آنچه ميخوانيد، گفتوگوي ملاني گودفيلو با تيهري فرومو، مدير هنري جشنواره كن است.
- گفتيد كه امسال 1869 فيلم به دفتر جشنواره رسيده و فقط 4كارگردان براي نخستين بار در بخش مسابقه حضور دارند. پاسخ شما به منتقدان حضور چهرههاي تكراري در كن چيست؟
هر چه باشد، كن، كن است و نميتوان از آن انتظار رفتاري غيرمنطقي داشت. چهكسي است كه از مديران موزه لوور انتظار داشته باشد آثار استادان بزرگ را كنار بگذارند و مجموعه خود را به جوانان و ناشناسها اختصاص بدهند؟ مثل اين است كه بگوييم «چه خوب شد از شر موناليزا راحت شديم!» و آن وقت ديگر لوور، لوور نخواهد بود. ما هم در كن در انتخاب آثار فيلمسازان مولف متخصص شدهايم. زماني نوبت فليني، آنتونيوني و برگمان بود و بعد تاركوفسكي از راه رسيد. امروز هم ما خوشحاليم كه همواره ميزبان فيلمسازان مولف هستيم.
در جامجهاني راگبي، بهترين بازيكنان وارد زمين ميشوند و كن هم جامجهاني سينماست. يوسين بولت از بزرگترين ورزشكاران دوران ماست اما ميليونها نفر هم هستند كه هر روز ميدوند. اگر من بخواهم رقابتهاي المپيك را ببينم، به تماشاي رقابت بولت مينشينم نه كسي كه يكشنبهها صبح با سگ خود ميدود! بيترديد تمام 1869 فيلمي را كه به كن امسال رسيدند، عاشقان سينما ساختهاند ولي من نميتوانم براي در امان ماندن از انتقادها انتخابهاي درجه 2داشته باشم.
- شايد عدهاي بخواهند دليل غيبت فيلم «اسنودن» اوليور استون را هم بدانند.
من فقط درباره فيلمهايي حرف ميزنم كه انتخاب كرديم. من اسنودن را ديدم و بهنظرم واقعا فيلم خوبي بود. تماشاي آن خيلي چيزها به ما ياد ميدهد و اثري جذاب است. ما دوست داشتيم اسنودن را در كن امسال به نمايش بگذاريم اما تهيهكنندگان آمريكايي كه سال گذشته «اسپاتلايت» را عرضه كردند، معتقد بودند بهار براي رونمايي از اسنودن كمي زود است. اين يك استراتژي متفاوت براي موفقيت احتمالي در اسكار است اما من به آن احترام ميگذارم.
- و يك پرسش هميشگي؛ چرا تعداد زنان فيلمساز در كن اينقدر كم است؟
از ميان 49 فيلمساز حاضر در بخشهاي اصلي، 9 نفر زن هستند كه ميشود 20درصد. در مقايسه با تعداد زنان فيلمساز در دنيا كه حدود 7درصد است، انتخابهاي ما قانعكننده خواهد بود. الان 4سال است كه من اين حرفها را ميزنم؛ آنچه در كن ميبينيد، نتيجه كارهاست نه دليل آنها. براي زيادشدن تعداد زنان در عرصه فيلمسازي، بايد اتفاقهايي در مدارس فيلمسازي، دانشگاهها و دفاتر تهيهكنندگي بيفتد؛ آن وقت نتيجه اين كارها را در كن ميبينيم.
- در نشست خبري اعلام نام فيلمها، يكي از خبرنگاران از تعداد كم فيلمسازان خاورميانه در كن 2016 ابراز نااميدي كرد. چرا اينگونه شده است؟
امسال تعداد فيلمهايي كه از جهان عرب داشتيم، چندان زياد نبود اما كيفيت فيلمها بسيار خوب بود. با اين حال، مصر و فلسطين در بخشهاي رسمي نماينده دارند. شايد شدت گرفتن دگرگونيها در اين منطقه از جهان بر تعداد و كيفيت فيلمها هم تأثير گذاشته باشد و انتظار براي ديدن آثاري با موضوع روز، كمي زمان ميبرد.
- در جشنوارههايي شبيه تورنتو و ترايبكا بهتدريج شاهد حضور مجموعههاي تلويزيوني هستيم. فكر ميكنيد كن هم زماني تن به اين ماجرا بدهد؟
هرگز. با اينكه تلويزيون دوراني فوقالعاده را پشت سر ميگذارد و ما سريالهايي قوي در حوزه بازي و ميزانسن ميبينيم اما تلويزيون هميشه تلويزيون باقي ميماند و تمركز ما در كن روي سينماست. ما بزرگترين جشنواره سينمايي جهان هستيم و آنچه اينجا به نمايش ميگذاريم، فيلمهاي سينمايي است. عمده تلاش ما هم مبارزه براي اكران فيلم در سالنهاي سينما خواهد بود.
- امسال هم گرفتن سلفي روي فرش قرمز كن ممنوع است؟
اول اينكه من هرگز سلفي را ممنوع نكردم و اصلا اين اجازه و توان را ندارم. مگر من پليسم؟ من فقط گفتم كه سلفي گرفتن احمقانه است اما تقريبا هيچكس در رسانهها از من حمايت نكرد. فقط پدرو آلمودووار و كن لوچ بودند كه سلفي گرفتن را كاري احمقانه، زشت و بربريت معاصر ناميدند. دوست داشتم روزنامهنگاران با من همراه شوند و بگويند كه كن يك رويداد باكلاس و سطح بالاست. اصلا چه معني دارد كسي ستاره خودش باشد؟
- مريم تقيخاني