ركود مسكن در 2سال اخير در كشور، از حيث رفاه عمومي و اثرگذاري بر توليد ملي، نگراني سياستگذاران اين حوزه را برانگيخته و آنها را به تكاپو براي اتخاذ تصميمات مؤثر و كارا در اين حوزه واداشته است.بهنظر ميرسد نخستين اقدام در اين خصوص، ريشهيابي دلايل ركود بايد باشد. در اين زمينه بايد ارزيابي عرضه و تقاضاي مسكن شهري و نيز برآورد كمبود عرضه و يا تقاضا در اين بازار را تحليل كرد.
براي برآورد تقاضاي مسكن شهري، تعداد خانوار در كشور، خانوادههاي تازه تشكيلشده به سبب ازدواج در كشور، نوسازي واحدهاي ضعيف بهلحاظ فني در كشور و نيز واحدهاي مسكوني بدون حداقلهاي رفاهي در كشور ازجمله عواملي است كه ميتواند مورد بررسي قرار گيرد. از سوي ديگر در برآورد عرضه مسكن شهري، بايد واحدهاي مسكوني حاوي سكنه موجود در كشور، مجموع مسكن شهري اضافهشده طي سالهاي اخير، عرضه منفي ناشي از تخريب واحدهاي مسكوني و عرضه بالقوه مسكن ناشي از خانههاي خالي از سكنه مدنظر قرار گيرد. بعد از برآورد عرضه و تقاضاي مسكن در مناطق شهري كشور لازم است درخصوص ميزان مازاد تقاضا و يا مازاد عرضه مسكن شهري برآوردي صورت بگيرد تا متناسب با نتايج، سياستهاي صحيح درخصوص بازار مسكن شهري از سوي مسئولان اتخاذ شود.
طبق آمارها، 2. 16ميليون واحد مسكوني در سال 90در مناطق شهري كشور عرضه شده كه اين ارقام طي سالهاي91، 92، 93 در حدود 18، 9. 19 و 8. 21ميليون واحد بوده است. طبق آخرين آمارهاي موجود، در نيمه اول سال94 بيش از 2. 23ميليون واحد مسكوني در كشور عرضه شده است. در مجموع ميزان تقاضاي مسكن نيز در سال90 برابر با 1. 20ميليون واحد بوده كه طي سالهاي 91، 92، 93 اين ميزان به 1 .21، 7. 21و 2. 22ميليون واحد مسكوني رسيده است.
در نيمه اول سال 1394ميزان تقاضاي مسكن حدود 6. 22ميليون واحد مسكوني است. طبق برآورد مازاد عرضه مسكن در يك سناريو، ميزان مازاد عرضه طي سالهاي 90تا 94 افزايش داشته است بهطوري كه از 1.3ميليون واحد در سال90 به حدود 3.6ميليون واحد مسكوني در سال94رسيده است. طبق سناريوي ديگر نيز ميزان مازاد عرضه سير صعودي داشته و محاسبه مسكن خالي از سكنه و نيز واحدهاي مسكوني قديمي در اين شاخص، باعث افزايش مازاد عرضه از4.3ميليون در سال90 به 620هزار واحد در سال 94 رسيده است. در واقع آمارهاي فوق نشان از كاهش كمبود مسكن شهري دركشور و حتي مازاد عرضه در كشور است.
- دبير انجمن علمي اقتصاد شهري ايران