به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محوطه قلی درویش در حاشیه جنوب شرق شهر قم و در ورودی جمکران واقع شده است.
سیامک سرلک سرپرست هیات باستان‌شناسی منطقه قلی درویش گفت: کاوش‌های فصل دهم، با هدف ادامه کاوش‌های فصول پیشین مبنی بر شناخت بیشتر و دقیق‌تر دوره گذار از عصر مفرغ به عصر آهن متمرکز شده است و محدوده زمانی که حدودا از 2000 تا 1500 قبل از میلاد را در بر می‌گیرد.
به گفته وی این دوران یکی از دوره‌های کم‌شناخته در مطالعات باستان‌شناسی ایران، بویژه در حوزه فرهنگی فلات مرکزی به شمار می‌رود.
سرلک افزود: شواهد و مدارک کاوش در محوطه‌های عصر مفرغ پایانی مناطق و حوزه‌های فرهنگی مختلف کشور نیز مبین آنست که اکثر محوطه‌های این دوره با آغاز هزاره دوم ق.م دچار نوعی افول یا گسست فرهنگی می‌شوند و به همین دلیل تبیین روند شکل‌گیری محوطه‌های عصر آهن I و توجیه و تفسیر چگونگی تحولات فرهنگی در پایان عصر مفرغ و آغاز عصر آهن، یکی از چالش‌های مطالعاتی این دوره محسوب می‌شود.
به گفته این باستان‌شناس در وضعیت فعلی مهمترین نظرات ارائه شده در این رابطه بر دو فرضیه اصلی متکی است که یکی منشا فرهنگ‌های عصر آهن آغازین را در بطن فرهنگ‌های عصر مفرغ پایانی جستجو می‌کند و به تعبیر دیگر به تطور درون فرهنگی گرایش دارد.
وی افزود: فرضیه دیگر به دگرگونی فرهنگی و تمایز بین این دو قائل است و منشا فرهنگی عصر آهن آغازین را مستقل از فرهنگ‌های عصر مفرغ جدید می‌داند.
وی در ادامه گفت: مجموع مدارک و شواهد به دست آمده از این دوره می‌تواند آگاهی‌های موجود در ارتباط با تبیین چگونگی روند تحولات فرهنگی پایان عصر مفرغ و آغاز عصر آهن را افزایش دهد.
سرلک تصریح کرد: در فصل دهم، همچنین مراحل حفاظت و مرمت بقایای معماری به دست آمده از فصل‌های گذشته دردست انجام است.
مجوز کاوش و شناسایی محوطه قلی درویش جمکران قم توسط رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.