به گزارش همشهري، بازار اوراق رهني مسكن همزمان با مراسمي در وزارت اقتصاد آغاز به‌كار كرد. در اين مراسم همه ازجمله وزير اقتصاد، رئيس‌كل بانك مركزي، اعضاي شوراي فقهي سازمان بورس، مديرعامل بانك مسكن و تحليلگران و كارشناسان بازار پول و سرمايه حضور داشتند تا از فروش نخستين اوراق رهني مسكن در ايران رونمايي كنند. در جريان اين مراسم بانك مسكن به پشتوانه ۱۲۲ هزار ميليارد تومان مطالبات خود ۳۰۰ ميليارد تومان اوراق رهني بخش مسكن را با نرخ سود 18.5درصد فروخت.
به اين ترتيب براي نخستين بار شبكه بانكي كشور از طريق بازار سرمايه اقدام به انتشار اوراق رهني براي تأمين مالي خود كرد. دولت در تلاش است از اين طريق بانك مسكن را براي پرداخت مقدار بيشتري وام به بخش مسكن تجهيز كرده تا از اين طريق بتواند بخش مسكن را از ركود خارج كند.
به اعتقاد دولت خروج مسكن از ركود مي‌تواند منجر به افزايش رشد اقتصادي شود. اوراق رهني مسكن نوعي اوراق بدهي است كه به پشتوانه وام‌هاي قبلي مسكن كه از سوي بانك مسكن پرداخت شده است به خريداران فروخته مي‌شود. اين اوراق هنوز رتبه‌بندي نشده‌اند اما با توجه به اينكه بانك مسكن يك بانك دولتي است از سوي خريداران مورد استقبال قرار گرفت.
در واقع نقدينگي بانك‌ها با دادن تسهيلات از دست آنها خارج مي‌شود، ولي با تبديل‌شدن به اوراق رهني دوباره به بانك بر مي‌گردد. يعني بانك‌هايي كه داراي مطالباتي از مشتريان خود هستند مي‌توانند اين مطالبات را تبديل به اوراق كنند. هرچه مدت اين مطالبات طولاني‌تر باشد تبديل آن به اوراق به صرفه‌تر است.با تبديل كردن بدهي‌ها به اوراق، امكان وام دهي بانك‌ها افزايش مي‌يابد و مي‌توانند علاوه بر اينكه از طريق اعطاي تسهيلات سود كسب كنند با انتشار اين اوراق دوباره سود بيشتري به‌دست بياورند.فروش اين اوراق در بازار ثانويه(فرابورس) هم مجاز است.
- انتشار 40هزار ميليارد تومان اوراق بدهي
وزير امور اقتصادي و دارايي درباره انتشار اوراق رهني مسكن توضيح داد: جاي اميدواري است كه ۳۰۰ ميليارد توماني كه بانك مسكن منتشر كرده در زمان كوتاهي توسط مشتريان خريداري شود و اين نشان‌دهنده اين است كه اعتماد عمومي وجود دارد. علي طيب‌نيا اضافه كرد: يكي از برنامه‌هاي ما راه‌اندازي بازار بدهي است به اين ترتيب كه زمينه براي تأمين مالي دولت، شركت‌هاي دولتي و خصوصي و نظام‌هاي بانكي فراهم شود. او افزود: در بودجه سال‌جاري نيز انتشار ۳۷ هزار ميليارد تومان انتشار انواع اوراق پيش‌بيني شده است كه ما درنظر داريم اصلاحيه‌اي به مجلس بدهيم و اجازه انتشار ۴۰هزار ميليارد تومان اوراق در سال‌جاري را دريافت كرده و بتوانيم مشكل بدهي‌هاي خود را حل كنيم.
- بخش مسكن كمترين نرخ معوقات را دارد
رئيس‌كل بانك مركزي با اشاره به اينكه ضمانت بازگشت اصل و سود اين اوراق به سرمايه‌گذاران داده شده است تأكيد كرد: بخش مسكن كمترين نرخ معوقات بانكي را دارد، از اين‌رو چشم‌انداز مناسبي براي استقبال نهادهاي مالي خُرد در بازار سرمايه فراهم شده است. ولي‌الله سيف تأكيد كرد:استفاده از اوراق رهني مسكن ضمن تبديل به نقد كردن جريان آتي وصولي‌هاي بانك از طريق فرايند انتشار، منجر به تجهيز مجدد منابع در شبكه بانكي شده و زمينه اعطاي تسهيلات بيشتري را در بخش مسكن فراهم مي‌كند.
- با رشد مسكن، بورس هم رونق مي‌گيرد
رئيس سازمان بورس با اشاره به اينكه بخش قابل توجهي از صنايع بازار سرمايه مثل صنايع فلزي، سيمان، كاشي و سراميك به بخش مسكن مرتبط هستند، گفت: اولويت كشور تحريك بازار مسكن است چرا كه درصورت تحريك بازار مسكن صنايع بورس هم رونق مي‌گيرند.محمد فطانت تأكيد كرد: بازاري كه امروز شكل گرفت مي‌تواند به نقدشوندگي بانك‌ها كمك كند و امكان تسهيلات دهي بانك‌ها را افزايش دهد.
- انتشار 10هزار ميليارد تومان اوراق رهني
مديرعامل بانك مسكن گفت:مرحله دوم اوراق رهني بانك مسكن با هزار ميليارد تومان انجام مي‌شود و تا پايان سال به ۱۰ هزار ميليارد تومان خواهد رسيد.محمد هاشم بت شكن افزود:دوره عمر اوراق رهني مسكن دو ساله بوده و مقاطع پرداخت‌هاي مرتبط با اوراق رهني هر سه‌ماه يك‌بار از تاريخ انتشار اوراق است.
- اوراق رهني شرعي است
عضو كميته فقهي سازمان بورس هم درباره انتشار اوراق رهني مسكن گفت: انتشار اوراق بدهي از نظر علماي شيعه مشكل فقهي ندارد و كمك مي‌كند نقدينگي بيشتري در اختيار بانك‌ها قرار گيرد. غلامرضا مصباحي مقدم توضيح داد: مطالباتي كه بانك‌ها از مشتريان خود دارند اگر از راه عقود مبادله‌اي مانند فروش اقساطي، اجاره به شرط تمليك، جعاله و... انجام گرفته باشد مي‌توان اين مطالبات را تبديل به اوراق كرد.او با بيان اينكه تبديل كردن بدهي به اوراق بهادار از نظرفقهي موجه است، گفت: از نظر شوراي فقهي اين موضوع اشكال ندارد و اگر شخصي به فردي ديگر طلبكار باشد مي‌تواند طلب خود را با نرخ پايين‌تر به شخص ثالثي بفروشد. اوگفت: انتشار اين اوراق كمك مي‌كند نقدينگي بيشتري در اختيار بانك‌ها قرارگيرد.
- ريسك نكول اوراق رهني مسكن
سعيد اسلامي بيدگلي- تحليلگر بازار سرمايه: نكته كليدي اينجاست كه انتشار اوراق در اين حجم نياز به اعتبارسنجي رتبه‌بندي و نهادها و ابزارهاي بسياري دارد. دولت بايد دقت كند كه بدون وجود چنين نهادهايي تنها مي‌تواند وام‌هاي با ريسك تقريبا صفر رابفروشد. ورود وام‌هايي كه حتي اندكي احتمال نكول (تعويق در بازپرداخت) دارند، سيستم پولي را با خطر كژرفتاري جدي مواجه مي‌كند.