روز گذشته نخستين كنفرانس ملي احيا و ساماندهي رودخانه‌هاي شهري برگزار شد؛ كنفرانسي كه معاون وزير نيرو، معاون فني و عمراني شهردار تهران و مشاور شهردار تهران در امور زيرساختي در آن به سخنراني پرداختند و شكل‌گيري چنين دغدغه‌اي در جامعه فني كشور را گامي مهم دانستند. معاون وزير نيرو در امور آب و آبفا در اين كنفرانس با تاكيد بر اقدامات پيشگيرانه در حوزه احيا و ساماندهي رودخانه‌ها گفت: نخستين قوانين مربوط به رودخانه‌ها در كشورمان به نيم قرن پيش برمي‌گردد. اما از 146هزار كيلومتر رودخانه موجود در كشور، حتي 25درصد از آنها ساماندهي نشده است. رحيم ميداني با اشاره به اينكه ما حاضريم برخي سدهاي كشور را از چرخه فعاليت خارج كنيم، گفت: در برنامه ششم توسعه مشخص كرديم دست‌كم 30هزار كيلومتر از رودخانه‌هاي كشور را ساماندهي كنيم.
- 3 اولويت زيرسطحي پايتخت
معاون فني و عمراني شهرداري تهران نيز در اين كنفرانس از 3 اولويت مديريت شهري تهران خبر داد و گفت: تكميل شبكه جمع‌آوري آب‌هاي سطحي و افزايش مقاومت آنها در برابر سيلاب، تكميل شبكه فاضلاب شهري و همچنين تكميل حمل‌ونقل سريع و ارزان مترو 3 اولويت اصلي مديريت شهري تهران زير زمين است. عليرضا جاويد، دبير كنفرانس احيا و ساماندهي رودخانه‌هاي شهري با بيان اينكه در تهران 8 رودخانه اصلي از غرب تا شرق وجود دارد، بيان كرد: در غرب تهران روددره وردآورد و در شرق تهران روددره‌هاي دارآباد و سرخه‌حصار بر مبناي طرح جامع سوم پايتخت محوري براي توسعه شهر شدند.
وي با اشاره به اينكه در گذشته رودخانه‌هاي شهر محلي براي انباشت زباله و آسيب‌هاي اجتماعي بود، يادآورشد: در سال‌هاي گذشته روددره‌ها به محيطي نامطلوب در كلانشهر تهران تبديل شده بود اما با محور قرارگرفتن آنها در طرح جامع سوم مديريت شهري توانست در زمان كوتاهي اين نگاه و رويه را تغيير داده و در بيشتر مواقع با اهتمام شهرداري و وزارت نيرو روددره‌ها به محيط‌هاي شهري و عاري از زباله و نخاله تبديل شد. ناهنجاري‌هاي زيست‌محيطي آن بهنجار و آسيب‌هاي اجتماعي واقع در اين حوزه به مكاني براي تفريح و سرگرمي شهروندان مبدل شد. جاويد با بيان اينكه ساخت بوستان‌ها در روددره‌هاي شهر تهران نمونه موفقي در ساماندهي اين فضاهاي بي‌دفاع شهري است، تاكيد كرد: بعد از ابلاغ طرح جامع سوم شهر تهران نخستين قدم مديريت شهري در ساماندهي روددره فرحزاد ساخت بوستان نهج‌البلاغه بود. همچنين در طرح ساماندهي روددره كن بين 2 منطقه 5 و 22 بوستان جوانمردان ايجاد شد. در رودخانه ولنجك بوستان ساسان و در طرح ساماندهي رودخانه مقصودبيك، بوستان نيلوفر و در ساماندهي روددره دارآباد بوستان دارآباد ساخته شد. معاون فني و عمراني شهرداري تهران با اشاره به تجربه‌هاي جهاني كشورهايي مانند آلمان و ژاپن در مهار رودها و آب‌هاي سطحي در دل شهر افزود: رويكرد كنوني كشورهاي پيشرفته دنيا در اين حوزه بازگشت به طبيعت است. مديريت شهري حتما از اين تغيير رويكرد براي آينده تهران استفاده خواهد كرد. وي در پايان گفت: بايد اختلافات تاريخي بين شهرداري و وزارت نيرو كنار گذاشته شود تا خطرپذيري رودخانه‌ها ساماندهي شود.
- گودال‌هاي سيلاب ساز
مشاور عالي شهردار تهران نيز در نخستين كنفرانس احيا و ساماندهي رودخانه‌ها گفت: با ساماندهي رودها و رودخانه‌هاي شهري بايد كاري كنيم تا مردم را به طبيعت بازگردانيم. سيد مازيار حسيني از 2 كلمه «احيا» و «آب» به‌عنوان كليدواژه‌هاي مهم اين كنفرانس ياد كرد و گفت: بزرگ‌ترين چالشي كه بشر را در شهرها تهديد مي‌كند، تغييرات اقليمي است. اين تغيير رويكرد آب و هوايي نه‌تنها نسل‌هاي آينده بلكه نسل كنوني را نيز تحت‌تأثير خود قرار داده است. مشاور عالي شهردار تهران گفت: احياي رودخانه‌ها داراي اهميت بسيار است و ابعاد 5گانه‌اي دارد؛ در بعد اول، از منظر الهي بايد به آن توجه شود چراكه جهان هستي به امانت در اختيار ماست و ما بايد امانتدار باشيم. محور دوم انساني بودن موضوع ساماندهي آب‌ها در شهرهاست. بررسي‌هاي مديريت شهري بعد از بهره‌برداري از پل طبيعت و درياچه شهداي خليج‌فارس نشان مي‌دهد كه مردم دوست دارند به دل طبيعت بازگردند. سومين مسئله مهم محور فني است. هرچند در گذشته‌ها و حال در اين محور بحث‌هاي زيادي مطرح شده اما بايد قبول كرد قابل‌حل‌ترين مسئله محور فني است. وي موضوع حقوقي را رويكرد ديگري دانست كه در ساماندهي رودخانه‌ها بايد به آن توجه شود. استفاده از رودخانه‌ها و منابع الهي حق همه است. اما همسايگان و شهرونداني كه در كنار اين رودخانه‌ها در حال زندگي هستند نيز حقوقي دارند كه بايد به آن توجه شود. حسيني ريسك و بحران را آخرين رويكرد در ساماندهي و احياي رودخانه ذكر كرد و گفت: از سال87 مسئله بحران در حوزه رودخانه‌ها به‌صورت جدي مورد توجه قرار گرفته است. هنوز حوادثي مثل سيلاب مترو و پل رودخانه كن را فراموش نكرده‌ايم. وي در پايان گفت: بايد به گودال‌هاي عميقي كه كارخانه سيمان در جنوب تهران ايجاد كرده حساس بود چرا كه همين گودال‌هاي عميق در بارش‌هاي ناگهاني خطر سيلاب را به‌مراتب بيشتر مي‌كنند.
- رويكردهاي يك نشست بينالمللي
اولين كنفرانس ملي احيا و ساماندهي رودخانه‌هاي شهري روز گذشته در مركز همايش‌هاي بينالمللي رايزن برگزار شد. در اين كنفرانس، موضوعات و محورهاي مختلفي از قبيل ارتباط شهر، شهروندان و رودخانه، الزامات و اقدامات احيا و ساماندهي رودخانه‌هاي شهري، نحوه مشاركت گروداران و ساكنان حاشيه رودخانه و رويكردهاي نوين مديريت رودخانه‌هاي شهري و بررسي تجربيات ملي و بينالمللي در اين زمينه مطرح شد و مورد بحث و تبادل نظر كارشناسان ايراني و مهمانان خارجي كنفرانس قرار گرفت. دكتر نوبويوكي سوچيا رئيس بنياد ملي رودخانه‌هاي ژاپن، دكتر يون جائه يانگ قائم‌مقام اسبق شهردار سئول، دكتر تيم فوهرمان رئيس هيأت مديره سازمان آب رودخانه امشر آلمان و دكتر كازوماسا ايتو استاد دانشگاه توكيو و عضو شوراي حكام فدراسيون جهاني سازمان‌هاي نظام مهندسي از مهمانان خارجي اين نشست هستند.