اردک حسود، رسید به پلیکان دید. چه منقار خوبی دارد.گفت من از این منقارها می‌خواهم و منقارش را با پلیکان عوض کرد. اردک حسود، گردنش را با گردن قو و پاهایش را با پاهای مرغ ماهی‌خوار عوض کرد.

خلاصه اردك حسود، تبديل شد به يك موجود بي‌هويت. نه ديگر اردك بود، نه پليكان، نه مرغ ماهي‌خوار... اين يكي از انيميشن‌هايي است كه اسفنديار احمديه ساخته  است.

من چندبار سالن‌هاي موزه‌ي هنرهاي معاصر را بالا و پايين رفتم. با صبر و حوصله گوشي‌ها را به گوشم مي‌زدم و با تصويرهاي انيميشن‌ها همراه مي‌شدم.

در اين نمايشگاه، مي‌تواني مجله‌هاي قديمي كودك و نوجوان را هم ببيني، مثل  مجله‌ي «بازي كودكان» كه جزء اولين مجلات حوزه‌ي كودك و نوجوان است و در سال 1323 به مدیریت ابراهیم بنی‌احمد و همکاری عباس یمینی شریف منتشر مي‌شد. نسخه‌هاي سال‌هاي دور كيهان‌بچه‌ها يا اطلاعات كودك را هم مي‌تواني ببيني.

 

عكس‌هاي فيلم «مدرسه‌ي موش‌ها» به كارگرداني مرضيه برومند

 

نمايشگاه كارنامه‌ي« فرهنگ دیداری کودکان ایران» از پنج خرداد 95 در موزه‌ي هنرهاي معاصر آغاز به كار كرد و تا 25 مرداد فعاليت آن ادامه دارد.

در اين نمايشگاهِ پژوهشي، آثار ديداري حوزه‌ي كودك‌و نوجوان را مي‌بينيم؛ آثاري كه از سال 1330تا 1360 در ايران خلق شده است. پوسترها، تصاویر، کتاب‌ها، مجله‌ها و فیلم‌ها و ديگر محصولات ديداري اين سال‌ها گردآوري شده.

آثار این نمایشگاه از مجموعه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شورای کتاب کودک، فیلم‌خانه‌ي ملی ایران و مجموعه‌های شخصی تهیه شده است.

در بخش تماشاخانه هم  فيلم‌هايي درباره‌‌ي کودکان یا برای کودکان از همین دوره‌ي سی‌ساله از ششم خردادماه به مدت یک هفته در سالن سینما‌تک موزه‌ي هنرهای معاصر تهران به نمایش در آمد.

«آزادی آمریکایی»، ساخته‌ي پرویز کلانتری در سال 58، «راه‌حل اول»، ساخته‌ي عباس کیارستمی، «یک قطره خون، یک قطره نفت»، ساخته‌ي فرشید مثقالی و «موش و گربه» ساخته‌ي اسفندیار احمدیه به‌عنوان اولین انیمیشن رسمی ایران از جمله فیلم‌هایی است که به‌نمایش درآمد.

 

ماهي سياه كوچولو، ‌تصويرگر: فرشيد مثقالي

 

عكس‌هاي قديمي از فضاي مدرسه‌ها و كتاب‌هاي درسي كتاب‌هاي چاپ سنگي، كتاب‌هايي مثل اميرارسلان نامدار و منظومه‌ي موش و گربه‌ي عبيدزاكاني و نقاشي‌هايي كه به‌قلم هنرمنداني چون محمود جوادي‌پور و جعفر تجارتچي خلق شده است.

ما در اين نمايشگاه با آدم‌هايي كه در توليد آثار ديداري كودكان و نوجوانان نقش داشته‌اند هم آشنا  مي‌شويم. مثل «فرديدرك تالبرگ»، اهل روسيه كه كتاب‌هايي را در ايران تصويرگري كرد؛ كتاب‌هايي مثل «ملانصرالدين» و«عروسك موطلايي».

دراين نمايشگاه، وضعيت سياسي كشور و قدرت‌هاي شرق و غرب و تأثير آن‌ها را بر توليدات فرهنگي كودك و نوجوانان مي‌تواني درك كني.

آشنايي با جعفر تجارتچي و كارهاي انيميشني كه ساخته است و تماشاي  كارهاي تصويرگري محمود جوادي‌پور كه بيش‌تر نقاشي ‌است.

تصويرگري‌هاي زيباي فرشيد مثقالي براي كتاب«ماهي سياه كوچولو» كه  برنده‌ي جايزه‌ي هانس‌كريستين اندرسن شد، تصويرگري‌هاي علي‌اكبر صادقي و...خيلي جالب است.

 

كتاب جغرافيا براي پنجم و ششم دبستان

 

تازه در اين نمايشگاه مي‌تواني ماجراهاي «سهيلا در سرزمين عجايب» را  در اطلاعات كودكان بخواني، كه همان ماجراي«آليس در سرزمين عجايب» است.

در نشريه‌هاي قديمي نام قهرمانان قصه‌ها هم به نام‌هاي بومي تغيير پيدا مي‌كرد، مثل ماجراي «بهروز و برفي» كه همان ماجراي «تن تن و ميلو» است.

با گشت‌وگذار در نمايشگاه مي‌تواني ببيني تصويرگري كودك و نوجوان چه‌قدر تا امروز تفاوت كرده و چگونه به رشد و شكوفايي رسيده است.

مي‌تواني كتاب‌هاي علوم و جغرافيايي كه متعلق به پدر بزرگ‌ها و مادربزرگ‌هاي نسل شما هستند ببيني و تأثير پيروزي انقلاب اسلامي را در سال 75 بر تصويرگري‌ها و آثار ديداري تماشا كني و با تغييرات اجتماعي آن دوران همراه ‌شوي.

 

پوستر فيلمي از «نورمن ويزدم»، كمدين انگليسي

 

جالب است به هر حال اگر از امتحان‌ها خلاص شدي موزه‌ي هنرهاي معاصر فضاي خيلي خوبي است كه ببيني نقاشي و انيميشن‌هاي كودك و نوجوان چه تغييراتي داشته اند و چه  مسيري را طي كرده‌اند.

اين نمايشگاه به‌همت علی بختیاری و با همراهي ياشار صميمي و پيمان پورحسين، نمايشگاه‌گردانان اين نمايشگاه و البته با همكاري و كمك مدير موزه‌ي هنرهاي معاصر برپا شده است.‌

جمع‌آوري اين مجموعه حدود 10 سال طول کشیده، برای این نمایشگاه سه‌هزار نسخه سند بررسی شده و چکیده‌ای از آن‌ها براي نمايش انتخاب شده‌اند.

این نمایشگاه نخستین رویداد از این دست است که به جای نمایش آثار موزه‌ای و فاخر، قطعاتی از آرشیوها از جمله بریده‌ي روزنامه‌ها و جراید، عکس‌های خانوادگی، کارنامه‌های مدارس و... را در معرض دید مخاطبان قرار می‌دهد.

براي دريافت اطلاعات بيش‌تر مي‌تواني با شماره‌‌ي تلفن 88989374 تماس بگيري.

 

عكاسي از نمايشگاه: محمود اعتمادي