اقبال شاكري عضو شوراي شهر تهران، در توضيح جزئيات گزارش سردار ساجدي نيا درباره جرايم و بزهكاري‌هايي كه در شهر تهران رخ مي‌دهد، به نقل از وي از تأثير ايجاد معاونت اجتماعي و تجهيز كلانتري‌ها به دوربين بر كاهش پرونده‌ها اشاره كرد و گفت:«بسياري از درگيري‌ها در كلانتري‌ها حل و فصل مي‌شود.»
اين تأكيد رئيس پليس پايتخت و اذعان به اهميت تجهيز كلانتري‌ها به دوربين در حالي است كه اين موضوع در قالب طرح «مكنا» از حدود 8سال پيش در ناجا شروع شده و با اينكه يكي از طرح‌هاي اساسي نيروي انتظامي محسوب مي‌شود و به رعايت بيشتر حقوق شهروندان كمك مي‌كند هنوز به‌طور كامل اجرا نشده است.
پيش‌تر در بهمن 94فرمانده ناجا در پاسخ به پرسش همشهري درباره تجهيز همه كلانتري‌ها به دوربين وعده داده بود با تخصيص بودجه لازم، سال آينده[95] در همه كلانتري‌هاي كشور دوربين مداربسته نصب شود.
سردار حسين اشتري با بيان اينكه اگر بودجه لازم اختصاص پيدا كند، سال آينده بخش اعظمي از مراكز ما به دوربين مجهز خواهندشد، گفت:«بناي ما اين است كه همه مراكزي كه پليس در حال خدمت و خدمت‌رساني به مردم است دوربين داشته باشند.»
البته وي پيش از آن نيز با تأكيد بر اينكه ان‌شاءالله سال آينده همه كلانتري‌ها به دوربين مجهز خواهند شد، به خبرنگار همشهري گفته بود: «به‌دليل اينكه نياز به خريد برخي تجهيزات و آماده كردن يكسري زيرساخت‌ها داريم، نمي‌توانيم زمان دقيق براي تجهيز كلانتري‌ها به دوربين بدهيم.»
- مشكل كهنه كمبود اعتبارات
آنطور كه فرمانده ناجا گفته علت اصلي تجهيز نشدن كلانتري‌ها به دوربين مدار بسته تأمين نشدن اعتبارات است.البته نمايندگان مجلس نهم در اين‌باره وعده‌هايي داده و در گفت‌وگو با همشهري بر پيگيري تأمين بودجه مورد نياز طرح تجهيز كلانتري‌ها به دوربين تأكيد كرده‌اند. برخي نمايندگان ازجمله محمد دهقان، عضو هيأت رئيسه مجلس نهم معتقد بودند كه « ناجا در كل كشور بازوي وزارت كشور است و به همين دليل بايد وزارت كشور در حل مشكلات ناجا پيشگام باشد.»
با فرض 1000كلانتري در كشور و تجهيز 70درصد آنها به دوربين مداربسته به اين نتيجه مي‌رسيم كه همچنان300كلانتري كشور به سامانه دوربين مجهز نشده‌اند كه البته پاسگاه‌هاي انتظامي را نيز مي‌توان به اين آمار افزود. با اينكه سخنگوي ناجا پيش‌تر از «سرعت عمل» در تجهيز كلانتري‌ها به سامانه دوربين مداربسته سخن گفته بود، همچنان همه‌‌چيز معطل بودجه است.
كارشناسان و مسئولان نيروي انتظامي معتقدند تجهيز كلانتري‌ها به دوربين‌هاي مداربسته در رعايت حقوق مردم نقش مهمي دارد. سخنگوي دستگاه قضايي نيز چندي پيش به نيروي انتظامي توصيه كرد با توجه به نتايج پيشگيرانه اين كار نسبت به نصب دوربين در كلانتري‌ها اقدام كند.
- دوربين چگونه كمك مي‌كند؟
بسياري از فرماندهان و سركلانترهاي سابق معتقدند نصب دوربين در كلانتري‌ها ضرورت دارد. سردارمرتضي طلايي، عضو شوراي اسلامي شهرتهران درباره اهميت نصب دوربين در كلانتري‌ها به همشهري مي‌گويد: «حتي خود پليس هم بايد دنبال اين موضوع باشد. به‌نظر بنده هر چه اين اقدامات مانند نصب دوربين در كلانتري‌ها سريع‌تر و جامع‌تر انجام شود حتي قبل از آنكه به نفع مردم باشد به نفع مجموعه پليس خواهد بود.»
او با تأكيد بر اينكه يكي از مزاياي اين كار اين است كه مردم مي‌توانند حقوقشان را دنبال كنند، توضيح مي‌دهد:«اما مزيت مهم‌تر اين است كه با امكان فراهم شدن نظارت بر همه بخش‌ها بازدارندگي در سيستم تقويت مي‌شود.اين موضوع در همه دنيا تجربه شده است و تقريبا همه شهرهاي كشورهاي پيشرفته تحت نظارت و مانيتورينگ كامل پليس قرار دارد.»
از نظر اين عضو شوراي شهر تهران اين كار نياز به نوعي فرهنگ‌سازي دارد.يعني بايد به‌گونه‌اي اقدام كه كه نه مردم و نه پليس، نصب دوربين را نوعي تهديد براي خودشان ندانند. سردار طلايي با اشاره به‌وجود نوعي از مقاومت درباره نصب دوربين در كلانتري‌ها مي‌گويد: «چنين مقاومتي دو سويه است و از گذشته در پليس هم وجود داشته. ممكن است الان هم در بخش‌هايي وجود داشته باشد.دليلش هم اين است كه پذيرش اين موضوع توسط جامعه، چه مردم و چه پليس صورت نگرفته.
بايد اين اعتماد‌سازي انجام شود كه اين دوربين‌ها براي تجسس در احوالات شخصي هيچ‌فردي نيست؛نه شهروندان و نه پليس. ممكن است مأمور كلانتري فكر كند نصب دوربين براي مچ‌گيري است درحالي‌كه نصب دوربين‌ها ضريب امنيت دروني پليس را بالا مي‌برد و حقوق شهروندان را هم تأمين مي‌كند.پليس بايد در نقطه‌اي قرار بگيرد كه كمترين حضور فيزيكي و بيشترين كارايي را داشته باشد و اين ممكن نيست به جز تحقق كامل مانيتورينگ همه شهر.»
- چندكلانتري دوربين‌ندارند؟
براساس جديدترين آماري كه نيروي انتظامي اعلام كرده، حدود ۸۰درصد كلانتري‌ها و پاسگاه‌هاي تحت پوشش طرح مكنا (مديريت كيفيت ناجا) به سامانه نظارت توسط دوربين‌هاي مدار بسته مجهز شده‌اند كه اين آمار نسبت به تير و دي امسال به‌ترتيب ۲۰و ۱۰درصد افزايش يافته است.
دفتر سخنگوي ناجا در پاسخ به پرسش همشهري درباره آمار تعداد كلانتري‌ها و پاسگاه‌هاي انتظامي كه به سامانه دوربين تجهيز شده‌اند اعلام كرد: «در چند سال اخير و به‌دنبال راه‌اندازي طرح مكنا كه در راستاي تكريم ارباب رجوع، رضايتمندي هرچه بيشتر مردم و خوشايندسازي محيط واحدهاي نظامي صورت گرفته‌است، كلانتري‌ها با طراحي و مهندسي اصولي، تسريع آمار مراجعات مردم را دنبال مي‌كنند. بالغ بر 560كلانتري، 140پاسگاه مرزي و 4واحد وظيفه عمومي در شهرهاي رشت، زنجان، مشهد و بندرعباس و همچنين فرودگاه‌هاي لارستان، مهرآباد و امام خميني(ره) نشان‌هاي مكنا دريافت كرده‌اند كه حدود 80درصد از اين مراكز اعلام‌شده به سيستم دوربين مجهز شده‌اند.»
با وجود پيگيري‌هاي مكرر همشهري، در آمار اعلامي از سوي مسئولان ناجا هنوز هم مشخص نيست چند كلانتري و پاسگاه انتظامي به دوربين مجهز شده‌اند.فقط براساس اعلام آمار سخنگوي نيروي انتظامي و دفتر وي، آمار كلانتري‌هاي مجهز به دوربين از60درصد در تيرماه امسال اكنون به80درصد افزايش يافته است.البته اگر آمار 85درصدي كه رئيس پليس پيشگيري پيش از اين ارائه كرده را مدنظر قرار دهيم نه‌تنها پيشرفتي در اين زمينه حاصل نشده بلكه 5درصد هم از كلانتري‌هايي كه به دوربين مجهز بوده‌اند كم شده‌است.
حالا تجهيز همه كلانتري‌ها و پاسگاه‌هاي انتظامي سراسر كشور پشت سد تأمين بودجه معطل مانده است.انتظار مي‌رود نمايندگان مجلس دهم پيگير تأمين اعتبار مورد نياز براي تجهيز همه كلانتري‌ها و مراكز پليس به دوربين باشند تا اين طرح اساسي در ناجا به سرانجام برسد.به سرانجام رسيدن اين طرح آنطور كه كارشناسان مي‌گويند به سود مردم خواهد بود و هم به سود شهروندان.
- آمار نامشخص كلانتري ها
هيچ مسئولي در نيروي انتظامي خبر ندارد كه چند كلانتري و مركز پليس به دوربين مجهز شده‌اند. سخنگوي نيروي انتظامي تيرماه 94در دومين نشست خبري خود از مجهز شدن۶۰درصد كلانتري‌ها به دوربين خبر داد و حدود ۲ماه بعد به نقل از رئيس پليس پيشگيري اين آمار را حدود ۷۰درصد اعلام كرد. از آن زمان تا‌كنون هيچ آمار تازه‌اي از توسعه اين طرح اعلام نشده و حتي سردار منتظرالمهدي ارائه آمار دقيق تعداد كلانتري‌ها و پاسگاه‌هاي مجهز به دوربين مداربسته را به جلسه آتي با خبرنگاران موكول كرد. البته سخنگوي ناجا پس از آن چند جلسه با خبرنگاران داشته ولي هيچگاه آماري دراين باره ارائه نكرده‌است.