كپنهاگ شهر پياده‌ها نام گرفته است اما در تهران، حضـــور ميليوني موتورسيكلت‌ها باعث شده تا شهرمان به شهر موتورسيكلت‌ها تبديل شود؛ عنواني كه آنقدرها هم در خور نيست.
آنگونه كه تحقيقات جامعه‌شناسان نشان داده، امرار معاش علتي است كه باعث شده تهران به يكي از پرازدحام‌ترين مناطق تردد موتورسيكلت‌ها در ميان كلانشهرهاي جهان تبديل شود. براساس آمار پليس، 70درصد از تردد موتورسواران در تهران براي امرار معاش است. اين عدد يعني موتورسواري، شغل 2/1 ميليون نفر در خيابان‌هاي تهران است.
- حتي اگر 10درصد تخلف كنند
مطابق آمار شماره‌گذاري در تهران 3ميليون موتورسيكلت وجود دارد. سردار تيمور حسيني، رئيس پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: اگر فقط 10درصد از 3ميليون موتورسيكلت مرتكب تخلف شوند به‌دليل بالا بودن ميزان موتورها اين تخلف به چشم مي‌آيد. سردار حسيني در مورد اينكه تردد اين ميزان موتور براي موارد شخصي قابل پذيرش نيست خاطرنشان مي‌كند: تردد 70درصد موتورها در تهران مربوط به حوزه اشتغال بوده و براي امرار معاش انجام مي‌شود و فقط 30درصد براي مصارف تردد شخصي است.
به اذعان پليس البته كاركردن و امرار معاش توسط موتورسيكلت‌سواران مي‌تواند همراه با رعايت قوانين و مقرارت باشد. حسيني مي‌گويد: بخش زيادي از موتورسواران قوانين را رعايت مي‌كنند ولي به لحاظ اينكه تعداد اين وسيله نقليه زياد است اگر بخش كوچكي نيز مرتكب تخلف شوند كاملا محسوس است. شايد اگر همه 3ميليون موتورسيكلت تهران تخلف مي‌كردند خيابان‌ها جاي حركت نبود اما تخلفات اندك برخي از آنها نشان مي‌دهد بخش بزرگ‌تر اين گروه علاوه بر كلاه‌ايمني و مدارك شناسايي، از مهارت كنترل و حركت بين خطوط برخوردارند.
- امرار معاش رسمي و قانوني
موتورسواراني كه در شهر امرارمعاش مي‌كنند در بخش‌هاي رسمي و قانوني نيز فعاليت مي‌كنند. پيك بادپا و اداره پست از بخش‌هايي هستند كه طبق قانون بايد با اين وسيله بارهاي كوچك و قابل حمل را جابه‌جا كنند و حضور آنها در شهر مي‌تواند موجب كاهش ترافيك شود. اين ناوگان در سال اخير با نوسازي و تجهيز خود به موتورهاي برقي توانسته افقي نو براي ادامه فعاليت موتورسيكلت‌ها فراهم آورد.
طبق قانون، از مهرماه امسال روند توليد موتورسيكلت‌هاي بنزيني كاربراتوري با موتورهاي انژكتوري جايگزين مي‌شود. رئيس پليس راهنمايي و رانندگي پايتخت در اين‌باره با بيان اينكه چرا كسي به اصل توليد اين حجم موتور كه با تكنولوژي قديمي در حال توليد است اعتراضي نمي‌كند؟ خاطرنشان كرد: پليس براساس گواهينامه‌هايي كه مراجع ديگر صادر مي‌كنند موظف به شماره‌گذاري موتورهاست ولي به ما اعتراض مي‌كنند كه چرا اين موتورهاي ناايمن را شماره مي‌كنيد؟ وي در مورد اينكه آيا قانون عدم‌شماره‌گذاري موتورسيكلت‌هاي كاربراتوري كه خبر آن چندي پيش از سوي سازمان محيط‌زيست اعلام شده بود مي‌تواند از مشكلاتي كه در اين حوزه وجود دارد بكاهد، گفت: اين موضوع مراحل قانوني براي اجرا را طي نكرده است.
- اين همه آلايندگي و يك معاينه فني
يكي از مهم‌ترين مشكلاتي كه موتورسيكلت‌هاي بنزين‌سوز براي تهران ايجاد مي‌كنند، ميزان بالاي انتشار آلايندگي روزانه آنها در هواي شهر تهران است. از 3ميليون موتورسيكلت، يك سوم آنها هر روز در شهر فعاليت مي‌كنند و 286تن منواكسيد كربن، 100كيلوگرم دي اكسيد گوگرد، 7/9 تن دي‌اكسيد نيتروژن، 83تن تركيبات آلي فرار و 2/6 تن ذرات معلق توليد مي‌كنند. اين گازهاي آلاينده با انجام تنظيم موتور و معاينه فني مستمر به كمترين حد خود خواهد رسيد.
- 2 اهرم براي تغيير شرايط
مسائل اقتصادي و ترافيكي بي‌شك مهم‌ترين علت روآوردن برخي پايتخت نشينان به موتورسيكلت بوده و هست. اين وضع اگرچه موجب مشكلات متعددي براي روند شهرنشيني مردم شده اما با فرهنگسازي اثرگذار و نظارت بر معاينه فني مي‌تواند به شرايطي مطلوب‌تر از وضع فعلي تغيير كند. پايتخت‌نشينان پيش از اين تجربه فرهنگ كمربند و كلاه ايمني را در اذهان خود دارند كه با 2اهرم مذكور به اقبال عمومي تبديل شدند.