اين در حالي بود كه در بازار خارج از بورس نبود يك مكانيسم كارا براي تعيين قيمت و همچنين قيمت‌گذاري دولتي فضاي غيررقابتي را در اين صنعت به‌وجود آورد و در نهايت پس از وقوع ركود اقتصادي از سال92 اين رويه وارد مرحله تازه‌تري شد.
- وقوع ركود با سيمان چه كرد؟
با آغاز ركود اقتصادي از يك طرف حجم تقاضا براي خريد سيمان به‌دليل ركود اقتصادي كمتر شد و از سوي ديگر فرصت صادرات در برخي بازارهاي صادراتي نظير عراق به‌دليل جنگ و بحران‌هاي سياسي از دست رفت.در عين حال حجم تقاضاي دولت هم تحت‌تأثير كاهش شديد درآمدهايش (ناشي از كاهش فروش نفت و پس از آن كاهش قيمت نفت) كاهش يافت.همه اين عوامل منجر شد كه موجودي انبار شركت‌هاي توليد‌كننده سيمان در سال93 به مرز 20ميليون تن برسد و انبار كارخانه‌ها پر از محصولاتي شود كه به‌دليل ركود اقتصادي مشتري نداشت.
پر شدن انبار‌ها، كارخانه‌هاي سيمان را مجبور به فروش اعتباري سيمان كرد اما اين فروش اعتباري هم به كلاهبرداري ختم شد چراكه چك‌هاي خيلي از خريداراني كه سيمان را جلوي در كارخانه‌هاي سيمان به‌صورت مدت‌دار(چك‌هاي 3ماهه) خريداري مي‌كردند، برگشت خورد. اين رويه منجر به كسري وجوه در گردش و وقوع بحران‌هاي مالي در صنعت سيمان شد.
- تصميم براي ورود به بورس كالا
پس از افزايش مشكلات صنعت سيمان توليدكنندگان به اين فكر افتادند كه بخشي از مشكلاتشان را از طريق عرضه در بورس كالا رفع كنند. براي همين از 2سال قبل مذاكرات فشرده‌اي ميان وزارت صنعت، بورس كالا و مسئولان اتحاديه سيمان برگزار شد تا در نهايت توافق‌هايي در اين زمينه انجام شد. به اين ترتيب به‌نظر مي‌رسد كه پس از گذشت 4سال شركت‌هاي توليد‌كننده سيمان مجاب شدند از مكانيسم‌هاي بورس كالا براي عرضه محصولاتشان استفاده كنند.
- دلايل شكست آزادسازي سيمان
مديرعامل شركت سيمان اصفهان درباره دلايل شكست عرضه سيمان در بورس كالا در ابتداي دهه90 گفت: در سال‌هاي۹۰ و ۹۱ زمزمه‌هاي آزادسازي قيمت سيمان به شرط حضور در بورس كالا بسياري از شركت‌هاي توليد‌كننده را ترغيب به عرضه محصولات در بورس كالا كرد، اما نبود امكان تعيين قيمت واقعي براساس مكانيسم عرضه و تقاضا به‌دليل نقش دولت در تعيين قيمت پايه، باعث شد تا عرضه سيمان در بورس كالا متوقف شود.
مجتبي كاروان درباره دلايل تمايل مجدد براي بازگشت به تالار بورس كالا گفت: فضاي كنوني صنعت سيمان كه مشكل تقاضا و مصرف دارد و همچنين دخالت كمتر نهادهاي دولتي در قيمت‌گذاري اين محصول در كنار جذابيت حضور در بازار سرمايه براي توليدكنندگان به واسطه معافيت مالياتي و امكان تأمين مالي از طريق اين بازار، ازجمله مواردي بود كه بار ديگر صاحبان اين صنعت را به بازگشت به تالار نقره‌اي ترغيب كرده است.
- فروش 1000 تن سيمان، ديروز
به اين ترتيب پس از فراز و نشيب‌هاي گوناگون براي عرضه سيمان در بورس كالا ديروز 2هزار تن سيمان تيپ۲ شركت سيمان اصفهان روي تابلوي معاملات بورس كالاي ايران رفت كه يكهزار تن آن با قيمت پايه ۱۰۵۵ريال مورد معامله قرار گرفت. سرپرست معاملات كالايي كارگزاري مبين سرمايه گفت: فاز دوم عرضه سيمان احتمالا از طريق قرارداد سلف موازي استاندارد انجام خواهد شد. ايرج فرجي به‌عنوان كارگزار عرضه‌كننده افزود: درصورتي كه زيرساخت‌هاي لازم در بورس كالا ايجاد شود، اين عرضه به هفته‌اي 3 يا 4 مرتبه نيز افزايش مي‌يابد.
- به حمايت دولت نياز داريم
دبير انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان گفت: قاطعانه براي ورود سيمان به تالار صادراتي بورس كالا پافشاري مي‌كنيم. عبدالرضا شيخان افزود: ما همچنان درصدد صادرات سيمان از طريق بورس كالاي ايران به بازارهاي جهاني هستيم و براي اينكه بتوانيم براي فروش سيمان صادراتي در بورس كالا برنامه‌ريزي كنيم، به حمايت دولت نيازمنديم. او با بيان اينكه اكنون با مازاد توليد سيمان در كشور روبه‌رو هستيم، تأكيد كرد: با عرضه سيمان صادراتي در بورس كالا مي‌توانيم قيمت‌ها را در مرز رقابتي قرار دهيم و به اين واسطه دست دلالان و سودجويان را از اين بازار كوتاه كنيم، البته اين كار زماني نتيجه خواهد داد كه موانع ورود به بورس كالا از سر راهمان برداشته شود.
- بورس كالا بازار صادراتي سيمان مي‌شود
مديرعامل بورس كالاي ايران گفت: هم‌اكنون با مازاد شديد عرضه سيمان در كشور مواجه هستيم و براي صادرات بايد يك بازار نظام‌مندي وجود داشته باشد؛ بنابراين طبق هماهنگي‌هاي انجام شده با مراجع مختلف قرار است عرضه صادراتي سيمان از طريق بورس كالا انجام شود. حامد سلطاني‌نژاد گفت: بورس كالا تسويه معاملات با ارزهايي همچون دلار و يورو را در تالار صادراتي در دستور كار قرار داده است كه با تحقق آن، حجم كالاهاي صادراتي و نفوذ قيمت‌هاي ايران در منطقه بيشتر مي‌شود.