به گزارش همشهري، ديروز هم روند نزولي شاخص كل بورس تهران ادامه پيدا كرد. اين شاخص كه تا دقايقي قبل از پايان زمان مبادلات درساعت 12:30، نزديك به 220واحد نزول كرده بود، به كمك انجام چند معامله بلوكي قدري به پاخاست و از شدت نزولش كاسته شد و در نهايت با 117واحد كاهش به‌كار خود پايان داد. البته اين رويه جديد نيست اما ظاهرا تداوم وضع نامطلوب بورس كه سرمايه‌گذاران را كم حوصله‌تر از قبل كرده، سهامداران را وادار به واكنش كرده است. در اين شرايط، طنزپردازي برخي سهامداران حرفه‌اي در گروه‌هاي تلگرامي فضاي جالبي را بر حاشيه معاملات بورس حاكم كرد.
- معاملات بلوكي چيست؟
معاملات بلوكي، شامل سفارش يا سفارش‌هاي خريد يا فروشي است كه براي فروش يا خريد بخش بزرگي از سهام يك شركت ثبت مي‌شود و در آن محدوديت حجم و قيمت رعايت نمي‌شود. معاملات بلوكي عمدتا توسط سهامداران بزرگ انجام مي‌شود. آنها قادرند تعداد زيادي از سهام را در قالب يك بلوك خريداري كنند. از 3سال پيش به‌دليل آنكه اين معاملات هم روي شاخص و هم روي ساختار رواني بازار تأثير مي‌گذاشت انجام معاملات بلوكي را از معاملات عادي جدا كردند و بازار جديدي براي آن درنظر گرفتند به اين دليل كه سهامداران كوچك عموما دنباله‌رو سهامداران بزرگ هستند و زماني كه يك بلوك خريدو فروش مي‌شود سهامداران كوچك نيز از آن تبعيت و دنباله روي مي‌كنند. سهامداران زيان‌ديده بورس كه در طول 2ماه 7تا 25درصد زيان كرده‌اند با ادامه روند نزولي وارد يك گفتمان طنز در فضاي مجازي شده‌اند كه نوك پيكان آنها به‌سوي معاملات بلوكي و وضعيت اين روزهاي بازار سرمايه نشانه رفته است.
- نمونه‌اي از طنزهاي بورسي
يكي از فعالان قديمي بازار كه تاكنون چند كتاب در حوزه سرمايه‌گذاري و بورس تاليف كرده در يك كانال تلگرامي خطاب به مسئولان سازمان بورس نوشت: «عزيزانم در سازمان بورس، ببخشيد تورو خدا اين روزا خيلي وقتتون رو مي‌گيرم.
- يه چيزي زود مي‌گم و ميرم.
ما سهامداراي فهميده‌اي هستيم مي‌فهميم بعضي روزا ممكنه بازار بي‌دليل منفي بشه. ما مي‌فهميم وضع اقتصاد خوب نيست و بازار و روندش هم تابعي از اقتصاده، ولي وقتي شما بلوك مي‌زنيد و با معاملات بلوكي شاخص رو مثبت مي‌كنيد ما احساس مي‌كنيم داريد به فهم و شعورمون توهين مي‌كنيد. از شما چه پنهون ما خيلي رو فهم و شعورمون حساسيم. ما دلمون مي‌خواد اگر بازار منفيه راديو بگه منفيه، تلويزيون بگه منفيه كه صدامون به گوش مسئولان امر برسه. شما با بلوك زدن دستتون رو مي‌ذاريد رو دهن ما و نمي‌ذاريد جيغ بزنيم.
تو اين حالت احساس مي‌كنيم داره تقلبي رخ مي‌ده و شما براي اينكه گزارش‌هاي خوشگل به رئيس‌هاتون بديد خرج‌تون رو از ما جدا مي‌كنيد. مي‌شه لطفا تو تيم ما باشيد؟ شما مگه براي معاملات بلوكي يه تابلوي جدا نداريد؟ خب اگر ما اشتباه فكر مي‌كنيم چرا اونجا بلوك‌هاتون رو نمي‌زنيد؟ بياييد اگر شاخص منفيه و بازار مشكل داره همه با هم مسئوليتش رو به گردن بگيريم و يه فكر اساسي كنيم براش.»اين نوشته بلافاصله مورد استقبال سهامداران قرار گرفت. حتي برخي مديران شناخته شده بازارسرمايه هم اين نوشته را در شبكه‌هاي اجتماعي خود بازنشر دادند.
يك گروه ديگر در شبكه اجتماعي هم كه به‌دليل استفاده از پيشوند «محبوب» براي مديران سازمان بورس، شناخته شده است، از موج طنزپردازي‌ها و انتقادهاي نرم با استفاده از اين شيوه بركنار نماند به‌طوري كه يكي از اعضاي اين گروه تلگرامي با كنايه زدن به معاملات بلوكي اين روزهاي بورس، با طنز گزنده‌اي نوشت: «حداقل در ماه مبارك رمضان به اين كارگران بيچاره بلوك‌سازي و بلوك‌زني استراحت بديد، بندگان خدا زبان روزه گناه دارند، خدارو خوش نمي‌آد.»
- ظهور ادبيات تازه در بازارسرمايه
در طول 4سال گذشته و همزمان با آغاز دوره ركود بزرگ قبل كه 2سال طول كشيد ادبيات جديدي در بازار سرمايه شكل گرفته كه يك ادبيات چندپهلو و حاوي انتقادهاي تلخ اقتصادي در قالب طنز است. سال گذشته هم در زمان اوج ركود در بورس نوشته‌ها، فايل‌ها و كليپ‌هايي در فضاي مجازي منتشر شد كه ضمن انتقاد نسبت به وضع موجود سهامداران را از بار رواني زيان‌هاي سنگين خلاص مي‌كرد و در عين حال از مسئولان طلب كمك و ياري مي‌كرد.
هرچند هنوز تحليلگران آثار بروز چنين گفتماني را پس از نزول‌هاي سنگين بر بورس بررسي نكرده‌اند اما كارشناسان قديمي بازار سرمايه با استناد به علوم مالي رفتاري، گسترش فضاي گفتمان طنز انتقادي در بازار سرمايه را از بسته بودن فضاي نقد واقعي در بازار سرمايه ناشي مي‌دانسته و آن را راهكار ابداعي سهامداران براي كاهش فشار‌هاي رواني حاصل از سرخوردگي و زيان‌ديدگي مي‌دانند.