در ترکیه کودتا شده است. ساعت یازده و سی دقیقه جمعه شب 25 تير به وقت محلی (حوالی یک بامداد به وقت تهران) ارتش ترکیه اعلام کرد علیه دولت رجب طیب اردوغان کودتا کرده است.
به گزارش ایسنا، گروهی از نیروهای ارتش ظاهرا به فرماندهی "عابدین اونال" و "غالب مندی" در دو شهر عمده ترکیه یعنی آنکارا، پایتخت و استانبول با تانک و زره پوش وارد خیابانها شده و مناطق مختلف از جمله فرودگاهها، پارلمان و ساختمان رادیو و تلویزیون دولتی را تحت کنترل خود در آوردند و درگیریهای شدیدی در برخی مناطق روی داد. نیروهای ارتش ترکیه همچنین پلهای اصلی استانبول را بستند و هواپیماها و هلیکوپترهای جنگی در ارتفاع کم بر فراز استانبول و آنکارا به پرواز درآمدند.
در پی این رویدادها بنعلی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه گفت: حضور نیروهای نظامی در خیابانهای استانبول بدون مجوز بوده و او اجازه نمیدهد تلاشهای غیرقانونی گروهی در ارتش به نتیجه برسد.
نخست وزیر ترکیه در عین حال گفت اتفاقی که افتاده کودتا نیست. او اطمینان داده که دموکراسی ترکیه آسیب نخواهد دید.
ییلدیریم تأکید کرد، نیروهای امنیتی فراخوانده شدند تا هر آنچه که لازم است را انجام دهند. وی همچنین به نیروهای ارتش دستور داده تا به پادگانهایشان باز گردند.
در آنکارا و استانبول صدای تیراندازیهای پیاپی شنیده شد. منابع خبری در حالی از ورود تانک به خیابانهای آنکارا خبر دادند که گروهی از مردم این شهر در مسیر حرکت تانکها دراز کشیدند و مخالفت خود را با این اقدام ارتش ابراز کردند. هزاران تن از مردم در مخالفت با این اقدام ارتش به خیابانها آمدند و با شعار حمایت خود را از دولت اعلام کردند.
در آغازین دقایق کودتا فرودگاه آتاتورک استانبول به تصرف ارتش درآمد و تمام پروازها متوقف شد. حریت گزارش داد که تانکها در مقابل ورودی فرودگاه آتاتورک مستقر شدند و رفت و آمد به این فرودگاه متوقف شد.
تصاویری نیز از حضور سربازان ارتش درون ساختمان تلویزیون دولتی ترکیه منتشر شد. تلویزیون دولتی که در آن موقع به تصرف نیروهای ارتش در آمده بود اعلام کرد که ارتش قدرت را در سراسر کشور به دست گرفته است.
از سوی دیگر، در بیانیهای که در ساعات اول کودتا از سوی ارتش ترکیه منتشر شد، آمده بود که ارتش "برای دموکراسی و حقوق بشر" اداره امور را در دست گرفته است. در این بیانیه آمده بود که تمام روابط خارجی کشور به شکل موجود باقی خواهد ماند. ارتش در بیانیهاش آورده بود که برقراری قانون باید اولویت اصلی باشد.
خبرگزاری آناتولی ترکیه همچنین به نقل از شاهدان عینی گزارش کرد هلیکوپترهای نظامی به سوی کاخ ریاستجمهوری تیراندازی کردند.يك هواپيما نيز صبح امروز شنبه 26 تير به كاخ رياستجمهوري تركيه حمله كرد .اين حمله 6 كشته برجاي گذاشت.
با گذشت ساعاتی از وقوع کودتا، وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد که کودتاچیان در دستیابی به اهداف خود شکست خوردند. دیلی صباح به نقل از وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد: اینها از گروه فتحالله گولن دستور میگیرند و مستقل از فرماندهی ارتش عمل میکنند.
در همین حال گزارشها و تصاویری در شبکههای اجتماعی منتشر شد که حکایت دارد گروههایی از مردم در ترکیه برای برداشتن پول نقد جلوی ماشینهای خودپرداز بانکها صف بستند.
اردوغان خطاب به مردم: در مقابل کودتا از دولت مشروع حمایت کنید
با گذشت ساعتی از وقوع کودتا رئیسجمهور ترکیه با انتشار پیامی از مردم کشورش خواست در مقابل کودتایی که به راه افتاده، از دولت مشروع آنکارا حمایت کنند.
به گزارش ایسنا، درحالی که برخی منابع از خروج رجب طیب اردوغان از ترکیه و سفر او با استفاده از هواپیمای شخصی به یک کشور همسایه خبر میدادند، منابع دیگری اعلام کردند که رئیس جمهور ترکیه در حال حرکت به سمت استانبول است.
اردوغان از مردم کشورش خواست در اعتراض به کودتا به خیابانها بروند. اردوغان در پیامی که از طریق اسکایپ منتشر کرد، خواستار آن شد که مردم علیه کودتاچیان در میادین اصلی تجمع کنند.
او با تأکید بر این که ترکیه بر این کودتا پیروز خواهد شد، تصریح کرد، کودتای نظامی بعد از مدت زمانی کوتاه برچیده خواهد شد.
اردوغان گفت، از مردم میخواهد با حضور در خیابانها از دولت مشروع این کشور در مقابل کودتا حمایت کنند.
رئیسجمهوری ترکیه با بیان اینکه وی همچنان فرمانده کل قوا در کشور است، اظهار کرد که کودتاچیان بهای سنگینی را بابت اقدامی که انجام دادهاند، خواهند پرداخت.
اردوغان اظهار کرد: کاملاً مشخص است که اقدام روی داده یک کودتاست و من منتظر این هستم که همهی مردم ما به میادین و خیابانها بیایند. ما در کنار یکدیگر میتوانیم پاسخ لازم و کافی را بدهیم. مشخص است که این کودتا در یک ساختار موازی (جنبش گولن) مدیریت و رهبری شده است.
همزمان در حالی که گروهی از نظامیان در ترکیه اقدام به کودتا در این کشور کردند، شبکههای اجتماعی پس از وقوع ناآرامیها قطع شدند. شبکههای اجتماعی توئیتر، یوتیوب و فیسبوک در این کشور قطع شدند.
سخنان اردوغان پس از ورود به استانبول
با گذشت نزدیک به پنج ساعت از اعلام کودتا، رئیس جمهور ترکیه پس از فرود در فرودگاه آتاتورک استانبول، با حضور در جمع مردم، کودتای این کشور را شکستخورده خواند.
به گزارش ایسنا، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در جمع مردم استانبول با تاکید بر شکست کودتا گفت: دست در دست ملت ترک به جنایتکاران درس عبرت خواهیم داد.
اردوغان گفت: کودتاگران با هر گرایش و وابستگی با پاسخ مناسب روبه رو خواهند شد.
او افزود کودتاگران وحدت کشور را هدف قرار دادند.
اردوغان در این کنفرانس خبری گفت: برخی در ارتش ترکیه از پنسیلوانیا یعنی محل سکونت فتحالله گولن دستور گرفتهاند. این کودتا نشان داد که سازمان گولن تروریستی است. گروهی کوچک از نظامیان مردم را هدف قرار دادند و نیروهای مسلح ترکیه با کمک نیروهای پلیس توانستند بر آنها مسلط شوند و این کسانی که این اقدام خائنانه را انجام دادند بهای کار خود را خواهند پرداخت.
اردوغان خطاب به ارتش و رؤسای سهگانه قوای نظامی گفت: من به شما اعتماد دارم. شما از جان مردم دفاع میکنید. برخی از نظامیانی که این کار را انجام دادهاند خائنند. این افسران دونپایه در ارتش ترکیه جایی ندارند. ارتش ترکیه از ملت ترکیه دفاع میکند و شما در کنار ملت هستید و از مردم حمایت میکنید و ملت ترکیه به شما افتخار میکند.
واکنشها
بانکیمون، دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن ابراز نگرانی در خصوص تحولات اخیر ترکیه خواستار برقراری آرامش و ثبات در این کشور شد.
دبیر کل ناتو هم با انتشار بیانیهای خواستار آرامش و خویشتنداری در ترکیه شده است. ي
نس استولتنبرگ اعلام کرد: خواهان احترام کامل به نهادهای دموکراتیک و قانون اساسی ترکیه هستیم. ترکیه یک همپیمان ارزشمند برای ناتو است.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا که در مسکو به سر میبرد، گفته است که امیدوار است که ترکیه صلح و ثبات داشته باشد.
بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس هم از تحولات ترکیه ابراز نگرانی شدید کرده است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در واکنش خواهان خویشتنداری و احترام به نهادهای دموکراتیک شده است.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که با نمایندگان این اتحادیه در آنکارا در تماس است.
روسیه نیز از تحولات ترکیه به شدت ابراز نگرانی کرده است.
تمامی احزاب سیاسی عمده ترکیه نیز تحولات اخیر این کشور را محکوم کردهاند.
شورای امنیت ملی آمریکا نیز اعلام کرد که رئیسجمهور این کشور نسبت به وضعیت ترکیه در پی وقوع کودتا در این کشور ابراز نگرانی کرده است.
به گزارش ایسنا به نقل از شبکه خبری ان.بی.سی، شورای امنیت ملی آمریکا در پی وقوع کودتای نظامی در ترکیه اعلام کرد که باراک اوباما، رئیس جمهور این کشور ضمن ابراز نگرانی نسبت به وضعیت پیش آمده، تحولات این کشور را به دقت رصد میکند.
در همین حال وزارت امور خارجه کانادا نیز نسبت به کودتای نظامی در ترکیه ابراز نگرانی کرد و خواستار برقراری امنیت در این کشور شد.
صدر اعظم آلمان نیز خواستار احترام به نظام دموکراتیک شد.
هیلاری کلینتون، نامزد احتمالی حزب دموکرات آمریکا نیز گفته است که رویدادهای ترکیه را با نگرانی دنبال میکند.
قطر هم که روابط نزدیکی با ترکیه دارد تلاش برای کودتا در ترکیه را محکوم کرده است.
همچنین کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب مردم جمهوریخواه، دولت باغچلی، رهبر جنبش ملیگرا و صلاحالدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق که رهبران احزاب اپوزیسیون ترکیه محسوب میشوند نیز کودتا را محکوم کردهاند.