خطوط ريلي در اين 2منطقه براي اهالي چندين محله جنوبي پايتخت بسيار دردسرآفرين شدهاند؛ چه خطوطي كه به زيرزمين رفتهاند و چه خطوطي كه با وجود وعده و وعيدهاي فراوان همچنان روي سطح زمين جا خوش كردهاند. اما گويا آسيبهاي اجتماعي ناشي از وجود خطوط ريلي و عبور و مرور پرخطر قطارهاي خط تهران- تبريز به چشم مسئولان وزارت راه و شهرسازي و شركت راهآهن نميآيد. اين در حالي است كه اطراف حريم خطوط ريلي بخش مسكوني محله شادآباد، محل امني براي تجمع معتادان كارتنخواب شده است.
در منطقه 18و محله خليجفارس شمالي نيز، گذرگاههاي زيرزميني عابرين پياده و خودروها آنقدر وضعيت اسفناكي دارند كه اغلب اهالي عبور از روي ريل راهآهن را به آنها ترجيح ميدهند. از سوي ديگر تا پيش از شروع ماه رمضان، طبق آنچه نيروي انتظامي محله اطلاع داده، آمار كيفقاپي و ايجاد مزاحمت براي نواميس در كوچه بلفكه جنوبي كه چسبيده به خط ريلي قرار دارد، نسبت به كوچههاي پايينتر همچون صاحبالزمان، بسيار بالاتر بوده است. البته علياكبر همتي، عضو شورايار اين محله علت اصلي را وضعيت فعلي خطوط ريلي دانست و گفت: «نميشود انتظار داشت نيروي انتظامي دائما منطقه گسترده اطراف خطوطي به طول 10كيلومتر را با نيروي انساني تحت نظر داشته باشد.»
اين موارد را يكي از اعضاي شوراي شهر تهران پس از بازديد خود از منطقه 17و 18نيز به آن اشاره كرد. الهه راستگو با بيان اينكه اگرچه انتقال خطوط ريلي به زيرزمين در منطقه 17، آلودگي صوتي را كاهش داده، اظهار داشت: «اما متأسفانه ساير معضلات و مشكلات ناشي از آن به قوت خود باقي است.» شهروندان منطقه 18نيز متحمل رنجهاي بيشماري هستند كه تنها بخشي از معضلاتشان منعكس شده است.
- دعوت براي حضور
اما چاره كار چيست؟ پيش از اينكه جواب چنين سؤالي داده شود بايد به نكتهاي مهم اشاره كرد: آنگونه كه بهنظر ميرسد شركت راهآهن ايران علاقه بسياري به زمينهاي اطراف خطوط ريلي دارد.احمد دنيامالي، رئيس كميسيون عمران و حملونقل شوراي شهر تهران نيز اواخر سال گذشته با تأييد چنين نكتهاي گفت كه براي نزديك شدن نظرات دوطرف (راهآهن و مديريت شهري) جلسات مشتركي برگزار خواهد شد. البته به گفته وي كارشناسان طرف شهرداري براي هر متر اين زمين ارزشگذاري كردهاند اما مسئولان راهآهن مدعي هستند زمانيكه ميخواستند پروژه را اجرا كنند قرار بوده پول پروژه از اين زمين تأمين شود. دنيامالي بهمن 94عنوان كرد كه تا اواخر خرداد 95موضوع نتيجه انتقال خطوط ريلي تهران به خارج شهر مشخص ميشود. حالا اما خبر ميرسد كه شركت راهآهن ارادهاي براي چنين اقدامي ندارد.
به همينخاطر رئيس كميته عمران شوراي شهر تهران ديروز در گفتوگو با همشهري ضمن استقبال از حضور مديرعامل شركت راهآهن در جلسه شورا براي ارائه توضيحات لازم، گفت: «حتما درخواست دعوت از آقاي پورسيدآقايي را طي نامهاي كتبي به آقاي چمران ارائه خواهيم داد و اميدوارم سهشنبه هفته آينده اين اتفاق بيفتد.»
- هواي ريل هم حريم است
ناگفته نماند شوراي شهر تهران طي مصوبهاي به شهرداران مناطق 17و 18مجوز داده تا در قالب طرحي يكپارچه اطراف خطوط راهآهن را با رويكرد فضاي سبز و ايجاد مبلمان شهري و ساخت پاركينگ طبقاني ساماندهي كنند. اما بهگفته شاكري، شهرداريهاي مناطق حتي نميتوانند پلهاي عابر پياده مكانيزه روي خطوط نصب كنند، چراكه بخش هواي ريل هم جزو حريم بهحساب ميآيد. وي اضافه كرد كه مديريت شهري بارها آمادگي خود را براي تهاتر كردن زمين اعلام كرده اما شركت راهآهن تمايلي به اين كار ندارد.
با اين اوصاف هنوز خانوادههاي ساكن بخش جنوب غربي پايتخت نهتنها بايد لرزشهاي گاه و بيگاه قطارها را تحمل كنند بلكه همچنان بايد نگران پا گذاشتن كودكانشان روي خطوط ريلي باشند. رانندگان نيز بهخاطر وضعيت 3زيرگذر خودرويي غيرقابل استفاده مجبورند مسافت زيادي را طي كنند و البته برخي هم جرأت نميكنند ساعت 8شب به بعد نزديك خطوط راهآهن و بزرگراه فتح شوند.
- خلف وعدهاي ديگر به غيراز زيرزميني شدن خطوط
بهار 92بود كه اهالي محله خليجفارس بهخاطر خلف وعده وزير راه و شهرسازي دولت دهم، ساعتها كنار خطوط ريلي تجمع ميكردند تا شايد صداي اعتراضشان، مسئولان را براي اقدامي مناسب تكان دهد. آن زمان معاون فني زيربنايي شركت راهآهن جمهوري اسلامي ايران اعلام كرد كه امكان حفر تونل حدفصل رودخانه كن تا ايستگاه نيكپسندي (بلوار خليجفارس) وجود ندارد. ادعايي كه به قول چند كارشناس فني زيرسؤال بردن توان فني مهندسي كشور بود.
اما صحبتمان غير از اين است؛ آنجا كه معيني، معاون فني زيربنايي شركت راهآهن آن موقع عنوان كرد: «تعهد داريم براي مردم آن منطقه آلودگي صوتي، آلودگي محيطزيست و عبور مسير ريلي از زيرگذرهاي موجود را ارتقا دهيم و تا حد ممكن در كاهش لرزشهاي جانبي تلاش كنيم.» اقدامي كه هنوز پس از 3سال عملا رنگ واقعيت بهخود نگرفته و عمليات كند يكخط جديد نيز به مشكلات افزوده است.