با اين كارشناس درباره ريشهها و تبعات رفتار توهينآميز مجري تلويزيون همصحبت شديم.
- مسئولان برنامه ميگويند آيتم توهينآميز برنامه «اكسير» بخشي از يك نمايش بوده. آيا ادعاي نمايشي بودن ميتواند دفاعيه مناسبي باشد؟
دلايل فراواني وجود دارد كه اين آيتم نمايشي نبوده و در واقعيت اتفاق افتاده. اين توجيه متأسفانه عذر بدتر از گناه است. ميخواهند براي توجيه كار خودشان دروغ بگويند. من حاضرم در يك مناظره يا ميزگرد ادله خودم را بياورم كه اين آيتم نميتواند نمايشي باشد. ميخواهند در افكار عمومي انحراف ايجاد كنند كه خودش اشاعه يك مفسده ديگر است. بين آنچه در پشت صحنه پخش شده و آنچه واقعا اتفاق افتاده تفاوت وجود دارد. اينها ميتوانستند مهمان ديگري را انتخاب كنند؛ چرا اين فرد را با واژگان سخيف ملعبه اهدافشان قرار دادند؟ اين حركتها يك جور اقتباس نادرست از برنامههاي ماهوارهاي است. متأسفانه تحتتأثير اين مسئله قرار گرفتهاند. اين كار با فرهنگ ما سازگاري ندارد. ما ملتي اصيل هستيم. مردمي هستيم با ارزشها و باورها و اعتقادات خاص خودمان. با تمسخر يك فرد خنده بر لبان ما نميآيد. چرا فروپاشي شخصيت يك انسان بايد با تمام جزئيات بيان بشود؟ ما در تاريخ 2 تمدن ارزشمند را ايجاد كردهايم. در باورهاي ما ريختن آبروي فرد با كشتن او برابري ميكند. جامعه ما به هيچ عنوان از اينگونه رفتارها استقبال نميكند. رسانه ملي در معرض ديد همه جهان است. اين مجري، هويت فرهنگي ما را در خارج از كشور مخدوش كرده است. اين حركات و اين واژگان چه معنايي دارد؟
- البته شايد خود مردم ما هم مقصر هستند كه با اقبال به افراد و چهرههايي كه قبلا سابقه رفتارهاي توهينآميز به مهمانانشان را داشتهاند، آنها را مورد حمايت قرار دادند و تشويق كردند و حالا چون لبه تيز اين اهانتها به سمت خود جامعه نشانه رفته است در مقابل اين رفتار واكنش منفي نشان ميدهند.
تأثير مردم نسبت به رسانه بهمراتب كمتر است.دردنياي مدرن امروز، شهرت اينها نزد مردم طبيعي است. متأسفانه خود رسانه بيش از مردم اينها را مشهور كرده است. مردم تحتتأثير رفتار رسانه ملي هستند. اما حرف اصلي من چيز ديگري است؛ من ميگويم متأسفانه بعد از گسترش شبكههاي مختلف تلويزيون، نظارت محتوايي روي برنامهها كم شده؛ يك جور رهاشدگي ديده ميشود. متاسفانه اين مجري جايگاه خانوادگي و پايگاه اجتماعياشدر جامعه دچار حرف و حديثهايي شده است. او چندين بار از خط قرمز عبور كرده است. شما حتما ميدانيد كه نظام قضايي ما در برابر فرد سابقهدار رحم و عطوفت نشان نميدهد و نظام ارزشي جامعه ما هم اجازه چنين رفتاري را به كسي نميدهد. جامعه ما با اينگونه افكار بيگانه است. من خودم در يكي از برنامههاي تلويزيوني شركت كردم. متأسفانه مجري افتخارش اين بود كه ما انگشت در چشم كارشناسمان ميكنيم. از يك منظر بالا و جايگاه برتر به كارشناس نگاه ميكرد. ميگفت ما خودمان نظريهپرداز هستيم. من وقتي اين واژه را شنيدم بلند شدم چون برايم مشمئزكننده بود. كارشناس يا يك فرد عادي مهمان شماست. چرا با او درست رفتار نميكنيد؟ متأسفانه اين كارها برايشان عادي شده است. اصلا خط قرمزي در اين زمينه ندارند. گفتوگو آداب و شرايطي دارد. مديران تلويزيون بايد براي مجريها دوره بگذارند و آداب گفتوگو را به آنها آموزش بدهند. گزينش و پذيرش اينها بايد براساس اصولي باشد.
- مردم ما دارند فيلم اين بياخلاقي را دست بهدست در شبكههاي اجتماعي ميچرخانند. درباره اين اقدام مردمي چه نظري داريد؟
مردم ما سرگرمي لازم را ندارند. از موبايل براي پركردن اوقات فراغت استفاده ميكنند. پخش كردن اين فيلم ترويج يك منكر است. به لحاظ شرعي اشكال دارد. ما نبايد يك منكر را اينقدر ترويج كنيم. ما نبايد بهانه دست مردم بدهيم. نبايد چنين خطايي ايجاد كنيم كه مردم از آن بهعنوان سرگرمي و تفريح استفاده كنند. الان يك خطاي كوچك به سرعت گسترش و به تمام لايههاي اجتماعي نفوذ پيدا ميكند. جامعه ما در برابر اين قضايا بسيار حساس است.
- وقتي فيلم گسترش پيدا كرد مجري مجبور به ارائه توضيح و عقبنشيني شد. ولي از طرف ديگر رفتار او زيرذرهبين مخاطبان تلويزيون رفت و چندين ميليون بار ديده شد. تأثير تماشاي اين فيلم روي مردم چيست؟
قطعا قبح اين قضيه شكسته ميشود. تمسخر ديگران براي خنديدن باب ميشود. توهين به ديگران براي سرگرم شدن در جامعه عادي ميشود. اين كار باعث بروز مشكلات و گرفتاريهايي در جامعه ميشود.
- زماني كه مجري مرتكب چنين خطايي ميشود چه واكنشي بايد از سوي مردم اعمال شود؟
مردم لايههاي مختلفي دارند. واكنش مردم نسبت به اين موضوع متفاوت است. پيشنهاد من اين است كه مردم بايد اينگونه هنرمندان را رها كنند و كنار بگذارند. اين مجري چندين بار دچار خطاي جدي شده است. چرا با تخريب همنوعش ميخواهد جذابيت ايجاد كند؟ امام صادق(ع) حديثي دارند كه ميفرمايند اگر فردي را خانواده تربيت نكند، جامعه او را تربيت خواهد كرد. خيلي جمله جالبي است. اينجا بايد حديث ايشان متبلور بشود. تربيت جامعه همين است كه واكنش منفي نشان بدهد و اين غرور را بشكند. حالا كه مسئولان ما توجهي ندارند حداقل مردم بايد توجه كنند. اين كار به نفع خودش است. اين اتفاق بايد ميافتاد تا اين فرد و مهمتر از آن، اين روند اصلاح بشود.