طرح كاهش(LEZ) جايگزيني علمي، تجربهشده در 225نقطه اروپا و طرح بومي مؤثري در برابر طرح زوج و فرد است. طرح زوج و فرد البته كه قرار بود بهصورت موقت چندماه در تهران اجرايي شود و اين اجراي موقت 11سال باقي ماند تا مشكلات فراواني براي تردد خودروهاي تهران ايجاد كند.
رئيس پليس راهور تهران بزرگ در جديدترين اظهارنظر، اجراي طرح كاهش در شهر تهران را منوط به تعيين تكليف شورايعالي هماهنگي ترافيك كشور كرد و گفت: اگر اين طرح در اين شورا به نتيجه رسيد و تصويب شد، پليس وارد سير اجرايي آن ميشود. سردار سيدتيمور حسيني درباره اينكه آيا اجراي اين طرح كه مجوز ورود خودروها به محدودههاي ترافيكي براساس ميزان آلايندگيشان را صادر ميكند، امكانپذير هست، گفت: بهطور حتم زمانبندي مشخصي براي اجرا وجود دارد و پيشبينيهاي لازم درخصوص اجراي آن بهعمل آمده و با اطمينان ميتوان گفت كه قابليت اجرايي دارد.
- سيمفا؛ شاهدي بر اجرا
گمانهزنيها درباره اجراي طرح كاهش از ابتداي پاييز در شرايطي است كه سامانه يكپارچه معاينه فني(سيمفا) از پايان ماه رمضان به دقت توسط پليس عملي ميشود. بدينترتيب با استناد به سامانه يكپارچه معاينه فني، پليس راهنمايي و رانندگي در معابر شهري ميتواند وضعيت معاينه فني هر خودرو را كنترل كند و متخلفان بهصورت مكانيزه توسط دوربينهاي نظارتي جريمه شوند. از سويي مبناي طرح كاهش، انجام معاينه فني و كاربراتوري يا فرسودگي خودرو است.
در طرح كاهش، خودروها براساس تست آلايندگي معاينه فني به 4كلاس آبي، سبز، زرد و قرمز تقسيم ميشوند. خودروهاي كلاس قرمز با سن بالاتر از فرسودگي از تردد در شهر منع ميشوند و تردد آنها در كل شهر تهران در تمام ساعات شبانهروز و ايام سال ممنوع ميشود. همچنين خودروهاي كلاس زرد نبايد در محدودههاي طرح ترافيك در تمام ساعات شبانهروز تردد كنند و تردد خودروهاي سبز و آبي در محدوده طرح ترافيك آزاد است.
- عدالت در زوج و فرد است؟
«بي عدالتي، فرسودگي ناوگان حملونقل عمومي، فقدان زيرساختها و تخلفات معاينه فني» علل و مشكلات اعلامي پليس براي عدماجراي طرح كاهش بود كه رفتهرفته هر يك از اين مشكلات رفع شد اما هنوز مسئولان راهور تهران از بيعدالتي ناشي از اجراي طرح كاهش نگرانند.
طرح زوج و فرد از سال84 تاكنون در تهران به اجرا درآمده اما هيچ دستاورد مهمي براي شهر نداشته و ندارد. حذف تردد نيمي از خودروهاي پايتخت در اين محدوده تنها بر مبناي شماره پلاك انجام ميگرفته و هيچ نظارت محيطزيستي ديگري بر ورود و خروجها اعمال نشده است. بدينترتيب يك خودروي آلاينده كه عامل انتشار انواع گازهاي آلاينده و مرگآور براي شهروندان است طبق طرح زوج و فرد همپاي خودروهاي داراي معاينه فني و غيرآلاينده ميتواند در همهجاي شهر به جز محدوده طرح ترافيك تردد كند. از سوي ديگر گاهي طرح زوج و فرد از در منازل اجرايي ميشود كه با اصول اوليه شهروندي در شهر 9ميليون نفري تهران منافات دارد. طرح كاهش اما سهم تردد را بهخودروهاي پاك ميدهد و عدالت محيطزيستي را در شهر برقرار ميكند.
- آلودگي هوا يا تصميم شورايعالي
با فرا رسيدن فصل پاييز و تشديد آلودگي هواي تهران بر اثر وارونگي دما (اينورژن)، شهر بيش از هرچيز به اقدامات كنترلي براي كاهش آلايندهها نياز پيدا ميكند. شورايعالي ترافيك كه بالاترين مرجع تصميمگيري درباره رخدادها و طرحهاي ترافيكي كشور و تهران است، تاكنون بارها همپا با شهرداري تهران و سازمان حفاظت محيطزيست براي كاهش آلودگي هوا و بهبود وضعيت ترافيكي تهران تصميم گرفته و بعيد بهنظر ميرسد طرح كاهش را با تجربه مهم بينالمللي آن مصوب نكند.
اين شورا شامل 6نماينده از دولت، يك نماينده از راهور ناجا و يك نماينده از شورايعالي استانهاست. شورايعالي ترافيك كشور كه پوريا محمديان(قائممقام سابق معاونت ترافيك شهرداري) دبير آن است، سال گذشته 2مصوبه مهم بهعنوان مقدمه اجراي طرح كاهش داشته كه اولي طرح برخورد با تردد خودروهاي فرسوده در تهران و دومي طرح افزايش كيفيت معاينه فني بود. بدينترتيب بايد منتظر جديدترين مصوبه شورايعالي ترافيك در رابطه با اجراي طرح كاهش ماند.