آذین محبی‌نژاد: چیزی که ما به‌عنوان سرماخوردگی می‌شناسیم، مجموعه‌ای از یک سری علائم است با هزاران علت!

با آغاز فصل پاییز سر و کله سرما خوردگی هم پیدا می‌شود و بسیاری از ما تا قبل از پایان زمستان شاید حتی چند بار سرما بخوریم. آیا تا به حال این سوال را از خودتان پرسیده‌اید که چرا برای بسیاری از بیماری‌ها واکسن وجود دارد ولی تا کنون واکسنی برای سرماخوردگی ساخته نشده؟ یا چرا همانند بیماری سرخک، یک بار مبتلا شدن به سرماخوردگی انسان را تا پایان عمر در برابر آن مصون نمی‌کند؟

پاسخ این سوال‌ها بسیار ساده است: ما فقط می‌توانیم علیه بیماری‌هایی واکسن بسازیم که عامل ایجاد کننده آن‌ها را بشناسیم. دانشمندان تا کنون صدها ویروس کشف کرده اند که می‌توانند انسان را دچار سرماخوردگی کنند. واضح است که ساختن واکسن علیه صدها ویروس کار ناممکنی است و از طرفی هیچ پزشکی نمی‌تواند حدس بزند که دفعه آینده که شما سرما می‌خورید کدام یک از این ویروس‌ها شما را مریض خواهد کرد. در حقیقت چیزی که ما به‌عنوان سرماخوردگی می‌شناسیم، مجموعه‌ای از یک سری علائم است با هزاران علت!

ایجاد مصونیت دراز مدت پس از ابتلا به برخی بیماری‌ها نیز به همین دلیل است: بدن ما عامل ایجاد بیماری را شناسایی کرده و آن را به حافظه خود می‌سپارد تا با هجوم بعدی، در برابر بیماری دفاع کند.

اما تعداد ویروس‌های عامل سرماخوردگی روز به روز در حال افزایش هستند. دانشمندان به تازگی اعلام کرده‌اند که با استفاده از ابزارها و روش‌های نوین پژوهشی موفق به کشف چندین نوع ویروس جدید و بعضا عجیب و عظیم الجثه‌ای شده اند که سرماخوردگی ایجاد می‌کنند.

به گزارش رویترز، کنث مکینتاش، از دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد که در یک کنفرانس میکروب شناسی در شیکاگو سخن می‌گفت اعلام کرد: «ما انبوهی از ویروس‌ها را کشف کرده‌ایم که تا پیش از این حتی در مورد برخی از آن‌ها چیزی نشنیده بودیم.»

این ویروس‌ها که به تازگی کشف شده اند قرن هاست که همانند ویروس‌های شناخته شده‌ای مثل آدنوویروس‌ها و رینوویروس‌ها انسان‌ها را به سرماخوردگی مبتلا می‌کنند. اما دانشمندان می‌گویند تا پیش از این و بدون در دست داشتن تکنولوژی‌های جدید مولکولی برای شناسایی ویروس‌ها، امکان نداشت بتوان آن‌ها را شناسایی کرد.

اهمیت این یافته‌ها زمانی مشخص می‌شود که بدانیم مقصر اصلی در 50 تا 80 درصد از حملات آسم، ویروس‌های سرماخوردگی هستند.

دکتر جیم گرن، از دانشکده پزشکی و بهداشت دانشگاه ویسکانسین، که مقاله‌ای در همین مورد در ژورنال بیماری‌های عفونی به چاپ رسانده، می‌گوید: « حدود 80 درصد موارد حملات شدید آسم در کودکان به‌دلیل ویروس‌های سرماخوردگی رخ می‌دهد که بسیاری از آن‌ها ناشناخته اند.»

برخی از این پژوهش‌های جدید در سال 2003 و به‌دنبال شیوع بیماری سارس آغاز شد. گسترش این بیماری از کشور چین شروع شد و پس از آن که به 30 کشور سرایت کرد، 8 هزار نفر را مبتلا کرده و نزدیک به 800 تن را به کام مرگ کشاند.

یکی از این ویروس‌های شگفت انگیز که به تازگی شناخته شده است، «میمی ویروس» نام گذاری شده. نکته جالب در مورد این ویروس که گاه از آن به‌عنوان ویروس غول پیکر نیز یاد می‌شود، این است که جثه‌ای 3 برابر بزرگ‌تر از دیگر ویروس‌ها دارد.

این ویروس در دی.ان.آ افراد مبتلا به ذات الریه دیده شده و می‌تواند در حدود 20 تا 50 درصد ذات الریه‌هایی را که قبلا عاملشان شناخته نمی‌شد توجیه کند.

دکتر گرن می‌گوید: «من و همکارانم به‌دنبال کشف علت این موضوع هستیم که چرا ویروس‌های سرماخوردگی برخی از مردم را شدیدا مریض می‌کنند ولی در برخی دیگر فقط موجب ایجاد علایم خفیفی می‌شوند. این پژوهش‌ها می‌تواند منجر به کشف درمان‌های جدید برای تقویت سیستم ایمنی انسان شود.»