به گزارش ایسنا، شهر تهران درحال حاضر پذیرای سگهای بدون صاحب شهرستان‌های همجوار خود از جمله کرج، شمیرانات، رباط کریم، پاکدشت، اسلامشهر، ری و ورامین است. از معضلات و مشکلات افزایش جمعیت سگهای بدون صاحب شیوع بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان و خطر حمله و گزش، سلب آسایش و آلوده کردن محیط است که لزوم کنترل اصولی این حیوانات را نشان می‌دهد.
سگها دارای قابلیت تولید مثل بالا هستند، در نتیجه عدم نظارت در کنترل جمعیت سگها و اجرا نشدن برنامه‌های کنترلی موجب می‌شود به سرعت جمعیت این حیوانات افزایش یافته و مخاطرات یاد شده را برای شهروندان به همراه خواهد داشت. در شهر تهران مسئولیت مستقیم کاهش و کنترل جمعیت سگها بر عهده شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر به نمایندگی از شهرداری تهران است.
سگهای بدون صاحب معمولا در دو گروه با رفتار دوستانه و خجالتی و رفتاری کاملا تهاجمی و خطرناک با عنوان سگهای گزند دسته بندی می شوند. گروه اول حیواناتی هستند که با دیدن مردم دم تکان می دهند و دوست دارند از دست مردم چیزی به عنوان غذا برای خوردن دریافت کنند اما گروه دوم با رفتاری تهاجمی روزها فعالیت کمتری دارند و بخش اصلی بیداری و جستجوی غذا را در ساعات پایانی شب انجام می دهند.
اما وفور سگهای بدون صاحب در محیط های شهری و روستایی و یا حاشیه شهرها خسارت‌های اقتصادی، بهداشتی و اجتماعی فراوانی به همراه دارد. نبود قوانین حمایت کننده از حقوق حیوانات و بر خورد قانونی با متخلفین و پرورش دهندگان و فروشندگان غیرمجاز این حیوانات و عدم نظارت و کنترل سازمان‌های ذی‌صلاح بر مراکز فروش حیوانات خانگی سطح شهر، از بین رفتن زیستگاه طبیعی این حیوانات در اثر گسترش شهرها و احداث صنایع، کارخانجات و کارگاه‌ها و... در حاشیه و حریم شهرها، عدم کنترل و نظارت و کمبود مراکز درمانی حیوانات و نبود فرهنگ مراجعه به دامپزشک از سوی صاحبان این نوع حیوانات به منظور اقدامات کیلینیکی و عقیم سازی و... باعث شده معضلات وجود این حیوانات دوچندان شود.
- اقدامات شهرداری تهران درخصوص کنترل و کاهش جمعیت سگهای بدون صاحب
شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران به نمایندگی از شهرداری بر اساس ماده 15 قانون شهرداری‌ها که بر جلوگیری از شیوع امراض ساریه انسانی و حیوانی و اعلام اینگونه بیماری‌ها به وزارت بهداری و دامپزشکی و شهرداری‌های مجاور هنگام بروز آنها و دور نگهداشتن بیماران مبتلا به امراض ساریه و معالجه و دفع حیواناتی که مبتلا به امراض ساریه بوده و یا در شهر بلاصاحب و مضر هستند تاکید می‌کند، مسئولیت مستقیم کنترل و مبارزه با سگهای بدون صاحب را در شهر تهران با هدف ارتقای بهداشت عمومی و جلوگیری از سرایت امراض ساریه را برعهده دارند.
- توقف صید و شکار سگهای بدون صاحب با اسلحه گرم
یکی از روشهای کنترل جمعیت سگهای بدون صاحب در گذشته صید و شکار این حیوانات به وسیله اسلحه گرم بود که مورد اعتراض شهروندان و گروه‌های مدافع حقوق حیوانات بود، بر همین اساس و با تغییر دیدگاه و رویکرد مدیریتی در شهرداری تهران و دستور العمل ابلاغی از سوی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور از دیماه سال 1392 زنده‌گیری سگهای بدون صاحب آغاز شد.
در همین راستا رضا قدیمی مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران با اشاره به انقاد درخصوص استفاده از شلیک مستقیم برای امحاء سگها می‌گوید: طی سه سال گذشته کشتار سگهای ولگرد در شهر تهران به هیچ عنوان انجام نشده است و در این زمینه نیز ۶۰ نیروی جوان آموزش دیده‌اند. عمده مناطقی که وجود سگ در آنها گزارش شده و براساس بازدید کارشناسان تایید شده است، مناطق 1، 5، 15، 18، 21 و 22 است که این مناطق جزو آلوده‌ترین مناطق شهر از این منظر محسوب می‌شوند.
وی افزود: شهرهای اطراف تهران در خصوص جمع آوری سگهای رهاشده اقدامی انجام نمی‌دهند و پایتخت در محاصره ورود سگها از روستاها و شهرهای اطراف است. به طوری که می‌توان گفت تهران میزبان سگهای ولگرد است.
قدیمی با بیان اینکه کلینیک سیار سگهای بدون صاحب برای درمان و واکسیناسیون این سگها راه اندازی شده است، ادامه داد: در اطراف شهر تهران جنگل‌های زیادی داریم که محل زندگی سگهای بدون صاحب است که شهرداری تهران با راه اندازی کلینیک سگهای بدون صاحب در این زمینه گام موثری برداشته است.
وی گام نخست در راه حمایت از حقوق حیوانات را آموزش‌های صحیح و مناسب به شهروندان می‌داند و می‌گوید: فرهنگ سازی لازمه صیانت از حقوق حیوانات است. حیوانات حقوق اخلاقی و قانونی معینی دارند و هر شهروند باید پیش از برعهده گرفتن سرپرستی سگ یا هر حیوان دیگری مهارت‌ها و شیوه های نگهداری از آن را آموزش ببیند.
وی افزود: در طرح زنده گیری سگهای بدون صاحب به وفور با سگهای نژاد دار و اصیلی روبه رو می‌شویم که در سطح شهر رها شده‌اند؛ این در حالی است که اگر صاحبان آن سگها پیش از قبول سرپرستی حیوان مجهز به کلیه روش‌ها و اطلاعات نگهداری از حیوان خانگی می‌شدند، دیگر شاهد بروز چنین صحنه‌هایی در سطح شهر نبودیم.
این شرکت پس از زنده‌گیری این سگها معاینات و آزمایش‌های پزشکی را روی آنها انجام می‌دهد و در صورت سالم بودن از این سگها برای فعالیت‌هایی همچون سگ کار و نگهبان و... استفاده می‌کند و یا پس از عقیم سازی و انجام جراحی مربوطه به متقاضیان واجد شرایط و صلاحیت دار با اخذ تعهدنامه و طی مراحل قانونی واگذار می‌کند. در این مراحل اگر سگ‌هایی دارای بیماری تشخیص داده شوند با روش مرگ با ترحم امحاء خواهند شد.
- حافظی: سالانه ۹ هزار سگ ولگرد در تهران زنده‌گیری می‌شود
رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران نیز گفت: سالانه ۹ هزار سگ ولگرد در تهران به صورت زنده گرفته می‌شوند، یعنی ماهانه حدود ۷۵۰ سگ در تهران توسط شهرداری زنده‌گیری می‌شوند.
وی با اشاره به نادرست بودن صحبت‌های مطرح شده در خصوص اتلاف سگها گفت: بر اساس گزارش‌های ارایه شده، سگها به صورت زنده گرفته می‌شوند و با نظارت سازمان محیط زیست معدوم می‌شوند.
وی تاکید کرد: معدوم کردن سگهای ولگرد از طریق روشهای استاندارد تعریف شده انجام می‌شود و از تیراندازی در این مورد استفاده نمی‌شود.
- عملیات زنده گیری سگها و مداوای آنها به طور کامل انجام نمی‌شود
البته اردوان پورمحمدی، مدیر کنترل حیوانات شهری شهرداری تهران درباره انتقادات با موضوع افزایش سگهای ولگرد در برخی محلات تهران گفت: در مناطق شمالی به دلیل تعداد زیاد باغ‌ها با مشکل سگهای ولگرد رو به رو هستیم. بسیاری از باغداران از سگها نگهداری می کنند، از سوی دیگر این باغ‌ها تبدیل شده است به محلی برای پناه سگها.
وی افزود: وقتی سگها به این مکان‌ها فرار می‌کنند، نیروهای شهرداری اجازه ورود به باغ‌ها را ندارند و عملیات زنده‌گیری سگها و پروسه مداوا و عقیم‌سازی آنها کامل نمی‌شود.
پورمحمدی ادامه داد: با این حال اینگونه نیست که این مکان‌ها به صورت کامل رها شود، ما دائم در مناطق حاشیه‌ای و باغات نیرو داریم و رسیدگی به آنها صد در صد در دستور کار ماست.
وی با اشاره به اولویت‌های مرکز کنترل حیوانات شهری شهرداری تهران گفت: اولویت‌های اصلی ما پیام‌های مردمی در سامانه‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ است. اما به صورت روزانه ۱۰ اکیپ ما در مناطقه حاشیه‌ای مانند، ۱، ۲، ۵، ۱۸، ۲۱ و ۲۲ حضور دارند و این رصد به صورت روزانه انجام می‌شود. اما باز هم تاکید می‌کنم اولویت با پیام‌های مردمی است که هر صبح به صبح اکیپ‌ها بر اساس مشاهدات و پیام‌های مردمی ارسال می‌شود و بعد از آن گشت‌زنی داریم.
وی با اشاره به زمان حضور برای زنده گیری سگها گفت: جدول زمان بندی ما برای زنده گیری سگها در فصول مختلف سال متفاوت است. این زمان‌ها نیز بر اساس برنامه غذایی سگ‌هاست. این روزها که هوا به سمت گرم شدن می‌رود، سگها معمولا در وسط روز در معابر نیستند. به همین دلیل گشت زنی ما از ساعت حدود ۴ صبح آغاز می‌شود تا ۹ صبح ـ غیر از موارد خاص ـ ادامه دارد.