جان كري نخستين ديپلمات ارشد آمريكا بهحساب ميآيد كه از زمان آغاز اعتراضهاي بحرين در سال 2011به اين كشور سفر كرده و برخلاف انتظار نهادهاي بينالمللي حقوق بشر به سادگي درباره نقض حقوق بشر در اين كشور سكوت اختيار كرد.حدود 2هفته ديگر باراك اوباما، رئيسجمهور آمريكا قرار است در نشست مشترك اين كشور با شوراي همكاري خليجفارس شركت كند و به همينخاطر جان كري، وزير امور خارجه اين كشور روز پنجشنبه براي آمادهسازي شرايط در منامه به ديدار وزراي امور خارجه كشورهاي عضو اين شورا رفت.
نهادهاي حقوقبشر انتظار داشتند كه كري در اين سفر به انتقاد از دولت منامه كه در سالهاي گذشته سركوب معترضان را با كشتار، بازداشت و مجازاتهاي سنگين در دستور كار داشته بپردازد. كري اما تنها به ديدارهاي رسمي با مقامهاي عربستان سعودي، بحرين، امارات، قطر، عمان و كويت پرداخت و با تعريف و تمجيد از آنها انتقاد از ايران را در صدر برنامههايش قرار داد.
مقامهاي آمريكا تلاش گستردهاي را آغاز كردهاند تا در آخرين سال رياستجمهوري اوباما دلخوري كشورهاي عربي حوزه خليجفارس را از خود برطرف كنند. به همينخاطر قرار است در روز 21آوريل(2ارديبهشت) باراك اوباما، رئيسجمهور آمريكا شخصا به رياض برود تا در نشست مشترك آمريكا با سران كشورهاي شوراي همكاري خليجفارس شركت كند.
كري به همينخاطر در سفر به منامه هر كاري از دستش برميآمد براي بهدست آوردن رضايت 6كشور اين شورا انجام داد. او در نشست خبري مشترك با عادل الجبير، وزير امور خارجه عربستان بهعنوان نماينده كشورهاي شوراي همكاري خليجفارس آنچه را كه «اقدامات تحريك آميز ايران» در منطقه خواند، محكوم كرد. كري گفت: جامعه بينالملل از ايران انتظار دارد ميزان آمادگي خود براي توقف فعاليتهايش كه بياعتمادي را در منطقه برميانگيزد، نشان دهد. وزير امور خارجه آمريكا اعلام كرد: آمريكا و كشورهاي شوراي همكاري خليجفارس نگراني مشتركي در قبال اقدامات تحريك آميز ايران دارند كه ثبات در منطقه را از بين ميبرد و ما همچنين نسبت به فعاليتهاي موشكي ايران نگران هستيم.
جان كري در نشست خبري مشترك با شيخ خالد بن احمد آل خليفه، وزير امور خارجه بحرين هم گفت كه ايران بايد «به دنيا ثابت كند كه ميخواهد عضوي سازنده از جامعه بينالملل باشد و در (برقراري) صلح و ثبات مشاركت كند.» وزير امور خارجه آمريكا در اين نشست خبري اما حرفي از بمبهاي عربستان و كشورهاي در ائتلاف با اين كشور كه در يمن فرود ميآيند نزد و از ارسال تسليحات و حمايت از گروههاي افراطي در سوريه و عراق توسط برخي كشورهاي عربي چيزي نگفت. او همچنين با وجود صدها پرونده نقض حقوق بشر در بحرين تنها گفت: حقوق بشر در بحرين بايد مورد احترام قرار بگيرد.
در ميان اين جلسهها سيانان گزارش داده كه وزير امور خارجه آمريكا ديداري بسيار كوتاه و غيرعلني با هيأتي از مخالفان بحريني و سازمانهاي مدني اين كشور داشته است. جان كربي، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در گفتوگويي با سي ان ان گفته است كه ديدارشان با مخالفان «بحثي كوتاه» بود كه فرصتي را به وزير خارجه آمريكا داد تا بهنظراتشان پيرامون وضعيت سياسي در بحرين و ديدگاههايشان پيرامون حقوق بشر و آزادي بيان و فعاليت مخالفان در بحرين گوش دهد. واشنگتن پست گزارش داده كه كري پس از ديدار با خالد بن احمد آل خليفه همتاي بحريني خود نسبت به «اقدام بحرين در خفه كردن مخالفان» ابراز نگراني كرده اما هيچ اشارهاي به بازداشت فعالان و مجازاتهاي سنگين آنها ازجمله سلب تابعيت نكرده است.
- مسئلهاي به نام ناوگان پنجم
بحرين مقر ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريكاست و به همينخاطر مقامهاي آمريكا از سال 2011تاكنون حاضر به محكوم كردن رژيم اين كشور بهخاطر نقض حقوق بشر نشدهاند. كري اتفاقا در اقدامي كه بسياري آن را در شرايط بحرين عجيب خواندند با ديدار ناوگان پنجم نيروي دريايي اين كشور رفت و از آنها تقدير كرد. گفته ميشود در نشست اوباما با كشورهاي عضو شوراي همكاري خليجفارس قرار است مسائل منطقهاي ازجمله مقابله با داعش مورد بحث و بررسي قرار بگيرد. واشنگتنپست اما گزارش داده كه يكي از محورهاي مهم اين نشست ايران خواهد بود. به گزارش اين روزنامه مقامهاي آمريكا ازجمله جان كري به تازگي در مقاله خود اعلام كردهاند كه كشورهاي شوراي همكاري خليجفارس سرانجام بايد با ايران وارد مذاكره شوند.
كشورهاي عربي در حالي ايران را همواره متهم ميكنند كه خودشان تحت ائتلاف عربستان دست به بمباران گسترده يمن زدهاند و براساس اسناد مختلف ارسال تسليحات و مهمات به گروههاي افراطي سوريه را با هدف تغيير رژيم سوريه در دستور كار داشتهاند.
- سفر به بغداد
جان كري همچنين روز گذشته در سفري از پيش اعلام نشده به بغداد پايتخت عراق رفت تا با مقامهاي ارشد اين كشور ديدار و گفتوگو كند. كري در اين سفر با مقامهاي عراقي ازجمله حيدرالعبادي، نخستوزير عراق و ابراهيم الجعفري، وزير امور خارجه اين كشور درباره مسائل مختلف ازجمله مقابله با گروه تروريستي داعش مذاكره كرد. همچنين وزير امور خارجه آمريكا ديداري با نچيروان بارزاني، نخستوزير اقليم كردستان عراق داشته است.
به گزارش آسوشيتدپرس وزير خارجه آمريكابراي تقويت نيروهاي امنيتي عراق و نيز چالشهاي سياسي و اقتصادي اين كشور ابراز آمادگي كرد. مقامهاي عراقي مدتهاست كه از آمريكا درخواست دريافت تسليحات راهبردي براي مقابله با داعش را دارند كه با پاسخ سرد واشنگتن روبهرو شدهاند. اين نخستين سفر كري از سپتامبر سال ۲۰۱۴ به عراق بهحساب ميآيد و مدت كوتاهي پس از آن صورت ميگيرد كه نخستوزير عراق تغييرات گسترده در كابينه اين كشور را اعلام كرد. جان كري قرار است در ادامه تور خود به شهر هيروشيما در ژاپن برود. او بلندپايهترين مقام آمريكايي خواهد بود كه از اين شهر كه با بمباران اتمي واشنگتن در جريان جنگ جهاني دوم تبديل به خاكستر شد ديدار ميكند. كري قرار است در جريان اين سفر در پارك صلح هيروشيما حاضر شود و به 140هزار كشته شده بمباران اتمي از سوي كشورش اداي احترام كند.