اما اين روزها طرحي در شهر تهران و برخي از شهرهاي كشور در حال اجراست با عنوان «نه به كيسههاي پلاستيكي». در واقع مصرف كمتر كيسههاي پلاستيكي تنها منحصر به روز 21تيرماه نيست و آنگونه كه مديرعامل سازمان پسماند شهر تهران ميگويد: «فعاليت زيستمحيطي، برنامهاي يكروزه و هفتهاي و يكماهه نيست؛ اقدامي دائمي است كه بايد در تمامي روزهاي زندگي همراه همه ما باشد».
براساس آمار بانك جهاني روزانه 3.5ميليون تن زباله در سراسر دنيا توليد ميشود كه سهم ايران در اين توليد به 40هزار تن در روز ميرسد. اين ميزان توليد زباله معادل 1.15درصد توليد زباله جهان است. براساس آمارهاي ارائه شده هر شهروند تهراني بهطور متوسط روزانه 3پلاستيك وارد چرخه محيطزيست ميكند. مسئلهاي كه در سالهاي اخير به يك بحران جدي تبديل شده است و به اعتقاد مديرعامل سازمان پسماند شهرداري تهران «با مصرف نكردن يك كيسه پلاستيكي در هفته از سوي هر خانواده ايراني ميتوان از مصرف حدود 816ميليون كيسه پلاستيكي در سال جلوگيري كرد.»
با وجود آنكه اتحاديه اروپا از ابتداي سال 2016توليد و عرضه هرگونه كيسه پلاستيكي را در سراسر اين اتحاديه منعكرده است، اما هنوز قانون مشخصي براي مصرف اين مواد در كشورهايي مانند ايران وجود ندارد. حسين جعفري با اعلام اينكه تنها قانون الزامآور كشور براي منع استفاده از كيسههاي پلاستيكي هماكنون تنها در شهرداري تهران به تصويب رسيده و به اجرا درآمده است، گفت: قطعا هر طرح و برنامه زيستمحيطي كه در كشور و شهرهاي بزرگ به اجرا در ميآيد بايد مشاركت داوطلبانه شهروندان را برانگيزد. اما در كنار اقدامات داوطلبانه مردم نيز لزوم تدوين قوانين مشخص در اينباره وجود دارد. در ايران هم ما فقط يك مصوبه الزام آور داريم كه تنها مصوبه كشور است و آنهم متعلق به شهرداري تهران است بهنحوي كه ميادين ميوه و ترهبار و شهروند و سازمان مديريت پسماند از عرضه هرگونه نايلكس پليمري منع شده و ميبايست محصولات زودتخريبپذير عرضه كنند. به گفته جعفري سازمان حفاظت محيطزيست كشور نيز در كنار شهرداري تهران، پيش نويس طرحي را به هيأت دولت دادهاست كه براساس آن سازمانهاي دولتي از مصرف مواد پليمري منع خواهند شد و ميبايست از محصولات زودتخريبپذير استفاده كنند.
اين طرح آنگونه كه جعفري ميگويد درصورت تصويب در هيأت دولت نخستين قانون منع استفاده از مواد پليمري در كشور خواهد بود. وي اظهار اميدواري كرد كه با اين مصوبه حجم قابل توجه مصرف مواد پليمري ازجمله نايلكسها كمتر شود و شاهد مصرف كمتر مواد پليمري در كشور باشيم.
- «نه» به كيسههاي پلاستيكي
داستان از آخرين شهرآورد تهران شروع شد. هنگامي كه دو تيم پرسپوليس و استقلال خود را براي برگزاري يك شهرآورد مهيج آماده ميكردند، ناگهان در حاشيه استاديوم شعارهاي متعدد زيستمحيطي جلوه گر شد. نخستين شهرآورد سال 95با شعار «ورزشگاه پاك زيباتر است» برگزار شد. اگرچه در نخستين روز برگزاري اين كمپين چهره ورزشگاه آزادي آنگونه كه انتظار ميرفت زيبا نبود، اما تأثير اين كمپين بر مسابقات ورزشي و گسترش سريع آن در تمامي مراكز ورزشي قابل توجه بود. در روزهاي برگزاري نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران نيز دوباره طرحي زيستمحيطي به اجرا درآمد. «نهبه كيسههاي پلاستيكي». مديرعامل سازمان پسماند شهر تهران هدف از اجراي اين طرح را كاهش توليد زبالههاي پلاستيكي دانست. جعفري در اينباره گفت: بهطور كل اجراي طرحهاي زيستمحيطي كاري دائمي و مستمر است و با نامگذاري روز و هفته وماه نميتوان چندان به اجراي يك طرح اميدوار بود بلكه يك اقدام زيستمحيطي بايد در تمام روزها و هفتهها همراه مردم باشد و در تمامي روزهاي زندگي آنها را به اجرا درآورد. به گفته وي روزهاي مختلف با رويكرد زيستمحيطي در كشور وجود دارد كه روز زمين پاك و روز هواي پاك و روز بدون نايلكس نيز از اين دست هستند. خوشختانه اين روزهم در تقويم كشور جاي خود را پيدا كردهاست. بهنظر ميرسد پاسداشت اين روزها بايد در كل سال صورت گيرد چرا كه هر اقدام زيستمحيطي نيازمند همراهي مردم و فرهنگسازي گسترده در جامعه است. بهگفته وي با نامگذاري روز بدون نايلكس در شهر تهران استفاده از مواد پليمري و نايلكسها در هفته منتهي به 21تيرماه كاهش پيدا كرده و اين طرح خوشبختانه در كل كشور عملياتي شدهاست.
- پيش به سوي 21تيرماه
طرح «نه» به كيسههاي پلاستيكي كه براي نخستين بار در بيست و نهمين نمايشگاه كتاب تهران به اجرا درآمد با استقبال خوب شهروندان روبهرو شد. مديرعامل سازمان پسماند شهر تهران با اشاره به استقبال خوب مردم از كمپين نه به كيسههاي پلاستيكي كه در اين روزها نيز شاهد برگزاري آن هستيم، گفت: اين طرح همزمان در سازمان ميادين ميوه و ترهبار، شركت شهروند و ستاد محيطزيست شهر تهران و برنامه خندوانه مورد توجه جدي قرار گرفت. قرار براين است فاز اول اين طرح تا 21تيرماه به اجرا درآيد و شركتكنندگان در اين طرح كه در قالب مسابقه نيز به اجرا درخواهد آمد، پس از پايان طرح مورد تقدير قرار گيرند. به گفته حسين جعفري در روز 21تيرماه كه روز بدون نايلكس است، طرح «نه به كيسههاي پلاستيكي» با اجراي برنامههاي تكميلي در سازمان ميادين ميوه و تره بار و شركت شهروند به پايان فاز اول خود خواهد رسيد. همچنين برندگان در مسابقه در برنامه خندوانه حضور خواهند داشت و از آنان تقدير خواهد شد. البته اين طرح بعد از 21تيرماه نيز ادامه خواهد يافت.