یک روز در ایستگاه اتوبوس منتظر نشستهای. نگاهت به نقشهی محله که در دیوارهی شیشهای ایستگاه نصب شده میافتد و میبینی روی نقشه را با ماژیک سیاه خطخطی کردهاند.
یک روز... نه همیشه درختهایی را میبینی که روی تنهشان با چاقو خراش دادهاند و تاریخ زدهاند یا شعر نوشتهاند یا نامشان را حک کردهاند.
آیا انسانهای غارنشین از این شهر گذر میکنند؟ نه! در دنیای جدید به این افراد «وندال»* میگویند. «وندالیسم» برگرفته از واژهي وندال است. روحیهی تخریبگری قوم وندال باعث شد همهی رفتارهای بزهکارانهای را که به منظور تخریب اشیا و اموال عمومی و نابودی آثار هنری انجام میشود، وندالیسم بنامند.
البته جامعهشناسان معتقدند افرادی که تمایل وندالیستی دارند دو گروهاند؛ عدهای آگاهانه و با نیت نوشتن یادگاری دست به این کار میزنند و عدهای هم از سر خشونت به این کار میپردازند.
یادگارینوشتن روی در و دیوارها و مبلمان شهری در تعریف وندالیسم قرار میگیرد. منطقی است که بعد از اختراع کاغذ و با وجود اینهمه دفتریادداشت رنگی و زیبا در مغازهها، دیگر یادگارینوشتن روی دیوارهای شهر جایی نداشته باشد، چون شهر كه دفتر یادداشت نیست!
حالا از شما سؤالی دارم. آیا تا به حال روی دیوار یا درخت و... یادگاری نوشتهايد؟
عماد 16 ساله، هیچ توجهی به دیوارهای شهر ندارد و میگوید: «اصلاً حواسم به در و دیوار نیست. نه خودم مینویسم، نه تا به حال دقت کردهام کسی چنین کاری بکند!»
باران 15 ساله اما با خنده میگوید: «منظوری نداشتیم! پارسال ما را از طرف مدرسه با یک اتوبوس شرکت واحد به اردو بردند. موقع برگشتن کلی یادگاری روی صندلیها نوشتیم ميخواستیم از خودمان اثری به جا بگذاریم، حتی با تبلت یکی از بچهها از آنها عکس هم گرفتیم.»
برای باران دربارهي وندالها صحبت میکنیم. اما او و دوستانش آن روز بدون هیچ قصدی تبدیل به وندال شده بودند!
امیرعلی 14 ساله هم ميگويد كه از بچگی عادت دارد روی دیوارها بنویسد. وقتی کوچکتر بود، در راه برگشت از مدرسه غلطهای دیکتهاش را روی آجرها مینوشت و حالا هم همیشه ماژیک در دستش است.
در مسیرهایی که ميگذرد، روی دیوار، نیمکت و سطلهای زباله همیشه نوشتههایی با دست خط او دیده میشود. البته امیرعلی نمیداند این دستخطهای ساده چه تأثیری بر زیبایی شهر دارند. او هم یادش رفته که دفتر یادداشت در کیف مدرسهاش است!
* وندال نام قومی است از اقوام ژرمن ـ اسلاو، در قرن پنجم میلادی. قومي جنجگو و خونخوار ومهاجم كه به سرزمینهای اطراف قلمروشان حمله میکردند و بعد از تخریب مناطق تصرف شده، اموال مردم را غارت میکردند.
عكسها: خبرگزاري ايسنا