در ابتدای این مراسم و پس قرائت آیاتی از قرآن مجید توسط سید حسین موسوی بلده، سهیل محمودی که اجرای مراسم را بر عهده داشت پس از ارائه توضیحاتی راجع به پیشینه این مراسم از احمد مسجدجامعی برای سخنرانی دعوت کرد.
احمد مسجد جامعی ضمن خیرمقدم به هنرمندان و اندیشمندان حاضر در سالن بیان کرد: جایزه اخلاق و نیایش 7 سال پیش توسط اعضای هیات امنای موزه قرآن پایهگذاری شد. مجید مجیدی، قیصر امینپور و پس از او خانم صفارزاده، دکتر رضا باقری اردکانی، ساعد باقری و استاد احصایی بنیانگذاران این مراسم بودند.
وی ادامه داد: دلیل اینکه مسئله اخلاق را مد نظر قرار دادیم این بود که فکر کردیم توجه به این مسئله امری ضروری است و علیرغم اهمیت موضوع اخلاق هیچ جایزهای با این عنوان و محتوا نداریم در حالی که اخلاق از ضروریات جامعه اسلامی است، جامعهای که در آن شعارهای اخلاقی به کرات بیان میشود.
وی افزود: مسائل اخلاقی در تمام سطوح و گروههای جامعه ممکن است وجود داشته باشد. مثلا آن کسی که کتابسازی میکند و یا کسی که با پایاننامه جعلی مرحلهای را پشت سر میگذارد جزو گروههایی که ما در حوزه مسائل و آسیبهای اجتماعی مطرح میکنیم نیست. آن کسی که از درآمدهای نفتی و ارتباطات بانکی سوء استفاده میکند و یا حقوقهای غیرمتعارف دریافت میکند، چنین وجهی را دارد. در آنجا هم با یک مساله اخلاقی مواجهیم. حال ممکن است اخلاق فردی یا اخلاق جمعی باشد. اینها مسائلی است که در جامعه ما وجود دارد و توجه به آنها ضروری است.
مسجدجامعی اظهار کرد: من فکر می کنم هر چه ما از آن سالها فاصله گرفتیم، توجه به مساله اخلاق در صورتهای مختلف بیشتر خودش را نشان داده است.
وی دلیل انتخاب سالروز میلاد امام حسن مجتبی(ع) برای برگزاری این مراسم را اینگونه بیان کرد: از قدیم این روز بسیار اهمیت داشت و بسیاری از علمای تهران اصرار داشتند که جشن ولادت امام حسن مجتبی(ع) باشکوه برگزار شود و در مجامع مختلف نیز حضور پیدا می کردند. همچنین هرچند امام حسن را به عنوان کریم اهل بیت میشناسند اما یکی از برترین وجوه شخصیت ایشان اخلاق بود، رمضان هم که ماه مهربانی و زدودن کینه از دلها است. تلاقی این موارد با هم زمینهای شد که چنین روزی را برای این مراسم انتخاب کنیم.
وی افزود: نسبت نیایش و اخلاق در منظومه فکری ما به این صورت بود که تقریبا همه آمارها و اطلاعات بیانگر این است که در ماه مبارک رمضان شاهد یک نوع خودشکوفایی در بین شهروندانمان هستیم، نشانهاش هم این است که جرائم کاهش می یابد، ارتباطات و رفت و آمدها و مهربانیها بیشتر میشود. رسیدگی به مستمندان بیشتر میشود که ریشه در اخلاق و مهربانی دارد. حتی در دعاهای این ایام نیز این مهربانی دیده میشود. در دعاهایمان میگوییم خدایا همه بیماران را شفا بده، مشکل همه گرفتاران را رفع کن، نمیگوییم فقط مسلمانان یا اهل ایمان، بلکه یک نظرگاه عام دارد و برای همه بشریت دل میسوزاند.
این عضو شورای شهر تهران اظهار کرد: یک واقعیتی که وجود دارد این است که اخلاق و اخلاقی شدن صرفا از طریق موعظه و سخنرانی و جایزه تحقق پیدا نمیکند بلکه برای اخلاقمند شدن باید ساختارمند و قاعدهمند کار کرد. به خصوص که ما امروزه یک فضای اخلاق فروشی داریم، یعنی کسانی که در قامت اخلاق ظاهر میشوند اما موازین و مبادی اخلاق را رعایت نمیکنند و زیر پا میگذارند و آن رفتار اخلاقی مناسب را ندارند. این فاصلهای است که بین کسانی که متولیان و مسئولین هستند و میخواهند اخلاق را ترویج کنند، با آنچه که در جامعه اتفاق می افتد، وجود دارد. اگر کسانی که میخواهند اخلاق را ترویج کنند آن رفتار را نداشته باشند، موجب پریشانی جامعه میشود ممکن است عکسالعملهای دیگری را از خودش بروز دهد.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم در مورد اخلاق توجهی داشته باشیم تذکر به عالم بالا به این آسانی نیست و از هر زبان و سینهای این کار برنمی آید. ما نیاز به رجوع صادقانه به حق، حقیقت الهی، حقیقت خودمان و حقیقت وقایع اتفاقیه داریم که اینها را در راستای نگرش اخلاقی خودمان بشناسیم و تبیین کنیم و بدانیم که منشاء هر اخلاقی این است که توفیق الهی باشد. نگاهی از آن سوی عالم میتواند کمک کند.
وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: رمضان در حقیقت ماه جمع شدن اخلاق و نیایش است و نماد آن امیرالمومنین علی علیهالسلام و قرآن است. در داستانهایی که از زندگی حضرت وجود دارد، یک رفتارهایی دیده میشود که واقعا خیلی برای ما آموزنده است. عدهای ربط بین مُلک و ملکوت را قائل نیستند، یا ملکوت را انکار میکنند یا اراتباطی بین اینها نمیبینند، در حوزه متدینین هم عدهای هستند که خیال میکنند ارتباطشان با عالم غیب برای همیشه برقرار شده است. حضرت حافظ که حافظ قرآن است میفرماید که «چو بید بر سر ایمان خویش میلرزم»؛ اتفاقا این منشاء نیایش است، آن کسانی که فکر میکنند به حقیقت رسیدهاند و فقط به دیگران رهنمون میدهند میخواهند در سطح متفاوتی قرار داشته باشند، منشاء هدایت و نیایش نمیشود، آن جایی منشاء نیایش میشود که دغدغه و شوق رستگاری وجود داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: به یاد دارم که یک بار یکی از همکاران ما میگفت «من میخواهم دست همه شما را بگیرم و به زور هم شده به بهشت ببرم.» مگر بدون آزادی، بدون اراده بهشت تحقق پیدا میکند؟ یکی از شرایط نیایش این است که شخص اراده داشته باشد، مگر میشود منهای عقل این کار را کرد؟ آنچه که باعث تفاوت ما است، همین عقلانیت و اراده و دغدغه است و میتواند منشاء نیایش شود. کسی که حافظ قرآن است و می گوید مثل بید بر سر ایمان خویش میلرزم خیلی متفاوت است با کسی که فکر میکند همه راهها را رفته است.
مسجدجامعی در پایان تصریح کرد: ما اگر بخواهیم برای رمضان یک نمونه و نمادی را قائل شویم چه کسی بالاتر از امیرالمومنین وجود دارد. من امیدوارم که ما در این ایام و با مدد این جمع عزیز هنرمندان، نویسندگان، متفکران، علما و صاحبان قلم و نفس بتوانیم در اخلاقی ساختن خودمان در وهله اول و اطرافیانمان در مرحله بعد و جامعهمان قدم موثری برداریم. امیدوارم که این مناسبتها و این مراسم ما را در طی این راه کمک کند و مورد عنبایت خاص حضرت حق باشیم.
در ادامه این مراسم افشین علا دو قطعه شعر خواند و قاسم رفعتی نیز شعری از حافظ را غزلخوانی کرد و پس از آن حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی به سخنرانی کوتاهی در مورد اخلاق پرداخت.
در بخش اهدای جوایز تندیس و لوح تقدیر هفتمین دوره جایزه اخلاق و نیایش در آیینه هنر و پژوهش در حوزههای مختلف به شرح زیر اهدا شد:
- دین: آیتالله سید مهدی طباطبایی
- فعالیتهای اجتماعی و مدنی: رخشان بنیاعتماد
- موسیقی: لوریس چکناواریان
- علم: رضا فرجی دانا
- سینما: محمدحسین مهدویان
- مطبوعات: سید فرید قاسمی
- هنرهای تجسمی: علیاکبر صادقی
- تعلیم و تربیت: سکینه کیانی
- شعر: افشین علا
- نمایش: حمیدرضا نعیمی
- معماری: علیاصغر شعرباف
- یک عمر پژوهش: سید عبدالله انوار
- پژوهش: آیتالله حسین مظاهری
آیتالله سید مهدی طباطبایی، حجتالاسلام سید محمود دعایی، محمود دولتآبادی، احمد مسجدجامعی، علیرضا تابش، رضا فرجی دانا، علیرضا رضاداد، محمدمهدی حیدریان، لوریس چکناواریان، رخشان بنیاعتماد، فاطمه معتمدآریا، مجید مجیدی، علیرضا شجاع نوری، مونا زندی، آهو خردمند، وحید نیکخواه آزاد، حمید فرخنژاد، محمدحسین مهدویان، هارون یشایایی، مجید مظفری، نیکی مظفری، افشین علا، علی اصغر شعرباف، سید عبدالله انوار، سکینه کیانی و سهیل محمودی از حاضران در این مراسم بودند.