پيش از اين قرارداد خريد 118هواپيماي ايرباس در همان روزهاي ابتدايي پس از اجراشدن برجام، رسانهاي شد اما اين قرارداد آنطور كه پيشبيني شده بود، پيش نرفت. عدمهمراهي بانكهاي بزرگ فرانسوي در معامله با ايران و همچنين مشكلاتي كه سد راه معاملات دلاري ايران وجود دارد، يكي از موانع مهم سد راه ورود هواپيماهاي جديد از فرانسه به ايران بوده است.
در همين حال طي روزهاي اخير خبر نهاييشدن قرارداد براي خريد 100فروند هواپيماي بوئينگ در رسانههاي داخلي و خارجي منتشر شد. اين موضوع مورد تأييد وزارت خارجه و وزارت خزانهداري آمريكا نيز قرار گرفت. اظهارات محمد جواد ظريف در فرانسه نيز نشان ميدهد كه ايران قصد دارد با نهاييشدن اين قرارداد، زمينه همكاري اروپاييها با ايران را نيز هموار كند. شركتها و بانكهاي اروپايي از هراس جريمههاي احتمالي آمريكا، همكاري با ايران را به تأخير انداختهاند.
محمدجواد ظريف در جريان سفر خود به فرانسه بر همين نكته تأكيد كرده است: «شركتها و بانكهاي فرانسوي نبايد از شعارهاي انتخاباتي يكي از كانديداها در آمريكا نگران باشند زيرا هيچكس نميتواند توافق را پاره يا مذاكره را تكرار كند.»در همين حال سخنگوي وزارت خارجه آمريكا ميگويد: فروش هواپيماي بوئينگ براي اقتصاد آمريكا «خوب» خواهد بود. «جان كربي» درخصوص فروش 25ميليارد دلاري بوئينگ به ايراناير گفت كه شركت بوئينگ براي فروش هواپيماهاي مسافربري خود به شركت ايراني «ايراناير»، در تعامل نزديك با وزارت خارجه آمريكا بوده و براساس همين تعاملات، مجوز فروش را دريافت كرده است. او ادامه داد: «ما براساس برجام تعهد داشتيم مجوز فروش اين هواپيماها و هر تجارت مشروع ديگري با ايران را صادر كنيم.»
جان كربي البته گفت كه هواپيماها به شرط فروخته شده و نبايد به طرف سومي كه از آنها براي مقاصد ممنوع و نظامي استفاده كند، فروخته يا منتقل شود. با وجود اين، كمپين انتخاباتي ترامپ كانديداي جمهوريخواه رياستجمهوري آمريكا با انتقاد از قرارداد بوئينگ با ايران اعلام كرد كه شركت هواپيماسازي بوئينگ بين يك تا 5 ميليون دلار به كلينتون براي تبليغاتش كمك كرده است.
- جزئيات قرارداد
شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران روز گذشته با انتشار بيانيهاي امضاي قرارداد خريد 100فروند هواپيما را از بوئينگ تأييد و اعلام كرد. شركت بوئينگ نيز پيش از اين در بيانيهاي اعلام كرد كه اين قرارداد با مجوز واشنگتن و پس از آنكه دولت آمريكا تأييد كرده كه ايران به تعهدات خود در توافق هستهاي عمل كرده، امضاشده است. براساس اين قرارداد ايران اير 100فروند هواپيما از نسل جديد بوئينگ 737 و مدلهاي 300ER و 900 بوئينگ 777را از اين شركت خريداري ميكند.
- افزايش قيمت سهام بوئينگ
نشريه اقتصادي فوربس اعلام كرد بازار وال استريت واكنش مثبتي به قرارداد احتمالي شركت بوئينگ با ايران نشان داد، بهنحوي كه ارزش سهام اين شركت پس از انتشار خبر خريد ۱۰۰هواپيماي بوئينگ توسط ايران افزايش يافته است. طبق اين گزارش بوئينگ در تلاش است تا از رقابت با رقيب اروپايي خود ايرباس كه اوايل امسال قرارداد مشابهي را با ايران منعقد كرده، باز نماند.
- ايران 551فروند هواپيما نياز دارد
وزير راه و شهرسازي با بيان اينكه ايران تا سال 1404به 551 فروند هواپيما نياز دارد، گفت: هماكنون تاريخ ساخت تنها 12فروند هواپيماي موجود در كشور بعد از سال 2000ميلادي است. عباس آخوندي در گفتوگو با خبرنگاران افزود: هماكنون شركتهاي هوايي ايران 266فروند هواپيما در اختيار دارند كه 100فروند آن زمينگير است.
وي اظهار داشت: ميانگين سن 166فروند هواپيمايي كه هماكنون در كشور پرواز ميكنند حدود 23سال است و براساس استانداردهاي بينالمللي بايد در مدت يك سال آينده از رده خارج شوند. آخوندي با اشاره به خريد هواپيما توسط شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران(هما) از شركت هواپيماسازي بوئينگ افزود: با بوئينگ در آغاز راهي هستيم كه با شركت هواپيماسازي ايرباس داشتيم، اميدواريم با استفاده از روشهاي بينالمللي ناوگان هوايي فرسوده ايران را نوسازي كنيم.