به جرأت میتوان گفت نیرویی در طبیعت، قویتر از نور نیست. امواج الکترومغناطیسی یا همان فوتونها بر همهچیز اثر میگذارند، از سلولهای انسان گرفته تا متابولیسم و خلقوخوی افراد.
طولموجهای آبی نور با تحریک مغز برای ترشح بیشتر «کورتیزول»، ما را هوشیارتر میکنند و طولموجهای سرخ با تحریک بدن به ترشح بیشترِ«متالونین»، شرایط مساعد خواب و استراحت را فراهم میآورند.
تا همین اواخر این چرخهی زیستی را آفتاب و مهتاب تنظیم میکردند، اما پس از اختراع لامپ روشنایی در اوایل قرن بیستم (و تلفنهای هوشمند در سالهای اخیر)، همهچیز به هم ریخت.
حال مهندسان امیدوارند با استفاده از لامپهای روشنایی جدید، این تغییرات ناخواسته را به حالت قبل برگردانند.
به گفتهی پژوهشگران، چراغهایی که طی 100 سال گذشته روشناییبخش خانههای تاریک بوده، به چرخهی زیستی و سلامت انسانها آسیب زده است.
با بههم خوردن هماهنگی چرخهی زیستی انسانها با چرخهی شبانهروز، احتمال ابتلا بهچاقی، افسردگی و حتی سرطان افزایش یافته است.
خوشبختانه فناوری امروز بهقدر کافی پیشرفت کرده تا روشناییهایی بیخطر را با مقاصدی فراتر از صِرف روشناییِ محیط زندگی، تولید و حتی به بازار عرضه کنیم. کلید حل این مشکل، در فناوری روشنایی الایدی است.
سال گذشته، لامپهای الایدی تنظیمشونده برای نخستین بار در دبیرستان «رِنتون» واشنگتن (در ایالاتمتحده) نصب شدند. این چراغها میتوانند طیف وسیعی از نور مرئی تولید کنند
از طولموجهای سرخ برای آرام کردن دانشآموزان پس از زنگ تفریح گرفته تا طولموجهای آبی برای افزایش دقت و هوشیاری در جلسات امتحان.
ورزشگاه «مارینرز» در سیاتل برای روشنایی زمین چمن، نورافکنهای الایدی جدیدی نصب کرده تا با تاباندن نور روز، نمای بهتری از بازیهای شبانه ایجاد کند
باشگاه «نیویورکیانکیز» هم در سال آینده به این سیستم روشنایی مجهز خواهد شد. ناسا نیز قصد دارد در سال جاری، روشنایی ایستگاه فضایی بینالمللی را تغییر دهد.
در ایستگاه فضایی، خورشید هر 90 دقیقه یکبار طلوع و غروب میکند و روشناییهای ثابت ایستگاه، به بیخوابی مزمن فضانوردان دامن میزند.
رنگ لامپهای الایدی جدید، طبق برنامهای از پیش تعیینشده عوض میشود؛به این ترتیب که در طول روزِ کاری، نور آبی میتابانند و در زمان استراحت، به سرخی میگرایند.
لامپهای الایدی تنظیمشونده، چندهفتهای است که به بازارهای جهانی عرضه شدهاند تا عموم مردم نیز روشنایی بهتری را در خانه تجربه کنند.
منبع: همشهريدانستنيها