تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۸۶ - ۱۱:۳۴

ترجمه امیررضا نوری‌زاده: یک تحلیل‌گر روسی در مقاله‌ای پیرامون روابط 10ساله روسیه و پیمان ناتو نوشته بود:

روابط بین این 2 مثل زن و شوهری است که در کنار هم زندگی می‌کنند و در انظار عمومی یک زوج به نظر می‌رسند و تمام نشانه‌های احترام به هم را از خود نشان می‌دهند اما در عین حال در اتاق‌های جداگانه می‌خوابند و وسایل و درآمد جداگانه دارند، هر کدام از طرفین به دنبال علائق خود است و اگرچه به طور رسمی ازدواج کرده‌اند ولی نمی‌توان آنها را یک خانواده واقعی نامید.

اکنون با درخواست ناتو برای بالا بردن سطح همکاری‌اش با هند، دهلی‌نو نیز بایستی به نوع رابطه‌ای که با ناتو خواهد داشت فکر کند و شاید به همین دلیل بود که در دیدار پراناب موخرجی، وزیرامورخارجه هند و یاپ دی‌هوف شانر، دبیر کل ناتو در نیویورک در 28سپتامبر، هر دو طرف تصمیم گرفتند تا اشاره چندانی به جزئیات ملاقات 45دقیقه‌ای شان نکنند.

واشنگتن به نحو آشکاری به دنبال همکاری گسترده ناتو و هند است.

در حالی‌که ناتو در قرن بیست و یکم خود را برای ماموریت‌های تازه در آفریقا و جنوب آسیا آماده می‌کند و به دنبال متحدان جهانی است، هند می‌تواند در چنین شرایطی قرار گیرد و این مسئله در ماه گذشته کاملا مشخص بود.

مانورهای ناتو در اقیانوس هند

در مانور اخیر نیروی دریایی ناتو در ماه گذشته در اقیانوس هند یک نکته حائز اهمیت وجود د اشت. در این مانور ناوهایی از 6کشور حضور داشتند که در 30جولای از اروپا راهی این منطقه شده بودند و مسیر 12هزار و 500 کیلومتر را برای رسیدن به اقیانوس هند طی کرده بودند.

آن‌هم  در شرایطی که می‌‌توانستند از طریق کانال سوئز سریع‌تر به این منطقه برسند، ترجیح داده بودند از ساحل غربی آفریقا و دلتا نیجر عبور کرده  و شاخ آفریقا را همچون دریانوردان پرتقالی و هلندی در قرن پانزدهم دور بزنند.

گروه دریانوردی ناتو که متشکل از ناوهایی از پرتقال، هلند، آلمان،  دانمارک، کانادا و آمریکاست که به ماموریتی 2ماهه آمده بودند و در هفته  اول سپتامبر وارد اقیانوس هند شده بودند، و بعد برای مانور دیگری به سومالی رفته و از 14تا18 سپتامبر در جزایر سی‌شل بودند و در نهایت از طریق دریای سرخ وارد مدیترانه شدند.

ناتو بیانیه‌ای اعلام کرد که حضور نیروی دریایی با هدف نمایش توانایی مداوم ائتلاف برای پاسخگویی به بحران‌های جهانی و همچنین فقط ارتباط با نیروهای نظامی دریایی منطقه‌ای صورت گرفته است.

شانر در این بیانیه افزوده بود: امنیت دریایی، تضمین امنیت راه‌های دریایی و حمایت از مسیرهای تبادل انرژی یکی از اولویت‌های اصلی برای ناتو است.

همکاران جهانی ناتو

در نشست ناتو در شهر ریگا در کشور لیتوانی در نوامبر سال گذشته، محور اصلی بحث‌ها پیرامون تمرکز بر یک راهبرد جهانی برای عملیات خارج از محدوده سنتی مسئولیت ناتو بود.

ویکتوریا نولاند، نماینده جدید آمریکا در ناتو در آن نشست عنوان کرد که ماه عسل دوران پس از جنگ سرد پایان یافته است و ناتو باید توانایی‌هایش را همزمان و هر کجا که نیاز باشد، افزایش دهد.

ناتو باید مکانی باشد که ما بتوانیم در مورد تمامی مسائلی که آینده ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، صحبت کنیم و خاورمیانه، ایران، چین، کره شمالی و عراق تنها چند نام مهم هستند.

مانور ناتو در اقیانوس هند چند ماه قبل از نشست آوریل 2008 در بخارست رومانی، صورت می‌گیرد و انتظار می‌رود  در این نشست  محور صحبت‌ها، گسترش میزان کشورهای عضو و تقویت ظرفیت عملیاتی و انجام ماموریت‌هایی با حضور کشورهای‌عضو در نقاط مختلف جهان باشد.

دانیل فرید، معاون وزیر امور اروپا و اوراسیا در کمیته روابط خارجی سنا در واشنگتن در ماه جولای معتقد بود که اکنون تاکید ناتو به عملیات کلیدی در جهان است چرا که بزرگترین ابزار امنیتی جامعه دمکراتیک در دو سوی اقیانوس اطلس برای مقابله با چالش‌های امنیتی امروز و فردا محسوب می‌شود.

به عقیده او، ناتو اکنون بایستی با تهدیدهای امنیتی چون افراط‌گرایی خشونت‌آمیز، تروریسم، گسترش سلاح اتمی، حملات سایبر و ناامنی در منابع انرژی مقابله کند.

چالش‌های جهانی کم و بیش در بسیاری از کشورهای منطقه اقیانوس هند مشهود هستند و از این‌رو این منطقه می‌تواند برای کشورهای عضو ناتو در اولویت قرار گیرد ولی همه ماجرا این نیست.

رویکرد تازه قدرت‌های غربی به آفریقا می‌تواند در تلاش‌های اخیر چین برای به چالش کشاندن تسلط غرب بر آفریقا و حفظ نفت آفریقا خلاصه شود چرا که 15 درصد نفت آمریکا از آفریقا وارد می‌شود. نقش آینده ناتو در اقیانوس هند، بخشی از راهبرد غرب در این بخش از جهان است.

عملیات دریایی ناتو در اقیانوس هند با اقدام مهم واشنگتن در ماه سپتامبر همراه بود. فرماندهی تازه تاسیس آفریقا در ارتش آمریکا (AFRICOM) نشان‌دهنده ارزش راهبردی بلندمدت آفریقاست و این فرماندهی قصد دارد عملیات خود را در اکتبر آغاز کند.

ژنرال ویلیام وارد، فرمانده جدید AFRICOM همواره به ضرورت همکار نزدیک با ناتو تاکید داشته است و در عمل نیز ناتو از جولای 2005 نقل و انتقالات هوایی نیروهای پاسدار صلاح را در دارفو انجام داده است اما وارد خواهان دخالت بیشتر ناتو در آفریقا شده است.

وی هفته گذشته در یک کنفرانس خبری عنوان کرد که AFRICOM می‌تواند کمکی برای تلاش‌های ناتو در قاره آفریقا و افزایش دهنده توان عملیاتی ناتو باشد و این کمک‌ها می‌تواند همراه با کمک‌های لجستیک، آموزش‌های نظامی و عملیات امنیتی باشد.

ناتو در آسیا – پاسیفیک

از سوی دیگر مذاکرات ناتو (1995) و سازمان همکاری استانبول (2004) موجب شد تا نیروهای ائتلافی از شرق مدیترانه به منطقه خلیج فارس بیایند.

حضور ناتو در خلیج فارس با عضویت عربستان در سازمان همکاری استانبول حالت جدی پیدا کرد و اکنون ناتو در نظر دارد تا ارتباطی رسمی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس(بحرین، کویت، عربستان سعودی، عمان و امارات عربی متحده) داشته باشد.

برای هر نظام امنیتی در منطقه آسیا، پاسیفیک- هند، یک عضو مهم محسوب می‌شود و بدون هند فعالیت‌های ناتو اقیانوس هند ضعیف خواهد بود.بنابراین شنیزو‌آبه در دیدار اخیرش از هند، این کشور را دعوت به حضور در ائتلاف دمکراسی‌های آسیایی کرد و پس از آن هند در مانور مشترکی در خلیج بنگال با استرالیا،  ژاپن و آمریکا شرکت کرد.

این مانور به بهانه مبارزه با قاچاق موادمخدر، دزدان دریایی و تلاش‌های بشردوستانه صورت گرفت ولی هدف اصلی آن یک اقدام امنیتی متمرکز تحت رهبری آمریکا بود. با چنین چشم‌اندازی، چالش‌ دمکراسی هند در آینده یافتن تعابیر واقعی برای همکاری راهبردی با آمریکاست.

اکنون این باور بیش از پیش تقویت شده است که هند قصد همراهی با نظام  امنیتی آمریکا در آسیا را دارد از این‌رو، قطعا ملاقات دبیر کل ناتو با وزیر امور خارجه هند بدون درخواست واشنگتن نبوده است.

atimes.com
5 اکتبر