: با استفاده از ابزار مديريت عرضه و توليد امكان بازگشت ثبات قيمتي به بازار نفت وجود دارد.
زنگنه در روزهاي پاياني اسفندماه سال گذشته در حاشيه ديدار و گفتوگو با «الكساندر نواك» وزير انرژي روسيه با تأكيد بر اينكه اگر بخواهيم وضع بازار را به حال خود رها كنيم شايد بازگشت ثبات به بازار به 1.5 تا ۲ سال زمان نياز دارد، گفته بود: با آن وجود درصورت دخالت كشورهاي بزرگ توليدكننده نفت در مدت زمان كمتر از يك سال امكان بازگشت ثبات به بازار وجود دارد.
پيشنهاد تثبيت توليد در نشست مشترك عربستان، روسيه، ونزوئلا و قطر در دوحه مطرح شد كه طي آن توليدكنندگان توافق كردند تا سطح توليد خود را درماه ژانويه امسال ثابت نگه دارند تا شايد اين كار كمكي باشد به بهبود وضع قيمت نفت در بازارهاي جهاني كه طي يكي دوماه گذشته به كمترين حد خود در ١٢ سال گذشته رسيده است.
در همين حال آخرين اخبار از توليد نفت ايران حاكي از آن است كه توليد نفت كشور درماه مارس 100هزار بشكه افزايش يافت و به 3.2ميليون رسيد كه بيشترين ميزان ازماه مي2012به شمار ميرود. توليد نفت عراق نيز 150هزار بشكه در روز افزايش يافت و به 4.35ميليون بشكه رسيد.
براساس بررسي شركتهاي نفتي، توليدكنندگان و تحليلگران توسط بلومبرگ، توليد نفت سازمان اوپك درماه گذشته با افزايش 64هزار بشكهاي به 33.09ميليون بشكه در روز رسيده است. اوپك در 4دسامبر 2015در وين، سقف 30ميليون بشكهاي خود را كنار گذاشت.
ميشائيل لينچ، رئيس مؤسسه تحقيقاتي استراتژيك انرژي و اقتصاد ماساچوست در اينباره گفت: «بسيار دشوار است در زمانيكه توليد در حال افزايش است، ديد افزايشي در مورد قيمت نفت داشته باشيم. ميزان توليد اوپك اين موضوع را يادآوري ميكند كه ما هنوز در ميانه يك مازاد عرضه بزرگ قرار داريم.» قيمت نفت در آخرين روز از هفته گذشته با كاهش مواجه شد و به 38دلار و 67 سنت رسيد.