گروه طالبان ديروز با انتشار بيانيهاي اعلام كرد كه مولوي هيبتالله آخوندزاده را بهعنوان رهبر جديد و سراجالدين حقاني و ملامحمد يعقوب را بهعنوان معاونين او انتخاب كرده است؛ 2چهرهاي كه طي روزهاي اخير از آنها بهعنوان شانس اول جانشيني اختر منصور نام برده ميشد. مقامهاي دولت افغانستان فرصت را از دست نداده و بلافاصله پس از انتشار بيانيه گروه طالبان، از سركرده جديد اين گروه دعوت كردند كه به مذاكرات صلح بپيوندد. جاويد فيصل، سخنگوي عبدالله عبدالله رئيس اجرايي دولت افغانستان، در توييتر خود نوشت: «ما ملا هيبتالله را به صلح دعوت ميكنيم. تنها راه پيش روي طالبان، راهحل سياسي است؛ در غير اين صورت رهبر جديد طالبان هم سرنوشتي همچون منصور خواهد داشت.»
ملا اختر منصور كه طي كمتر از يك سال گذشته رهبري گروه طالبان را در دست داشت، روز شنبه در حمله 2هواپيماي بدون سرنشين آمريكا در نوشكي پاكستان، منطقهاي مرزي ميان قندهار افغانستان و بلوچستان پاكستان، كشته شد. منصور سال قبل، پس از آنكه اعلام شد ملا محمد عمر رهبر پيشين طالبان در سال 2013در بيمارستاني در پاكستان مرده است، موفق شد با خارج كردن رقبا از ميدان، رهبري اين گروه را بهدست بگيرد. طي اين مدت، دامنه حملات طالبان در مناطق مختلف افغانستان گستردهتر شد و نيروهاي اين گروه موفق شدند پس از 15سال قندوز، يكي از شهرهاي مهم اين كشور در شمال را تصرف كنند؛ اتفاقي كه اگرچه با واكنش سريع نيروهاي افغان و بينالمللي بيش از يك هفته دوام نياورد اما از قدرتگرفتن دوباره طالبان تحت رهبري اختر منصور خبر ميداد.
روز شنبه، ساعاتي پس از كشتهشدن اختر منصور، عبدالله عبدالله از عمليات آمريكاييها استقبال كرده و مرگ منصور را حذف مانع اصلي انجام مذاكرات صلح ميان دولت مركزي افغانستان و طالبان خوانده بود.همزمان گلبدين حكمتيار، رهبر حزب اسلامي افغانستان، ضمن تسليت به خانواده اختر منصور با صدور بيانيهاي از رهبر جديد طالبان خواست با هدف حل بحران افغانستان، به تلاشهاي صلحآميز او و حزبش بپيوندند. او همچنين از اين گروه خواسته در كنار حزب اسلامي قرار گيرد و ائتلافي جديد براي مذاكره با دولت تشكيل دهد.
- روند انتخاب رهبر جديد
پس از آنكه ملا اختر منصور به رهبري طالبان رسيد، مولوي هيبتالله آخوندزاده و سراجالدين حقاني، فرزند جلالالدين حقاني رئيس شبكه حقاني، را بهعنوان معاونين خود معرفي كرد. آخوندزاده در دوره حكومت طالبان بر افغانستان، قاضي دادگاههاي نظامي اين گروه بوده است. پس از حمله آمريكا به افغانستان در سال 1380 و سقوط حكومت طالبان، آخوندزاده به قاضيالقضات طالبان تبديل شد و بسياري از فتواهاي اين گروه را او صادر كرده است. با اين حال، از او بهعنوان گزينههاي اصلي جانشيني منصور ياد نميشد. گزينههاي اصلي سراجالديني حقاني و ملا محمد يعقوب، فرزند ملا عمر بودند.
گفته ميشود سراجالدين حقاني كه از او بهعنوان رئيس عملياتي شبكه حقاني، از شاخههاي طالبان، ياد ميشود بنا به دلايل شخصي از پذيرش رهبري طالبان خودداري كرده است. ملا محمد يعقوب هم خود را براي تصدي اين موقعيت جوان دانسته و از پذيرش آن امتناع كرده است. روز يكشنبه رسانههاي افغانستان و پاكستان از تشكيل جلسه شورايعالي طالبان در كويته پاكستان براي تعيين رهبر جديد خبر دادند و گفته ميشود كه در اين شورا در نهايت روي هيبتالله آخوندزاده توافق شده است. با اين حال، بسياري معتقدند كه هيبتالله آخوندزاده مانند اخترمنصور، راه سختي براي همراه كردن همه فرماندهان طالبان با خود دارد.
- رهبر جديد طالبان كيست؟
مولوي هيبتالله آخوندزاده، 55ساله، از قبيله نورزايي پشتون و اهل ولايت قندهار در جنوب افغانستان است. از اين منطقه بهعنوان پايگاه اصلي طالبان نام برده ميشود. او بيشتر چهرهاي مذهبي است تا نظامي. بسياري از فتواهاي طالبان را او صادر كرده است. آخوندزاده از چهرههاي سرشناس ميان سران طالبان است و گفته ميشود ارتباط نزديكي با شورايعالي طالبان يا همان شوراي كويته دارد. هيبتالله آخوندزاده كه در مدارس ديني افغانستان و پاكستان درس خوانده در ميان نيروهاي طالبان به «شيخالحديث» هم معروف است.