به گزارش همشهري، يك دهه پس از تصويب قانون بازار اوراق بهادار، دستورالعمل فعاليت مؤسسات رتبه‌بندي در ايران توسط سازمان بورس تصويب شد. اين مؤسسات فعاليت اقتصادي شركت‌ها، بانك‌ها، اوراق بهادار، ابزار‌ها و نهادهاي مالي را براساس قواعد اقتصادي و مالي ارزيابي مي‌كنند و نشان مي‌دهند ريسك سرمايه‌گذاري در اين اوراق براي سرمايه‌گذاران چقدر است.
با اين شرايط نخستين بستر براي سرمايه‌گذاران خارجي فراهم مي‌شود چرا كه سرمايه‌گذاران خارجي بدون رتبه‌بندي شركت‌ها، بانك‌ها، اوراق و ابزار مالي وارد حوزه سرمايه‌گذاري در ايران نمي‌شوند. شايد نخستين پيامد اين رويداد آغاز فعاليت بازار سرمايه ايران در بورس كره‌جنوبي است. رئيس سازمان بورس ضمن اعلام اين خبر از انجام مذاكرات نهايي با مقامات بازار سرمايه كره‌جنوبي خبر داد.
در عين حال به زعم كارشناسان، حضور شركت‌هاي رتبه‌بندي در اقتصاد ايران منجر به فراگير شدن بازار‌هاي مالي در ايران مي‌شود چراكه سرمايه‌گذاران با خيال راحت‌تري مي‌توانند اقدام به خريد سهام يك شركت يا اوراق مشاركت و صكوك كنند چرا كه قبلا يك شركت معتبر اعتبار اين اوراق را سنجيده است. هم‌اكنون در دنيا شركت‌هاي بزرگي مانند موديز، اس‌اند پي و فيچ رتبه اعتباري شركت‌ها و اوراق بهادار را محاسبه و براي عموم اعلام مي‌كنند. اين رتبه‌ها از AAA تا CCC دسته‌بندي و طبقه‌بندي مي‌شود كه هركدام نشان‌دهنده يك سطح از ريسك سرمايه‌گذاري است.
- تصويب دستورالعمل مؤسسات رتبه‌بندي
در همين رابطه روز يكشنبه محمد فطانت، رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار با برگزاري يك نشست خبري از تصويب نهايي دستورالعمل اين مؤسسات در ايران خبر داد و گفت: هم‌اكنون 449نهاد مالي ثبت شده تحت نظارت سازمان بورس در قالب 8 نهاد فعاليت مي‌كنند و با آمدن مؤسسات رتبه‌بندي به‌عنوان نهاد نهم، اميد داريم بحث سرمايه‌گذاري حرفه‌اي را در بازار ترويج كنيم.
سخنگوي سازمان بورس حداقل سرمايه براي تاسيس اين شركت‌ها را 5ميليارد تومان اعلام كرد و از افراد علاقه‌مند كه تمايل دارند در چارچوب دستورالعمل مذكور، مؤسسه رتبه‌بندي ثبت كنند، دعوت كرد تا در اين زمينه اقدامات لازم را انجام دهند.او تأكيد كرد: ترجيح ما اين است كه در آغاز كار با حداكثر 5 مؤسسه رتبه‌بندي فعاليت اين مؤسسات شروع شود.
فطانت تأكيد كرد: با توجه به اينكه ريسك‌پذيري شركت‌ها براساس رتبه كشورها محاسبه مي‌شود، كاهش ميزان ريسك سرمايه‌گذاري كشور، يكي از موارد تأثير‌گذار در جذب سرمايه‌گذاري خارجي است. وي افزود: رتبه خطرپذيري سرمايه‌گذاري كشور ما، قبل از برجام B+ بود كه هم‌اكنون به BB- ارتقا يافته است. درواقع ميزان ريسك سرمايه‌گذاري از شاخص B مثبت به BB منفي كاهش يافته است.
- پيوند اقتصاد ايران به جهان
سخنگوي سازمان بورس با اشاره به اينكه نهاد مالي جديد رتبه‌بندي ازجمله نهادهايي است كه بازار سرمايه كشور را به بازار سرمايه دنيا پيوند مي‌زند، افزود: ترجيح ما اين است كه اين كار با مشاركت افرادي انجام شود كه تكنولوژي اين كار را در اختيار دارند، زيرا روش‌هاي اعتبارسنجي به تخصص و درجه بالاي علمي و كاربردي نياز دارد، از همين رو بهتر است فرايند فعاليت شركت‌هاي رتبه‌بندي با همكاري شركاي ايراني - خارجي انجام شود. او افزود: از همه مؤسسات اعتبارسنجي معتبر بين‌المللي كه وضع ممتازي دارند دعوت مي‌كنيم تا در اين كار مشاركت كنند.
فطانت در مورد نحوه فعاليت مؤسسات رتبه‌بندي در ايران گفت: اعتبار متقاضيان كسب مجوز بايد از نظر سازمان بورس تأييد و احراز شود و سازمان بورس در اين زمينه ترجيح مي‌دهد به كساني مجوز دهد كه سابقه كار درحوزه اعتبارسنجي را داشته باشند.او با بيان اينكه فراخوان بين‌المللي از همين امروز منتشر مي‌شود، افزود: تقاضا‌ها در اسرع وقت بررسي مي‌شود و ظرف چند‌ماه آينده آغاز به‌كار خواهند كرد.
- همه شركت‌هاي بورس بايد رتبه‌بندي شوند
وي افزود: هم‌اكنون موضوع رتبه‌بندي براي شركت‌هاي اقتصادي الزامي نيست اما به‌تدريج ملزم به دريافت رتبه اعتباري خواهند بود.رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام كرد: تمام شركت‌هايي كه اسامي‌شان در بازار سرمايه ثبت شده و سهام‌شان در اين بازار عرضه شده، به‌تدريج و پس از راه‌اندازي نخستين شركت رتبه‌بندي بايد اقدام به دريافت رتبه اعتباري كنند.وي ادامه داد: ازجمله مشتريان اين بنگاه‌ها، مؤسسات اعتباري و بانك‌ها هستند كه مي‌توانند از خدمات اين شركت‌ها استفاده كنند بنابراين مردم هم مي‌توانند با اطلاع از اين رتبه‌بندي متوجه شوند بانك‌هاي كشور از نظر ريسك در چه وضعيتي قرار دارند.
- عرضه صكوك ايراني در كره‌جنوبي
رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به سرمايه‌گذاران خارجي و عرضه اوراق بدهي در خارج از كشور اشاره كرد و گفت: با مذاكرات انجام شده، بورس كره‌جنوبي اعلام آمادگي كرده تا انواع اوراق بهادار ايران با اولويت صكوك دولتي را در بازار سرمايه اين كشور به فروش برساند. بديهي است هرگونه عرضه اوراق بهادار چه در كره‌جنوبي و چه در ساير كشورها براساس ارزيابي ريسك انجام مي‌شود.
- صكوك اندازه بازار سهام مي‌شود
رئيس سازمان بورس در ادامه با بيان اينكه به غيراز شركت‌ها اوراق و ابزار مالي هم بايد اعتبارسنجي شوند، گفت: هم‌اكنون ارزش اوراق صكوك مورد معامله در بازار 18500ميليارد تومان است، پيش‌بيني مي‌شود كه ظرف 3سال آينده بازار صكوك با بازار سهام هم‌تراز شود. او افزود: از اين پس، اوراقي كه به‌عنوان صكوك منتشر مي‌شوند، مشمول رتبه‌بندي خواهد شد و سرمايه‌گذاران هنگام شكل‌دهي پرتفوي خود مي‌توانند از اين رتبه‌بندي اعتباري استفاده كنند.