مجلس هشتم اسفند89 طي مصوبه‌اي عجيب، قانون 2ساله بودن معافيت از معاينه فني براي خودروهاي نو را به 5سال افزايش داده بود تا كيفيت هوا و ايمني خودروها تا 5سال از تاريخ ساخت يك خودرو ناديده گرفته شود. مهرداد بائوج لاهوتي، عضو هيأت رئيسه فراكسيون محيط‌زيست مجلس در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: كاهش سن معاينه فني در لايحه اصلاح قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا در مجلس نهم ديده شده اما متأسفانه اقدام مجلس در افزايش ميزان مدت معاينه فني خودرو از 2به 5سال اقدامي غيرقابل‌قبول بود كه تاكنون موجب افزايش آلودگي هوا در پايتخت شده است.
- مطالبه و ديگر هيچ!
نمايندگان مجلس نهم گرچه همواره موضعي مطالبه‌گر درخصوص تغيير اين قانون از خود بروز دادند اما هيچ‌گاه تصميمشان براي كاهش معافيت معاينه فني خودروهاي نو به عمل نرسيد. سيدنواب حسيني‌منش، مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: نه‌تنها آينده مجلس دهم و دولت و مردم ما، كه افق پيش‌روي همه نگاه‌هاي جهاني به سمت طرح‌هاي محيط‌زيست‌محور مي‌رود. بر اين مبنا هر گروهي كه سر كار آيد، ناگزير از سمت‌گيري‌ها و رويكردهاي محيط‌زيستي هستند. از طرفي معاينه فني بازوي اجرايي 2امر مهم در سلامت شهروندان به‌حساب مي‌آيد؛ يكي بحث آلودگي هوا و ديگري امنيت تردد سرنشينان خودروها. ما اميدواريم نمايندگان مجلس دهم معافيت قانوني 5ساله را دوباره به همان 2سال برگردانند و اين خواسته پايگاه مردمي مهمي در افكار عمومي دارد. حسيني‌منش تصريح مي‌كند: آخرين گزارش‌هاي رسيده به ستاد معاينه فني خودروهاي تهران نشان مي‌داد كه در كميسيون‌هاي مربوطه مجلس نهم، معافيت 5ساله به 2ساله بازگردانده شده بود اما اين مهم به صحن علني نرسيد و امروز هم فرصت كاري مجلس نهم تمام مي‌شود. البته تمام جوانب امر سنجيده شده و كار كارشناسي مهمي روي اين قانون جديد صورت گرفته است، بنابراين اميد ما اين است كه در مجلس جديد به سرعت موضوع را تصويب كند.
- معاينه فني 6ماهه هم داريم
تجربه كشورهاي موفق دنيا نشان مي‌دهد كه هيچ معافيتي نبايد براي خودروهاي نو در بحث معاينه فني درنظر گرفت. چه بسا خودرو در اين كشورها در كمتر از يك‌سال به معاينه فني برود و امنيت و آلايندگي‌اش براساس استانداردهاي سختگيرانه كنترل شود. البته داريم كشورهايي كه عمر معافيت معاينه فني در آنها 6ماه است اما به هر ترتيب علاوه بر اهميت كاهش آلودگي هوا، به لحاظ ايمني تردد خودروها هم كه شده بايد عمر معاينه فني كم شود تا تعداد فعلي تصادفات جاده‌اي بر اثر نقص فني كاهش يابد.
آلاينده‌هاي ناشي از اگزوز خودروها همواره با طول عمر آنها ارتباط مستقيم ندارد. بنابراين معاينه فني به‌عنوان يك اصل كنترلي مي‌تواند استانداردهاي حداقلي را در مورد امنيت و آلايندگي خودرو بررسي كند. از طرفي معاينه فني خودروها در 3بخش كنترل ايمني خودرو، بازديد چشمي و اندازه‌گيري آلاينده‌ها تمركز مي‌كند كه هر كدام از اين موارد مي‌تواند با كمترين تصادف و رخدادي براي هر خودروي نو و فرسوده پيش آيد. از طرفي نبايد فراموش كرد كه خودروهاي در حال تردد در شهر و جاده‌ها يك سيستم سوخت‌رساني ندارند و برخي به جاي انژكتور از كاربراتور استفاده مي‌كنند كه آلايندگي آن براي همه ثابت شده است. بنابراين كنترل دوره‌اي و منظم يك خودرو با هر سن و سالي لازم و ضروري به‌نظر مي‌رسد.
امروز در شرايطي سخن از لزوم كاهش معافيت خودروهاي نو از معاينه فني آورده مي‌شود كه علاوه بر اين بايد در بررسي‌هاي كارشناسانه به عمر مفيد كاتاليست و كنيستر خودروها نيز توجه ويژه شود چراكه سوخت، مواد سمي و آلاينده‌هايي كه از خودرو خارج مي‌شود، توسط كاتاليست و كنيستر به وضعيت مطلوب تبديل و بعد به بيرون هدايت مي‌شوند.