بهشتی این مطلب را در نشست اعضای دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران با جمعی از مسئولان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که در محل این دانشکده برگزار شد، مطرح ساخت.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، او فعالیت‌های صورت گرفته در میراث فرهنگی را در سه حوزه حفاظت، پژوهش و معرفی اعلام کرد و گفت: در این میان کار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بر امر پژوهش متمرکز است.
بهشتی افزود: اتفاق خوبی که از برنامه پنجساله چهارم به بعد افتاد این بود که میراث طبیعی در قوانین کشور جایگاه پیدا کرد زیرا تا قبل از آن زمانیکه از طبیعت صحبت می‌شد، مسائل محیط زیست و منابع طبیعی مطرح می‌شدند.
او با اشاره به اینکه این مسائل باید در وجه فرهنگی در حوزه میراث طبیعی بررسی شوند، میراث طبیعی را بخشی از طبیعت دانست که مشمول تعامل با انسان شده است.
وی گفت: به طور مثال در قله دماوند دخل و تصرف فیزیکال نکرده‌ایم اما تمامی افسانه‌ها، قصه‌ها و ... دلالت بر تعامل انسان با قله دماوند دارد.
او با بیان اینکه میراث طبیعی در قوانین کشور موضوعیت یافته، افزود: متأسفانه در دولت قبل رسیدگی به این موضوع مسکوت ماند ولی از این به بعد سعی داریم فعالیت در این حوزه را به طور جدی ازسر بگیریم به نحوی که مجوز راه‌اندازی گروه میراث طبیعی برای پژوهشگاه صادر شده و درصدد راه‌اندازی پژوهشکده‌ای با این نام هستیم.
- جدید بودن دانش میراث طبیعی
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: به دلیل جدید بودن دانش میراث طبیعی این موضوع هنوز تبیین نشده است ولی دانشکده منابع طبیعی میتواند در راه شناخت این دانش پژوهشگاه را یاری رساند.
بهشتی با طرح مثالی ادامه داد: اسناد به جای مانده از گذشته دلالت بر این دارند که از ابتدای دوران ساسانی تا نیمه قاجار ایرانیان سرزمین خود را بهترین سرزمین می‌دانستند ولی از آن به بعد دیدگاهشان تغییر کرد که البته سعی در برطرف کردن غلط‌های آن دارند.
وی این پدیده را جدید و خسارت‌بار دانست و اظهار داشت: در این راه زیانهای وارده به سرزمین ایران بیشتر از آبادانی بوده زیرا سرزمینمان را به صفت میراث طبیعی به جای نیاورده‌ایم و اگر اینگونه به موضوع نگاه کنیم بیشتر مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.
به گفته بهشتی، شیوه‌هایی که در مورد مسائل مربوط به میراث طبیعی به کار می‌گیریم باید با مختصات سرزمینمان یکی باشد.
او مأموریت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری را پاسخ‌گویی به دو پرسش اعلام و تصریح کرد: اینکه ایران کجاست و ایرانیان که هستند از طریق علوم مختلف نظیر مردمشناسی، باستان‌شناسی و ... در این مرکز پاسخ داده می‌شوند زیرا اگر این پرسش‌ها را پاسخ بگوییم توسعه در کشور سنجیده‌تر، معقولتر، پایدار و مطمئن‌تر خواهد بود.
او با اشاره به سابقه طولانی دانشکده منابع طبیعی گفت: این دانشکده میتواند اتفاقات بزرگی را در حوزه‌های مرتبط رقم زند زیرا که برخلاف دانشگاه‌های دیگر با این دانشکده فصل مشترک‌های زیادی داریم.
وی افزود: تمامی پژوهشکده‌های پژوهشگاه اعم از ابنیه و بافت، باستان‌شناسی، حفاظت و مرمت و ... در اموری که فعالیت می‌کنند با حوزه‌های فعالیت این دانشکده مرتبط است و می‌توانیم همکاری‌های گسترده‌ای را انجام دهیم.
او در پایان پیشنهاد راه‌اندازی کار گروه مشترکی متشکل از اعضای پژوهشگاه و دانشکده منابع طبیعی را داد تا اعضای آن پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای میان دو مرکز را تهیه کرده و به موازات آن پروژه‌هایی فهرست‌بندی شود.
- منابع طبیعی میراث‌دار قدیم سرزمین در سیستم‌های تاریخی
سید احمد محیط طباطبایی مشاور ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دیگر سخنران این نشست با اشاره به تفاوت ماهوی بین منابع طبیعی و کشاورزی از نظر نگاه به زمین، تصریح کرد: دانشکده کشاورزی علوم جدید در عرصه‌های باغبانی، کشاورزی و .. را وارد ایران کرد ولی دانشکده منابع طبیعی به نوعی میراث‌دار قدیم سرزمین در سیستم‌های تاریخی است.
او افزود: همواره در دانشکده منابع طبیعی حفظ منابع طبیعی و انتقال آن به آیندگان بر اساس حافظه تاریخی و تجربه گذشتگان مد نظر مسئولان بوده است نه بهره‌برداری از آن.
وی با بیان اینکه در حوزه منابع طبیعی بهره‌وری از منابع طبیعی مبتنی بر ارزش‌ها، حافظه تاریخی و حفظ شیوه‌های قدیمی تا به امروز است، تصریح کرد: در اینجا است که منابع طبیعی با مردمشناسی، سنت‌ها، شیوه‌های اداره مراتع و .... ارتباط پیدا می‌کند.
طباطبایی اظهار داشت: در شکل‌گیری ارتباط میان طبیعت و انسان و پدید آمدن میراث فرهنگی منابع طبیعی نیز میتواند دخیل باشد زیرا که پاسخ به کجایی ایران را می‌توان از درون منابع طبیعی یافت.
- دسترسی پژوهشگران به پایگاه‌های اطلاعاتی گیاهان باستانی
کامران احمدی رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت از آثار تاریخی - فرهنگی دیگر سخنران این نشست بود که با اشاره به همکاری این پژوهشکده با مراکز دانشگاهی گفت: پژوهشکده حفاظت و مرمت در دو بخش امور آزمایشگاهی و حفاظت و مرمت اشیاء موزه‌ای و سایت‌های باستان‌شناسی فعالیت می‌کند.
او با اشاره به زمینه‌های همکاری مشترک میان این پژوهشکده با دانشکده منابع طبیعی افزود: به عنوان نمونه طرح موزه سبز توسط پژوهشکده حفاظت و مرمت با همکاری ایکوم ایران در حال شکل‌گیری است که می‌توان در پیشبرد اهداف آن از همکاری‌های این دانشکده بهره ببریم.
احمدی با اشاره به نیاز پژوهشگران به پایگاه‌های اطلاعاتی در زمینه درختان و گیاهان باستانی، افزود: دانشکده منابع طبیعی میتواند در این زمینه با این پژوهشکده همکاری کند.
وی در پایان گفت: پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی آمادگی دارد تا در صورت نیاز تابلوهای نقاشی موجود در کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده منابع طبیعی را با استفاده از توان پژوهشگران مرمت کند.
- احیاء هرباریوم پژوهشکده مردمشناسی
دیگر سخنران این نشست علیرضا حسن‌زاده رییس پژوهشکده مردمشناسی بود که با اشاره به همکاری یکساله دانشکده منابع طبیعی با پژوهشکده مردمشناسی، گفت: حاصل این همکاری برگزاری یک همایش و انتشار 3 جلد کتاب و 110 مقاله در حوزه زیست محیطی و دانش بومی و انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بین دو نهاد است.
وی قوم جانورشناسی، قوم گیاه‌شناسی، منشور تنوع فرهنگی، مردمشناسی منظر، دانش بومی و ... را زمینه‌های همکاری پژوهشکده مردمشناسی و دانشکده منابع طبیعی اعلام کرد.
او گفت: پژوهشکده مردمشناسی هرباریوم با ارزشی را در اختیار دارد که در سالهای گذشته با انتقال پژوهشگاه به شیراز آسیب‌های جدی دیده و امیدواریم با کمک کارشناسان دانشکده منابع طبیعی بتوانیم آن را دوباره احیا کنیم.
- قدمت 115ساله محل فعلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی
علی سلاجقه رییس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نیز در ادامه با اشاره به فعالیت‌های این مرکز گفت: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی 240 عضو هیأت علمی و 4 هزار دانشجو در 52 رشته دکتری دارد.
او با اشاره به قدمت 115ساله محل فعلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی که در اراضی کاخ سلیمانیه کرج واقع شده است، افزود: انجام هر اقدامی در این مرکز منوط به موافقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
وی ساختمان مارکف، نخستین بنای مدرسه فلاحت، بزرگترین موزه جانورشناسی خاورمیانه، باغ گیاه‌شناسی و ... را از دارایی‌های با ارزش پردیس کشاورزی و منابع طبیعی اعلام کرد و افزود: به عنوان سربازان میراث فرهنگی تمام تلاش خود را برای حفظ این مراکز انجام می‌دهیم.
وی با بیان اینکه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در زمینه‌های مختلف میتواند با پردیس کشاورزی و منابع طبیعی همکاری کند پیشنهاد کرد پژوهشگاه یک پژوهشکده مجازی در این دانشکده تأسیس کند تا همکاری‌ها گسترده‌تر شوند.
محمد جعفری رییس دانشکده منابع طبیعی دیگر سخنران این نشست گفت: دانشکده منابع طبیعی در تمامی زمینه‌هایی که مربوط به منابع طبیعی است پافشاری می‌کند.
او با بیان اینکه توجه به گذشته میتواند در نگاه به آینده موثر باشد افزود: دانشکده منابع طبیعی آمادگی دارد در تمامی زمینه‌های مشترک با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همکاری کند.
در ادامه این نشست اساتید و اعضای دانشکده منابع طبیعی به ارائه نظرات و پیشنهادات در زمینه ایجاد همکاری میان پژوهشگاه میراث فرهنگی با این نهاد پرداختند.
گفتنی است: بهشتی به اتفاق هیأت همراه از موزه جانورشناسی و باغ گیاه‌شناسی مجموعه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران بازدید کردند.