دانشگاه هاروارد در آنچه «مخالفت آشكار با اصول بنيادين نظام اقتصادي آمريكا» خوانده، ديروز نتايج يك نظرسنجي را منتشر كرد كه نشان ميدهد 51درصد از جوانان 18 تا 29ساله آمريكايي، طرفدار نظام سرمايهداري نيستند. در مقابل 42درصد هم اعلام كردهاند كه همچنان حامي اين نوع نظام هستند. اين براي نخستينبار است كه در نظرسنجيهاي انجامشده در ميان جوانان، ميزان مخالفان نظام سرمايهداري حاكم بر آمريكا نسبت به موافقان آن با فاصله معناداري بيشتر شده است.
در اين ميان، حدود 33درصد هم اعلام كردهاند كه بهجاي نظام سرمايهداري، خواستار برقراري نظام سوسياليستي هستند. نتايج يك نظرسنجي مشابه در ميان تمام گروههاي سني اما نشان داده كه بيشتر افراد ميانسال و مسن، همچنان با نظام سرمايهداري موافق هستند و اكثر مخالفان اين نظام را جوانان تشكيل ميدهند.
در چنين فضايي، آنچه طي ماههاي اخير به وضوح در فضاي انتخاباتي آمريكا ديده شده، حمايت طيف گستردهاي از جوانان اين كشور از برني سندرز، يكي از 2نامزد حزب دمكرات بوده است؛ حمايتي كه به اعتقاد بسياري از تحليلگران آمريكايي بهخاطر مخالفت او با ساختارهاي حاكم بر جامعه و اقتصاد اين كشور رخ داده است. برني سندرز، سناتور 70ساله اهل ورمونت كه خود را «يك سوسياليست دمكرات» ميخواند در ماههاي گذشته ديدگاههايي را مطرح كرده كه در مخالفت با نظام سرمايهداري قرار ميگيرد.
سندرز دو هفته پيش در سخنانش در واتيكان بارها از پاپ ژان پل دوم و پاپ فرانسيس نام برد و مواضع آنها در قبال فقر و سرمايهداري را ستود. او در يكي از تندترين موضعگيريهايش عليه سرمايهداري، ضمن «غيراخلاقي و ناپايدار» خواندن «نظام نابرابر اقتصادي در جهان» خواستار مبارزه با فقري شد كه حاصل نظام سرمايهداري بوده است. سندرز در سخنانش اقتصاد جهاني را در خدمت يك درصد ثروتمندان جهان دانست.
كمتر از 3ماه مانده به پايان انتخابات مقدماتي رياست جمهوري، نتايج موجود نشان از پيروزي احتمالي هيلاري كلينتون، وزير سابق امورخارجه آمريكا، در حزب دمكرات ميدهد اما به اعتقاد بسياري درخشش سندرز در ميان جوانان، طبقه متوسط و كارگر آمريكا همچون نتايج نظرسنجي دانشگاه هاروارد نشان از تغيير در فضاي حاكم بر اين كشور و تمايل جوانان به دوري از سرمايهداري دارد.
- چرخش در ديدگاههاي كلينتون
مخالفتهاي جامعه آمريكا با ساختارهاي نظام سرمايهداري و ادامه سياستهاي جنگطلبانه آمريكا بهخصوص در منطقه خاورميانه، كلينتون را هم مجبور به تغيير در سياستهايش كرده است. يكي از چالشهاي اصلي كلينتون در ماههاي اخير، پاسخ به سؤالاتي بوده كه از او در مورد نقشش در جنگهاي افغانستان، عراقي و ليبي پرسيده ميشده است.
كلينتون ديروز پس از پيروزي در 4ايالت از 5 ايالت شمالشرقي آمريكا گفت: موافق است كه «رئيسجمهور بعدي آمريكا بايد نيروهاي اين كشور را از يك جنگ زميني هزينهبر ديگر در خاورميانه دور نگه دارد». اين براي نخستين بار است كه كلينتون اعلام كرده با بازگشت نيروهاي نظامي آمريكا به خاورميانه مخالف است. او را كه طي سالهاي 2009 تا 2013 بهعنوان وزير امور خارجه آمريكا در كابينه باراك اوباما حضور داشته، يكي از معماران جنگ عراق و سپس مداخله نظامي در ليبي ميدانند.
- آخرين نتايج انتخابات درونحزبي آمريكا
در چهارمين «سهشنبه بزرگ» انتخاباتي آمريكا كه در 5 ايالت در شمال شرق اين كشور برگزار شد، دونالد ترامپ جمهوريخواه در هر 5 ايالت و هيلاري كلينتون دمكرات در 4 ايالت به پيروزي رسيدند. ترامپ با اين پيروزي تعداد كرسيهايش در هيأت نمايندگي حزب را به 950 كرسي رسانده است. او براي پيروزي نهايي به 287كرسي ديگر نياز دارد. كلينتون هماكنون با 2هزار و 141 كرسي تنها 242 كرسي ديگر با پيروزي فاصله دارد.