اين توصيف علاوه بر غيردقيقبودن، ضربهاي هم به شيعيان و هم به سنيهاي عراق است كه دست در دست هم در تلاش براي شكست داعش هستند. برخلاف آنچه برخي اين عمليات را نبردي به رهبري ايران ميخوانند عمليات فلوجه به رهبري عراقيها و با حمايت ايران و آمريكا بوده است. سر پيكان اين عمليات اتفاقا نيروهاي ويژه عراقي بودهاند كه توسط آمريكاييها آموزش ديدهاند و بين محليها به واحد طلايي مشهور هستند. اين نيروها كه از شيعيان و سنيها تشكيل شدهاند توسط فرماندهي كرد هدايت ميشوند.
از همه مهمتر در كنار نيروهاي امنيتي سني و نيروهاي شبهنظامي شيعه هزاران نيروي قبايلي سني حضور داشتند كه باز هم توسط برخي رسانه بهصورت غيردقيق بهعنوان شبهنظاميان شيعه خوانده شدند. نقطه اصلي و محوري پوشش رسانهاي عمليات فلوجه اما در بسياري موارد شبهنظاميان شيعهاي بودند كه نهتنها نقش اساسي در شكست داعش داشتهاند بلكه محور اصلي آزادي بسياري از مناطقي بودهاند كه از داعش بازپس گرفته شده است. اين نيروهاي شيعه در حومه فلوجه مستقر بودند و حتي وارد شهر فلوجه نشدند.
با وجود اين اما برخي باز هم اين ترس بيمورد را بزرگنمايي كردند كه اگر شيعيان وارد يك شهر سني شوند چه مشكلاتي پيش ميآيد. شايد خيلي سخت باشد كه جلوي مجازات و تلافي از داعش در هر نوع سناريوي پسا داعش و پايان دوران اين گروه را گرفت و شايد موارد و پروندههايي از خشونت در اين رابطه هم موجود باشد. اما نشان دادن اين خشونتها بهعنوان جنگ شيعه و سني يك تصور سادهانگارانه از واقعيتهاي موجود است.
داعش بهصورت سيستماتيك دست به نابود كردن شهرها و جوامع در مناطق تحت تصرف خود با همكاري برخي از محليها زده است. وقتي شهري از دست داعش آزاد ميشود فقط نيروهاي شيعه يا شبهنظاميان نيستند كه بهدنبال انتقام هستند. سنيهايي كه در اشغال و ظلم داعش زندگي كردهاند همين حس انتقام را دارند. چون آنها بهخوبي ميدانند كه چه كساني در همسايگي يا شهرشان با داعش همكاري داشتهاند.
وقتي تكريت در مارس 2015توسط نيروهاي عراقي آزاد شد نبرد سختي ميان قبايل بهوجود آمد. محليها بهدنبال انتقام از كساني بودند كه به داعش كمك ميكردند و با اين گروه همكاري داشتند. اما باز هم حتي اين نبرد سني-سني از سوي بسياري از تحليلگران بهعنوان جنگ شيعه و سني توصيف شد.
در حال حاضر ديناميك قومي تنها يكي از چند فاكتوري است كه به بحران عراق و مناطق اطراف دامن ميزند اما بسيار مهم است كه روزنامهنگاران و تحليلگران غربي بيشتر از آنچه در واقعيت عراق وجود دارد به فرقهگرايي دامن نزنند. جنگ با داعش يك نبرد فرقهاي ميان عراقيها نيست بلكه نبرد يك ملت با تروريسم است. پوشش برخي رسانههاي منطقهاي از نبرد فلوجه و توصيف آن بهعنوان جنگ فرقهاي با توجه به ماهيت دولتي آنها و پيگيري سياستهاي كشورشان تعجببرانگيز نيست. رسانههاي غربي اما بايد بسيار دقيقتر باشند و در زمين داعش بازي نكنند و بدانند كه داعش يكي از اهدافش اين است كه اين نبرد را تبديل به جنگ فرقهاي سياه و سفيد در منطقه كند.
- كارشناس مسائل عراق
- منبع: سيانان